“Mong con trai thành rồng, con gái thành phượng” luôn là kỳ vọng đẹp đẽ của mọi bậc cha mẹ. Ai cũng hy vọng con mình một ngày nào đó sẽ tỏa sáng giữa đám đông. Vì vậy, khi điều kiện cho phép, nhiều phụ huynh sẵn sàng đầu tư cho con tham gia các lớp năng khiếu hay các chương trình giáo dục sớm.
Kết quả tốt nhất là trẻ thật sự học hỏi được điều gì đó mới mẻ, phát triển được kỹ năng đặc biệt. Nhưng kết quả tệ hơn là trẻ mất hứng thú, còn cha mẹ thì lãng phí tiền bạc. Và tệ nhất chính là việc trẻ bị tổn thương trong quá trình ấy.
Ảnh minh họa
Đường Đường là một cô bé đáng yêu, có niềm đam mê mãnh liệt với hội họa. Sau khi cân nhắc, mẹ bé quyết định đăng ký cho con một lớp học vẽ. Nhìn con hớn hở đến lớp mỗi ngày, bà cảm thấy vô cùng yên tâm.
Thế nhưng thời gian gần đây, Đường Đường ít cười hơn hẳn. Trước đây, mỗi khi về nhà, bé hay tíu tít kể chuyện cả buổi, vậy mà gần đây lại hoàn toàn im lặng.
Bé không còn nói chuyện, không xem TV ồn ào như trước, ăn uống cũng thất thường. Tính cách Đường Đường bỗng trở nên thu mình và hướng nội bất thường. Mặc dù khi được mẹ gặng hỏi, bé vẫn trả lời rằng "Đi học rất vui".
Mẹ bé gọi cho giáo viên để hỏi han. Cô giáo ngập ngừng bảo rằng không có vấn đề gì. Nhưng linh cảm của người mẹ vẫn đầy lo lắng.
Bà lục cặp sách của con, xem lại tập phác thảo của con mang về từ lớp học. Và chỉ khi mở đến những trang cuối, bà mới bàng hoàng hiểu chuyện gì đang diễn ra.
Trong tập vẽ có một bức tranh nguệch ngoạc vẽ vội: một bé gái nằm khóc dưới đất, bên cạnh là chữ “khóc” được viết rất vội vàng.
Bức tranh vẽ bé gái nằm dưới đất và có 1 chữ "khóc" bên cạnh khiến người mẹ lo lắng.
Người mẹ lập tức nhận ra khả năng con mình bị bắt nạt ở lớp. Bà nhanh chóng báo cảnh sát và đưa Đường Đường tới trường mẫu giáo để làm rõ.
Cuối cùng, cô giáo thừa nhận từng có những suy nghĩ không đúng mực, nhưng khẳng định không làm hại bé. Bác sĩ kiểm tra sức khỏe cho biết Đường Đường không bị tổn thương thể chất, chỉ là chấn thương tâm lý cần thời gian phục hồi.
Đây không phải trường hợp hiếm gặp. Nhiều trẻ bị bắt nạt nhưng chỉ biểu lộ qua những dấu hiệu rất nhỏ, và chỉ khi cha mẹ tinh ý mới phát hiện được – giống như mẹ Đường Đường đọc ra tâm trạng của con qua bức vẽ ấy. Nếu cha mẹ chịu quan sát kỹ những bức tranh của con, họ có thể hiểu được phần nào thế giới nội tâm của trẻ.
Các nhà tâm lý học chỉ ra rằng:
– Trẻ thích màu đỏ thường có trí nhớ tốt, biểu đạt cảm xúc trực tiếp - buồn thì khóc, vui thì nhảy, và rất hay nũng nịu bố mẹ.
– Trẻ thích màu xanh thường hướng ngoại nhưng đôi khi lại ích kỷ và ít hợp tác.
– Trẻ dùng nhiều màu xanh lá cho thấy có khả năng tự bảo vệ tốt, tâm lý khá ổn định.
– Trẻ mê màu hồng thường ngoan, thích hát múa và thể hiện, nhưng lại rất nhạy cảm và dễ bị tác động cảm xúc khi gặp phản hồi tiêu cực.
Ngoài ra, trẻ cũng thích vẽ những điều mình mong muốn. Nếu bé muốn một chiếc ô tô đồ chơi, bé sẽ tưởng tượng và vẽ ra nó. Dựa vào những bức vẽ, cha mẹ có thể hiểu được ước muốn của con và dành cho con những món quà phù hợp.
Không chỉ tranh vẽ mới phản ánh nội tâm trẻ; hành vi, cảm xúc và biểu hiện hằng ngày của trẻ cũng là “manh mối” quan trọng. Khi con bắt đầu đi mẫu giáo hoặc tham gia các lớp kỹ năng, cha mẹ càng cần quan sát kỹ hơn: quần áo có rách không, trẻ có khó chịu ở đâu, tâm trạng có thay đổi, cặp sách hay đồ dùng có bị hư hỏng…
Tất cả đều là dấu hiệu cần lưu ý.
Tất nhiên, không phải lúc nào những dấu hiệu đó cũng là tiêu cực. Khi đón con, cha mẹ nên hỏi con xem hôm nay có chuyện gì vui, con ăn gì ngon, con chơi với bạn nào…
Những câu hỏi đơn giản ấy giúp con cảm nhận được tình yêu thương của cha mẹ, tạo sự kết nối và khiến trẻ thoải mái bộc lộ cảm xúc hơn.
Khi trẻ vui vẻ, tự tin và ham học hỏi, đó mới chính là điều tốt đẹp nhất mà cha mẹ mong chờ.
