Thông tin trên Znews, viêm màng não do não mô cầu là tình trạng sưng màng não, bao phủ và bảo vệ não và tủy sống. Bệnh do vi khuẩn não mô cầu gây ra, gọi là Neisseria meningitidis (N. meningitidis). Vi khuẩn não mô cầu là nguyên nhân hàng đầu gây viêm màng não do vi khuẩn trên toàn cầu.
Viêm màng não do não mô cầu là bệnh truyền nhiễm. N. meningitidis là vi khuẩn có thể sống ở phía sau mũi và họng. Cứ 10 người thì có khoảng 1 người mang loại vi khuẩn này trong họng mà không bị bệnh. Đôi khi vi khuẩn di chuyển đến các bộ phận khác của cơ thể và gây nhiễm trùng.
Mọi người lây lan vi khuẩn não mô cầu cho người khác bằng cách dùng chung dịch tiết đường hô hấp và cổ họng (nước bọt). Nhìn chung, phải tiếp xúc gần hoặc tiếp xúc lâu mới có thể lây lan vi khuẩn:
- Tiếp xúc gần: Hôn
- Tiếp xúc trong thời gian dài: Sống chung
Chúng không dễ lây lan như vi khuẩn gây cảm lạnh thông thường hoặc cúm.
Biểu hiện bệnh viêm màng não
TS.BS. Đỗ Thiện Hải, Phó Giám đốc Trung tâm Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Nhi Trung ương chia sẻ trên báo Sức khoẻ và Đời sống, triệu chứng viêm màng não do não mô cầu trong giai đoạn đầu giống với cúm và sốt vi rút nên phụ huynh rất khó phát hiện. Đa phần bố mẹ khi thấy trẻ sốt, đau họng, buồn nôn… sẽ cho trẻ uống thuốc và chăm sóc tại nhà, cho đến khi thấy có triệu chứng nặng như đau đầu dữ dội, cổ cứng, hôn mê, xuất hiện mảng xuất huyết mới đưa đến cơ sở y tế.
Viêm màng não do não mô cầu thường gặp nhất ở trẻ dưới 5 tuổi, thanh thiếu niên từ 14 - 20 tuổi, đang trong độ tuổi đi học, sinh hoạt ở nơi đông người như nhà trẻ, trường học. Tuy nhiên, viêm màng não do não mô cầu có thể xảy đến với mọi độ tuổi chứ không riêng gì trẻ nhỏ, nhất là người sống trong môi trường chung cư, công sở đông đúc hay bị suy giảm miễn dịch.
Nguồn lây bệnh có thể đến từ "người lành mang trùng", tức người mang mầm bệnh não mô cầu tại hầu họng nhưng lại không biểu hiện triệu chứng, âm thầm lây bệnh qua dịch tiết mũi, hầu, họng bắn ra trực tiếp lúc nói chuyện, hắt hơi hoặc qua đồ dùng cá nhân như khăn, muỗng đũa. "Người lành mang trùng" có thể là người thân trong gia đình, bạn bè, những người tiếp xúc gần với trẻ.
Do đó, để phòng bệnh, phụ huynh cần hướng dẫn trẻ rửa tay đúng cách, che mũi miệng khi hắt hơi hoặc ho bằng khăn giấy; ho và hắt hơi vào vị trí bên trong khuỷu tay của mình; không dùng chung đồ cá nhân với bạn bè.
Về phía phụ huynh, cần giữ nhà cửa thông thoáng, sạch sẽ, theo dõi các biểu hiện của trẻ. Nếu thấy trẻ xuất hiện triệu chứng, bố mẹ nên sớm đưa trẻ đến cơ sở y tế.
Biến chứng nguy hiểm
"Vi khuẩn N.meningitidis có tốc độ sản xuất nội độc tố cao gấp 100 lần, thậm chí là 1.000 lần so với các loại vi khuẩn khác", bác sĩ Thùy nói. Khi xâm nhập vào cơ thể, lượng độc tố theo máu di chuyển đến tim, ảnh hưởng đến khả năng lưu thông máu, tạo áp lực lên mạch máu, dẫn đến xuất huyết, nhiễm khuẩn huyết, khiến phổi, thận và nhiều cơ quan khác bị tổn thương.
Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), ngay cả khi được chẩn đoán sớm và điều trị, tỷ lệ tử vong do bệnh vẫn có thể xảy ra ở 5-10% trường hợp, trong vòng 24-48 giờ kể từ khi xuất hiện triệu chứng. Nếu không được điều trị kịp thời, tỷ lệ tử vong lên đến 50%. Nếu sống sót, khoảng 20% người bệnh vẫn phải chịu những di chứng nặng nề như tổn thương não, điếc, tàn tật.
Thạc sĩ, bác sĩ Bùi Thị Hương Thùy, khoa Nhi, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội chia sẻ trên báo VnExpress, phụ huynh cần duy trì vệ sinh cá nhân sạch sẽ cho trẻ, đeo khẩu trang khi đến nơi đông người, đảm bảo môi trường sống thông thoáng, xây dựng chế độ dinh dưỡng cân bằng và rèn luyện thể dục thể thao thường xuyên để tăng sức đề kháng phòng bệnh. Tiêm vaccine giúp phòng ngừa lây nhiễm viêm não mô cầu. Nếu trẻ đang sinh sống trong khu vực bùng phát bệnh cần hạn chế tiếp xúc với người nghi ngờ mắc bệnh.
Khi trẻ có biểu hiện sốt cao đột ngột, không đáp ứng với thuốc hạ sốt, viêm hầu họng, co giật, li bì, nốt ban xuất huyết lan nhanh trên da, thóp phồng... phụ huynh đưa bé đến bệnh viện ngay để chẩn đoán sớm, điều trị kịp thời.
