Đảo Lord Howe, nằm ngoài khơi bờ đông nước Úc, là một hòn đảo núi lửa nhỏ với dân số chỉ khoảng 500 người. Nơi đây từng được ca ngợi là một trong những vùng hoang sơ nhất thế giới, nhưng thực tế mới được phát hiện lại phản ánh rõ nét mối hiểm họa của rác thải nhựa toàn cầu.
Một chú chim non có tới 778 mảnh nhựa trong bụng
Theo Tiến sĩ Jen Lavers, người đã dành 18 năm nghiên cứu chim biển tại Lord Howe, số lượng nhựa được tìm thấy trong cơ thể các cá thể chim shearwater đang ở mức đáng báo động. “Chúng tôi từng ghi nhận cá thể chứa 403 mảnh nhựa, một con số đã rất kinh hoàng. Nhưng hôm qua, chúng tôi chính thức phá kỷ lục đó, khi phát hiện một chú chim non có tới 778 mảnh nhựa trong bụng,” bà nói với giọng trầm buồn.
“Thật đau lòng khi tận mắt chứng kiến. Lượng nhựa quá nhiều đến mức bạn có thể cảm nhận được nó chỉ bằng cách ấn nhẹ vào bụng chim, thậm chí có thể nghe thấy tiếng nhựa va vào nhau từ bên trong cơ thể,” bà Lavers mô tả.
Hiện tượng này được nhóm nghiên cứu ghi lại bằng cả âm thanh để tăng tính thuyết phục. Âm thanh lạo xạo phát ra từ bụng một chú chim vẫn còn sống được xem là minh chứng rõ ràng cho mức độ ô nhiễm mà các loài động vật hoang dã đang phải chịu đựng.
Loài shearwater (Puffinus pacificus) là loài chim biển di cư đặc trưng ở khu vực Thái Bình Dương, đặc biệt phổ biến tại Lord Howe với số lượng khoảng 44.000 cá thể. Chúng nổi tiếng với đôi cánh dài, khả năng bay xa hàng nghìn km và thường sinh sản trên đảo vào mùa hè.
Tuy nhiên, một số lượng lớn chim non tại đây không thể sống sót qua những tháng đầu đời, do được cha mẹ mớm thức ăn lẫn nhựa – thứ mà chim trưởng thành nhặt phải khi kiếm ăn ngoài đại dương. Những mảnh nhựa này tích tụ trong dạ dày chim non, gây tắc ruột, giảm khả năng hấp thụ dinh dưỡng và dẫn đến suy kiệt.
“Những chú chim này đang kể cho chúng ta một câu chuyện quan trọng. Chúng cho thấy quần thể đang suy giảm, và lượng nhựa chúng nuốt phải ngày càng tăng lên,” Tiến sĩ Lavers cảnh báo.
Không còn nơi nào là "miễn nhiễm" với nhựa
Điều đáng nói là Lord Howe từng được coi là một trong những địa điểm hoang sơ, xa rời sự xâm lấn của con người. Nhưng ngay cả ở nơi cách biệt như vậy, hệ sinh thái vẫn đang bị đầu độc bởi nhựa đại dương, phần lớn đến từ các dòng hải lưu đưa rác trôi dạt từ nhiều nơi trên thế giới.
“Chúng tôi không nói quá, không tô vẽ. Những gì đang xảy ra là hiện thực đau đớn. Không có nơi nào trên hành tinh này là thực sự an toàn khỏi nhựa nữa,” bà Lavers nói thêm.
Tình trạng chim biển ăn phải nhựa không chỉ xảy ra ở Úc. Các nghiên cứu trên toàn cầu cho thấy hàng trăm loài chim biển khác, từ hải âu đến nhạn, đều có xác suất cao ăn phải vi nhựa khi kiếm ăn. Nhưng việc một chú chim non 80 ngày tuổi có tới gần 20% trọng lượng cơ thể là nhựa thực sự là một con số ám ảnh.
Nhóm nghiên cứu tại Lord Howe không chỉ thu thập số liệu mà còn nỗ lực nâng cao nhận thức cộng đồng. Họ kêu gọi chính phủ, doanh nghiệp và người dân cắt giảm rác thải nhựa, đặc biệt là các sản phẩm dùng một lần.
“Chúng tôi hy vọng, với mỗi câu chuyện được kể qua hình ảnh và âm thanh, mọi người sẽ hiểu rằng mỗi hành động tiêu dùng của chúng ta đều có hậu quả thật sự lên sinh vật hoang dã,” nhóm nghiên cứu chia sẻ.
Dù đã có nhiều nỗ lực toàn cầu nhằm kiểm soát nhựa đại dương, bao gồm các chiến dịch cấm ống hút nhựa, túi nylon và khuyến khích tái chế, thực tế cho thấy lượng rác trôi nổi vẫn tiếp tục gia tăng. Những sinh vật như chim shearwater, vốn không thể phân biệt nhựa với thức ăn, đang trở thành nạn nhân trực tiếp.
