Báo Chính phủ cho biết, Việt Nam đang bước vào giai đoạn rất quan trọng khi chuyển đổi từ mô hình hộ khoán sang mô hình kê khai toàn diện. Đây không chỉ là thay đổi kỹ thuật quản lý thuế, mà là bước chuyển của tư duy quốc gia, trong đó người dân, hộ kinh doanh và doanh nghiệp chủ động quản lý thuế của chính mình, không còn phụ thuộc hoàn toàn vào cơ chế khoán thuế như nhiều năm qua.
Trong những ngày qua, toàn ngành Thuế đã và đang triển khai quyết liệt chiến dịch 60 ngày cao điểm. Ngành Thuế tin tưởng rằng với sự vào cuộc đồng bộ của các cấp, các ngành, cùng sự phối hợp hiệu quả với các đơn vị liên quan, chiến dịch sẽ đạt kết quả thực chất. Mục tiêu là giúp khu vực hộ và cá nhân kinh doanh chuyển đổi thuận lợi, minh bạch, góp phần xây dựng hệ thống thuế hiện đại, công bằng, phục vụ người nộp thuế ngày càng tốt hơn.
Bộ Tài chính đã có văn bản phê duyệt Đề án "Chuyển đổi mô hình và phương pháp quản lý thuế đối với hộ kinh doanh khi xóa bỏ thuế khoán" (Đề án 3389). Đây là văn bản quan trọng xác lập căn cứ, mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp chuyển đổi mô hình quản lý thuế đối với hơn 5 triệu hộ kinh doanh trên toàn quốc.
Lãnh đạo Bộ Tài chính có công văn gửi Bí thư và Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố. Văn bản đề nghị phối hợp chỉ đạo công tác quản lý thuế đối với hộ, cá nhân kinh doanh khi xóa bỏ thuế khoán từ ngày 1/1/2026.
Song song với yêu cầu tăng cường phối hợp giữa cơ quan thuế và chính quyền các địa phương, ngày 13/11/2025, Cục Thuế đã ban hành Thư ngỏ gửi các hiệp hội ngành nghề, đại lý thuế, công ty kế toán, kiểm toán, cùng hộ và cá nhân kinh doanh. Nội dung Thư ngỏ kêu gọi tăng cường chia sẻ thông tin và đồng hành trong chiến dịch 60 ngày cao điểm.
Với mục tiêu triển khai thành công việc chuyển đổi mô hình và phương pháp quản lý thuế đối với hộ kinh doanh theo Đề án 3389 và Kế hoạch 3352, Cục Thuế đã chỉ đạo cơ quan thuế các cấp tăng cường phối hợp với UBND phường, xã, sở ngành và đơn vị liên quan. Việc phối hợp được yêu cầu bảo đảm đồng bộ, thống nhất từ cấp tỉnh đến cấp xã.
Cơ quan thuế được giao nhiệm vụ xác định rõ phạm vi, nguyên tắc, cơ chế phối hợp; nội dung thực hiện; trách nhiệm của từng đơn vị liên quan. Các hoạt động bao gồm rà soát dữ liệu hộ kinh doanh; tuyên truyền và hỗ trợ trong giai đoạn chuyển đổi; phối hợp kiểm tra, giám sát và xử lý vi phạm; chia sẻ thông tin phục vụ quản lý thuế.
Để bảo đảm tiến độ, cơ quan thuế các cấp phải tổ chức họp giao ban định kỳ theo tuần hoặc theo từng giai đoạn để kiểm điểm việc thực hiện. Trên cơ sở đó, các đơn vị có thể điều chỉnh nhân lực, tăng cường hỗ trợ liên ngành hoặc liên đơn vị nếu cần thiết. Những vướng mắc phát sinh trong quá trình triển khai sẽ được tổng hợp và báo cáo để đề xuất giải pháp phù hợp.
Thư Thư viện pháp luật, Điều 10 Thông tư 40/2021/TT-BTC thì dù có bỏ thuế khoán thì căn cứ tính thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh vẫn dựa trên doanh thu tính thuế và tỷ lệ thuế tính trên doanh thu. Cụ thể:
- Doanh thu tính thuế
Doanh thu tính thuế GTGT và doanh thu tính thuế TNCN đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh là doanh thu bao gồm thuế (trường hợp thuộc diện chịu thuế) của toàn bộ tiền bán hàng, tiền gia công, tiền hoa hồng, tiền cung ứng dịch vụ phát sinh trong kỳ tính thuế từ các hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ, bao gồm cả các khoản thưởng, hỗ trợ đạt doanh số, khuyến mại, chiết khấu thương mại, chiết khấu thanh toán, chi hỗ trợ bằng tiền hoặc không bằng tiền; các khoản trợ giá, phụ thu, phụ trội, phí thu thêm được hưởng theo quy định; các khoản bồi thường vi phạm hợp đồng, bồi thường khác (chỉ tính vào doanh thu tính thuế TNCN); doanh thu khác mà hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh được hưởng không phân biệt đã thu được tiền hay chưa thu được tiền.
