Sự việc xảy ra vào ngày 17/4, chỉ vài ngày sau khi Expo Osaka chính thức khai mạc. Trong video lan truyền trên mạng xã hội tại Nhật Bản và Trung Quốc, một người đàn ông lớn tiếng bắt bảo vệ thực hiện “dogeza”, hình thức xin lỗi truyền thống Nhật Bản bằng cách quỳ gối, cúi đầu sát đất.
Ép quỳ vì... chỉ sai chỗ gửi xe
Theo ban tổ chức Expo, người đàn ông yêu cầu bảo vệ quỳ lạy vì không được chỉ đúng đường đến bãi đỗ xe. Dù lý do được cho là “sai hướng dẫn”, cư dân mạng đồng loạt phản ứng gay gắt với hành vi được cho là lạm quyền khách hàng.
Một nhân chứng cho biết, người quay video đã vô tình ghi lại sự việc khi đứng gần khu vực cổng vào. Trong đoạn clip, người đàn ông mặc thường phục tỏ thái độ giận dữ, trong khi người bảo vệ cố giữ bình tĩnh và lặng lẽ quỳ gối cúi đầu giữa đám đông.
Một bảo vệ khác đứng gần đó được cho là đã nói, “Đây là quấy rối khách hàng còn gì nữa.”
Tại Nhật Bản, kasuhara là thuật ngữ rút gọn của "customer harassment", dùng để chỉ hành vi khách hàng lạm dụng quyền lực để xúc phạm, hạ nhục nhân viên phục vụ. Đây là vấn đề xã hội nhức nhối, tương tự như pawahara (quấy rối quyền lực) hay sekuhara (quấy rối tình dục), đang được nhiều tổ chức, doanh nghiệp và cơ quan chức năng nỗ lực giải quyết.
Một cuộc khảo sát năm ngoái do công ty dịch vụ khách hàng After Call Navi thực hiện cho thấy, gần một nửa số người được hỏi thừa nhận đã từng yêu cầu nhân viên quỳ lạy.
Cũng theo khảo sát, 70% nhân viên cảm thấy “dogeza” là hành vi sỉ nhục, nhưng 39% vẫn chọn thực hiện để “cho xong chuyện”.
Sociologist Hiromi Ikeuchi nhận định trên nippon.com rằng, nhiều khách hàng Nhật có xu hướng đòi hỏi được đối xử như “vị thần tiêu dùng”, đặc biệt trong bối cảnh xã hội ngày càng chú trọng đến quyền lợi người tiêu dùng.
Dư luận đòi truy cứu hành vi, Expo hứa tăng cường an ninh
Trên mạng xã hội Nhật, nhiều người bày tỏ thương cảm với nhân viên bảo vệ và chỉ trích gay gắt hành vi ép người khác quỳ lạy nơi công cộng.
“Người tử tế sẽ không bao giờ bắt ai dogeza, thậm chí còn can nếu thấy người khác bị ép làm vậy,” một bình luận viết.
“Đây không chỉ là quấy rối khách hàng, mà là hành vi cưỡng ép, thậm chí là tội phạm,” một người khác bức xúc.
Theo thông tin từ báo The Mainichi, du khách trong đoạn clip đã bỏ đi khi gia đình có mặt tại hiện trường. Người thân được cho là đã xấu hổ và xin lỗi thay cho hành vi của ông ta.
Ban tổ chức Expo Osaka cho biết, hiện không có ý định trình báo vụ việc với cảnh sát, nhưng khẳng định đang phối hợp với cơ quan chức năng để xây dựng quy trình ngăn chặn hành vi tương tự, bảo vệ nhân viên phục vụ và duy trì trật tự tại khu triển lãm.
Từ năm ngoái, Tokyo đã ban hành quy định đầu tiên tại Nhật nhằm bảo vệ ngành dịch vụ khỏi nạn kasuhara, tuy chưa có chế tài cụ thể.
Sự việc diễn ra giữa thời điểm Expo Osaka đang thu hút sự quan tâm lớn. Tính đến ngày 23/4, chỉ sau 10 ngày mở cửa, sự kiện đã đón lượt khách thứ một triệu, minh chứng cho sức hút của Triển lãm Thế giới lần thứ hai được tổ chức tại thành phố này kể từ năm 1970.
Expo Osaka 2025 diễn ra từ ngày 13/4 đến 13/10, dự kiến thu hút khoảng 28 triệu lượt khách từ khắp nơi trên thế giới.
Dù mang lại kỳ vọng lớn về mặt giao lưu văn hóa và du lịch, ban tổ chức cho biết họ sẽ không bỏ qua bất kỳ hành vi nào gây ảnh hưởng đến sự an toàn và nhân phẩm của nhân viên hoặc du khách khác.
