Chiều 12/11, tại phiên chất vấn của Quốc hội, Đại tướng Lương Tam Quang - Bộ trưởng Bộ Công an, đã trao đổi làm rõ thêm một số vấn đề liên quan đến phòng, chống, xử lý tin giả, tin sai sự thật, thông tin trên báo Tiền phong.
Cụ thể, theo Bộ trưởng Lương Tam Quang, hậu quả của tin giả, tin sai sự thật là khôn lường, gây nhiều hệ luỵ nghiêm trọng, hiện đang trở thành mối đe dọa lớn với tình hình kinh tế - xã hội, thậm chí đe doạ trực tiếp đến chủ quyền quốc gia và an ninh toàn cầu.
Các hành vi vi phạm phổ biến trong lĩnh vực này, gồm: Tạo dựng, làm, phát tán, đăng tải, chia sẻ, lưu trữ tin giả, tin sai sự thật; xuyên tạc chủ trương, chính sách, pháp luật của Nhà nước; phá hoại khối đại đoàn kết; xuyên tạc, bôi nhọ, hạ uy tín của các tổ chức, cá nhân; gây những thông tin hoang mang, ảnh hưởng tới sức khoẻ, đời sống sinh hoạt của nhân dân; xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp, ảnh hưởng đến uy tín danh dự của các tổ chức cá nhân.
Đại tướng Lương Tam Quang cũng nêu, thông tin giả, sai sự thật nhằm để "câu view câu like", thậm chí trục lợi và lừa đảo. Đáng chú ý, hành vi lợi dụng chức năng phát trực tiếp trên nền tảng mạng xã hội để phát ngôn, tuyên truyền những nội dung chứa tin giả, tin sai sự thật tác động tiêu cực đến tâm trạng xã hội và tình hình an ninh trật tự.
Bộ trưởng Công an nhấn mạnh, hậu quả của tin giả gây ảnh hưởng đến phát triển kinh tế - xã hội rất lớn, đặc biệt thị trường chứng khoán, tài chính, bất động sản rất rõ. "Có những thông tin gây thiệt hại vốn hoá nhiều nghìn tỷ đồng ở trên thị trường chứng khoán", ông Quang nêu.
Theo báo Lao động, ngoài ra còn nổi lên một số hành vi khác như hành vi lập, sử dụng hội nhóm tiêu cực tác động gây nhận thức lệch lạc, kích động những hành vi lệch chuẩn, bạo lực, cổ súy hủ tục mê tín dị đoan, đồi trụy, kích dục… Hành vi tạo lập hội nhóm để đối phó, kích động phản kháng lực lượng chức năng. Qua công tác đảm bảo an ninh trật tự, Bộ Công an tập trung vào hội nhóm như báo chốt 141, thông chốt kiểm tra nồng độ cồn, bắn tốc độ hoặc đối phó với lực lượng chức năng trong kiểm tra an toàn giao thông.
Ngoài ra, còn có tình trạng tạo lập các hội nhóm để mua bán ngoại tệ, tiền giả, văn bằng chứng chỉ giả, ma túy, vũ khí, vật liệu nổ.
Thực tế vẫn thiếu những quy định mang tính định lượng cụ thể để xác định vi phạm hành chính hay truy cứu trách nhiệm hình sự đối với các hành vi đưa tin giả, tin sai sự thật trên không gian mạng.
“Ví dụ việc xúc phạm danh dự nhân phẩm ở mức độ nào thì được coi là nghiêm trọng. Trong khi đó, chỉ cần thực hiện hành vi bịa đặt hoặc lan truyền những điều biết rõ là sai sự thật nhằm xúc phạm nghiêm trọng đến danh dự, nhân phẩm của người khác thì đã đủ yếu tố cấu thành tội phạm” - Bộ trưởng cho biết thêm.
Về giải pháp, lãnh đạo Bộ Công an khẳng định, phải đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch, tin giả, tin sai sự thật, đồng thời tuyên truyền định hướng dư luận, ý thức cảnh giác của người dân, nhất là những người sử dụng mạng xã hội để tạo ra sức đề kháng đối với tin giả, tin sai sự thật trên không gian mạng.