- Tỷ lệ thuế tính trên doanh thu
+ Tỷ lệ thuế tính trên doanh thu gồm tỷ lệ thuế GTGT và tỷ lệ thuế TNCN áp dụng chi tiết đối với từng lĩnh vực, ngành nghề theo hướng dẫn tại Phụ lục I ban hành kèm theo Thông tư 40/2021/TT-BTC.
+ Trường hợp hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh hoạt động nhiều lĩnh vực, ngành nghề thì hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh thực hiện khai và tính thuế theo tỷ lệ thuế tính trên doanh thu áp dụng đối với từng lĩnh vực, ngành nghề.
Trường hợp hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh không xác định được doanh thu tính thuế của từng lĩnh vực, ngành nghề hoặc xác định không phù hợp với thực tế kinh doanh thì cơ quan thuế thực hiện ấn định doanh thu tính thuế của từng lĩnh vực, ngành nghề theo quy định của pháp luật về quản lý thuế.
Báo Lao động đưa chi tiết 8 bước chuyển đổi từ hộ kinh doanh khoán sang hộ kinh doanh kê khai thuế:
Bước 1: Hộ kinh doanh nộp hồ sơ chuyển đổi tại Cơ quan thuế để thực hiện thủ tục chuyển đổi phương pháp tính thuế từ phương pháp khoán sang phương pháp kê khai bằng Mẫu 08-MST được ban hành kèm theo Thông tư 86/2024/TT-BTC.
Bước 2: Hộ kinh doanh lập biên bản kiểm kê toàn bộ hàng tồn kho (cả hàng hóa có hóa đơn và không có hóa đơn) để làm cơ sở đưa vào số liệu tồn kho đầu kỳ sổ sách.
Bước 3: Hộ kinh doanh bắt buộc phải sử dụng hóa đơn điện tử khi đã đăng ký lên phương pháp kê khai:
- Nếu bán lẻ trực tiếp: Hộ kinh doanh đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền.
- Nếu kinh doanh dịch vụ, bán buôn: Hộ kinh doanh đăng ký hóa đơn điện tử (hóa đơn bán hàng thông thường).
Bước 4: Hộ kinh doanh trang bị phần mềm kế toán hộ kinh doanh kê khai hoặc có thể tự làm trên Excel nếu nắm rõ nghiệp vụ.
Bước 5: Tổ chức và thực hiện xây hệ thống sổ sách, ghi chép 7 loại sổ kế toán bắt buộc theo quy định tại Phụ lục 2 biểu mẫu và phương pháp ghi sổ kế toán ban hành kèm theo Thông tư 88/2021/TT-BTC.
Bước 6: Hộ kinh doanh thực hiện kê khai thuế theo tháng hoặc quý bằng tờ khai thuế theo Mẫu 01/CNKD ban hành kèm theo Thông tư 40/2021/TT-BTC.
Phụ lục Bảng kê hoạt động kinh doanh trong kỳ của hộ kinh doanh theo mẫu số 01-2/BK-HĐKD ban hành kèm theo theo Thông tư 40/2021/TT-BTC (nếu có căn cứ xác định được doanh thu theo xác nhận của cơ quan chức năng thì không phải nộp Phụ lục này).
Bước 7: Hộ kinh doanh mở một tài khoản ngân hàng riêng, tách bạch với tài khoản cá nhân để phụ vu cho hoạt động của hộ kinh doanh kê khai.
Bước 8: Hộ kinh doanh đăng ký và đóng BHXH đầy đủ cho người lao động (nếu có) và đóng cho chính chủ hộ kinh doanh.
Lưu ý: Khi hộ kinh doanh đã chính thức nộp thuế theo phương pháp kê khai, bắt buộc phải có đầy đủ hóa đơn, chứng từ hợp lệ cho cả hàng hóa, dịch vụ mua vào và bán ra.
