Hơn 2.100 tỷ đồng của Quỹ Phòng chống thiên tai đang ở đâu?

Mới đây trên mạng xã hội Facebook, nhiều ý kiến quan tâm đến thông tin cho rằng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN và PTNT) quản lý 2.000 tỷ đồng Quỹ phòng chống thiên tai và việc công khai sử dụng, chi quỹ này như thế nào là một ẩn số. 

Ngày 20/9, ông Phạm Đức Luận, Cục trưởng Cục Quản lý đê điều và Phòng chống thiên tai (Bộ NN và PTNT) đã thông tin về những nội dung liên quan Quỹ phòng chống thiên tai mà dư luận đang quan tâm.

Ông Luận cho biết, Quỹ phòng chống thiên tai là quỹ ngoài ngân sách nhà nước, tiền thân của Quỹ phòng chống thiên tai là Quỹ phòng chống lụt bão được thành lập từ năm 1997 theo Nghị định 50-1997 của Chính phủ.

Nguồn thu chủ yếu của Quỹ phòng chống thiên tai là thu của người dân và doanh nghiệp ở trên địa bàn các tỉnh để thực hiện hỗ trợ công tác phòng ngừa, ứng phó và khắc phục hậu quả thiên tai tại chính địa phương đó.

Tổng số tiền quỹ mà các địa phương thu được đến nay khoảng 5.760 tỷ đồng, các tỉnh, thành phố đã chi hơn 3.600 tỷ đồng, tồn quỹ khoảng 2.160 tỷ đồng. Quỹ còn tồn này có thể chuyển sang năm và những năm tiếp theo nếu như các địa phương không chi hết.

Theo ông Luận, số tiền 2.160 tỷ đồng quỹ còn tồn (tính đến tháng 7/2024) thì các tỉnh, thành phố triển khai thực hiện quỹ này hết sức hiệu quả cho công tác phòng ngừa, ứng phó và khắc phục hậu quả thiên tai.

"Ví dụ như Hải Phòng trước bão số 3 trong quỹ tồn 70 tỷ đồng, trong và sau bão thì Hải Phòng quyết định chi hơn 50 tỷ đồng cho công tác ứng phó và khắc phục hậu quả bão. Hay như Lào Cai còn tồn trên 5 tỷ đồng thì tỉnh đã quyết định hòa cùng với nguồn của Mặt trận Tổ quốc để cứu trợ ngay người dân ở vùng bị thiên tai, các tỉnh khác cũng vậy", ông Luận dẫn chứng.

Trả lời cho câu hỏi tại sao không điều chuyển 2.160 tỷ đồng này cho các địa phương bị thiệt hại do mưa lũ vừa qua, ông Luận lý giải theo Nghị định 78-2021 có quy định thành lập Quỹ phòng chống thiên tai trung ương với mục đích xem xét điều chuyển một quỹ còn tồn nhiều ở các tỉnh, thành phố về quỹ trung ương và căn cứ trên tình hình thiên tai thực tế thì Thủ tướng xem xét quyết định điều chuyển.

Bộ NN và PTNT (cơ quan Chính phủ được giao) đã thành lập Quỹ phòng chống thiên tai trung ương, tuy nhiên do vướng mắc về mô hình hoạt động quỹ trung ương nên đến nay vẫn chưa hoạt động được.

Do vướng mắc về mô hình hoạt động (Công ty TNHH một thành viên) nên Bộ NN và PTNT đã báo cáo và được Chính phủ cho phép sửa đổi nghị định 78-2021. Hiện Bộ NN và PTNT đang xây dựng dự thảo và trình Chính phủ vào quý 4 năm 2024.

Còn hiện nay, theo quy định của nghị định 78-2021 thì việc chuyển quỹ phòng chống thiên tai từ tỉnh này sang tỉnh khác thuộc thẩm quyền của chủ tịch UBND cấp tỉnh vì các tỉnh thu để phục vụ trực tiếp cho người dân, doanh nghiệp trên địa bàn. Bộ NN và PTNT cũng không có thẩm quyền điều chuyển quỹ này.

"Như tôi đã nói từ khi thành lập đến nay, do vướng mắc về mô hình hoạt động nên đến nay quỹ trung ương vẫn chưa hoạt động được, do vậy Bộ NN và PTNT không quản lý một đồng Quỹ phòng chống thiên tai nào. Số quỹ tồn 2.160 tỷ đồng ở trên là do UBND 63 tỉnh, thành phố quản lý. Việc công khai thu chi quỹ này sẽ do chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố chịu trách nhiệm.

Tới đây, chúng tôi cũng sẽ có đề nghị các địa phương còn tồn dư Quỹ phòng chống thiên tai nhiều xem xét nếu có thể hỗ trợ thì chuyển cho các địa phương khó khăn để khắc phục hậu quả thiên tai", ông Luận khẳng định.