Báo Công lý đưa tin, liên quan đến trách nhiệm pháp lý đối với đối tượng đưa tin giả, tin sai sự thật, Đại tướng Lương Tam Quang cho biết, có thể xử lý hành chính hoặc hình sự, theo nghị định của Chính phủ và Bộ luật Hình sự. Nhưng mức xử phạt hành chính chưa đủ sức răn đe. Nghị định 15 của Chính phủ quy định mức 5-10 triệu đồng, vừa qua chủ yếu xử lý ở mức 7,5 triệu đồng.
Thông tin trên báo Dân trí, Bọ trưởng cho biết thực tế các quy định còn thiếu tính định lượng để xử lý vi phạm hành chính hay truy cứu trách nhiệm hình sự với hành vi đưa tin giả, tin sai sự thật trên mạng. Ví dụ xúc phạm danh dự đến mức độ nào thì được coi là nghiêm trọng? Hoặc chỉ cần lan truyền biết rõ điều sai sự thật nhằm xúc phạm danh dự, nhân phẩm của người khác thì đã đủ yếu tố cấu thành tội phạm.
"Đây là kiến nghị trong xử lý để đảm bảo đủ sức răn đe. Bộ Công an kiến nghị không cần xem xét đến hậu quả xảy ra với những hành vi này để chúng ta xử phạt đủ sức răn đe", ông Quang nói.
Giải pháp tiếp theo được Bộ trưởng Công an đề cập là đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, tạo ra sức đề kháng với tin giả, tin sai sự thật, đồng thời tuyên truyền, định hướng dư luận, ý thức cảnh giác của người dân, nhất là người dùng mạng xã hội để tạo ra sức đề kháng với tin giả, tin sai sự thật.
Theo Đại tướng Lương Tam Quang, các nhà cung cấp dịch vụ xuyên biên giới phải tuân thủ pháp luật Việt Nam.
Trong vấn đề hợp tác quốc tế với cơ quan chức năng các nước, ông cho biết Bộ Công an đã phối hợp để đấu tranh, thống nhất phải hợp tác chia sẻ thông tin, nguyên tắc là không để tổ chức, cá nhân nào ở nước ngoài có hành vi đưa tin sai sự thật gây ảnh hưởng đến an ninh, trật tự an toàn xã hội của nước khác...
Chất vấn Bộ trưởng Bộ TT-TT Nguyễn Mạnh Hùng trong phiên làm việc ngày 12/11 tại Kỳ họp thứ 8, đại biểu Hoàng Ngọc Định (đoàn Hà Giang) nói: “Với đặc tính không biên giới, tốc độ truyền thông tin nhanh, phạm vi chia sẻ lớn, khả năng tương tác cao, không gian mạng ngày càng có ảnh hưởng sâu rộng trên phạm vi toàn cầu, đòi hỏi vấn đề bảo vệ an toàn, an ninh mạng được đặt ra là vô cùng quan trọng đối với mỗi quốc gia”, và đề nghị bộ trưởng cho biết giải pháp khả thi để hạn chế tình trạng nêu trên.
Trả lời, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng, vừa qua đã xử phạt thông tin sai sự thật, bóc phốt, nói xấu. “Mức phạt đối với Việt Nam là cao nhưng thực ra so với các nước là thấp, từ 5 đến 10 triệu đồng, bình thường mình hay lấy ở giữa mình phạt 7,5 triệu đồng, sắp tới chắc sẽ phải tăng mức phạt này lên. Các quốc gia họ phạt rất nặng, đến hàng triệu đô”, ông Hùng nói.
Đặt vấn đề về trách nhiệm của các nhà mạng, theo Bộ trưởng Bộ TT-TT, nhiều quốc gia quy định trách nhiệm của mạng xã hội, thậm chí chủ mạng xã hội cũng có thể bị đi tù, ví dụ theo luật của Singapore.
“Lần này chúng ta đã đưa vào hình thức xử lý các nhà mạng, nếu như cơ quan luật pháp yêu cầu những mẫu này là đã xác định đánh giá là sai, là xấu thì ông phải tự rà quét, phải tự xử lý, ông Nguyễn Mạnh Hùng thông tin.
Bộ trưởng cũng nhấn mạnh việc xử lý nghiêm minh, lan tỏa thông tin xử lý đến toàn dân biết để răn đe các đối tượng khác. Bộ Chính trị đã kết luận giao cho Bộ Công an làm luật về phòng chống tin giả nên những vấn đề cơ bản về mặt thể chế sẽ được giải quyết ở luật này.
