Một nhà hàng đặc biệt chỉ phục vụ người cao tuổi xuất hiện ở Hàng Châu (Trung Quốc), cung cấp bữa ăn miễn phí và từ chối phục vụ khách trẻ. Ban đầu, mọi thứ có vẻ ấm áp và chân thành, nhưng sau khi một số nhân viên kỹ thuật và quản lý phát hiện bất thường, một vụ lừa đảo tinh vi mới được phanh phui.
Bà Chúc, một người cao tuổi, nghe bạn bè kể về nhà hàng này và quyết định thử. Bước vào không gian đầy hơi nóng từ nồi lẩu, thưởng thức từng miếng thịt bò thơm ngon, chị cảm thấy được chăm sóc tận tình bởi các nhân viên - những người luôn quan tâm chu đáo.
Sau bữa lẩu, các nhân viên giới thiệu một dự án đầu tư đặc biệt: “nhận nuôi bò”. Chỉ với 10.000 NDT (khoảng gần 37 triệu đồng), khách hàng có thể nhận nuôi một con bò và hưởng lãi suất tới 50% mỗi năm. Nếu đầu tư 100.000 NDT (khoảng 370 triệu đồng) còn được miễn phí tham quan trang trại bò tại Nội Mông. Bà Chúc ban đầu bỏ 50.000 NDT vào (khoảng 184 triệu đồng), nhận được lãi đúng hẹn và còn được tham quan “bò của mình” tại Nội Mông, vì thế quyết định nâng mức đầu tư lên 100.000 NDT.
Câu chuyện tương tự xảy ra với chị Lữ, người cũng nhiều lần đến ăn lẩu miễn phí. Bị chiếm cảm tình bởi sự quan tâm của các nhân viên và không muốn từ chối bạn bè, chị đầu tư từ 10.000 NDT, cuối cùng lên tới 130.000 NDT (khoảng 480 triệu đồng).
Chỉ sau sáu tháng, nhà hàng bất ngờ đóng cửa, nhân viên và công ty biến mất. Cảnh sát điều tra phát hiện: trang trại bò Nội Mông hoàn toàn giả, những con bò chỉ được thuê làm đạo cụ. Tất cả đều là chiêu lừa dùng lòng tin và tình cảm để dụ dỗ người cao tuổi.
Vụ việc đã lừa hơn 600 người cao tuổi, tổng số tiền lên tới 42 triệu NDT (tương đương khoảng 155 tỷ VNĐ). Mặc dù trước đó họ đã trả 7 triệu NDT lãi suất để tạo niềm tin (khoảng 25 tỷ VNĐ), số tiền thực tế bị chiếm là 35 triệu NDT (khoảng 129 tỷ VNĐ). Nhờ nỗ lực của cảnh sát, gần 90% số tiền đã được thu hồi.
Ở Việt Nam, Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản được quy định cụ thể tại Điều 174 Bộ luật Hình sự 2015 (được sửa đổi bởi khoản 3 Điều 2 Luật sửa đổi Bộ luật Hình sự 2017), cụ thể như sau:
Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản
1. Người nào bằng thủ đoạn gian dối chiếm đoạt tài sản của người khác trị giá từ 2.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng hoặc dưới 2.000.000 đồng nhưng thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:
a) Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi chiếm đoạt tài sản mà còn vi phạm;
b) Đã bị kết án về tội này hoặc về một trong các tội quy định tại các điều 168, 169, 170, 171, 172, 173, 175 và 290 của Bộ luật này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm;
c) Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội;
d) Tài sản là phương tiện kiếm sống chính của người bị hại và gia đình họ.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm:
a) Có tổ chức;
b) Có tính chất chuyên nghiệp;
c) Chiếm đoạt tài sản trị giá từ 50.000.000 đồng đến dưới 200.000.000 đồng;
d) Tái phạm nguy hiểm;
đ) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn hoặc lợi dụng danh nghĩa cơ quan, tổ chức;
e) Dùng thủ đoạn xảo quyệt;
3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:
a) Chiếm đoạt tài sản trị giá từ 200.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng;
b) Đã bị bãi bỏ;
c) Lợi dụng thiên tai, dịch bệnh.
4. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân:
a) Chiếm đoạt tài sản trị giá 500.000.000 đồng trở lên;
b) Đã bị bãi bỏ;
c) Lợi dụng hoàn cảnh chiến tranh, tình trạng khẩn cấp.
5. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.
Theo quy định trên thì có thể hiểu, lừa đảo chiếm đoạt tài sản là hành vi dùng thủ đoạn gian dối để chủ sở hữu, người quản lý tài sản tin tưởng và giao tài sản nhằm mục đích chiếm đoạt.
Tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” được thực hiện với lỗi cố ý, người thực hiện hành vi nhằm mục đích chiếm đoạt tài sản, tức là người phạm tội trong khi thực hiện hành vi đã gây hậu quả trong nhận thức của mình. Hành vi nhằm mục đích chuyển đổi các tài sản hợp pháp của người khác thành tài sản của cá nhân người phạm tội.
Tùy theo tính chất và mức độ vi phạm, người phạm tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo 1 trong 4 khung hình phạt dưới đây:
Khung 1: Phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.
Khung 2: Phạt tù từ 02 năm đến 07 năm.
Khung 3: Phạt tù từ 07 năm đến 15 năm
Khung 4: Phạt tù từ 12 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân.
Ngoài ra thì người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.
