“Mò kim đáy bể”
Phó tổng giám đốc một ngân hàng có vốn Nhà nước cho biết ngân hàng này đang trong quá trình tìm kiếm nhân sự về dữ liệu với mức lương đưa ra khoảng 9.000 USD/tháng (xấp xỉ 250 triệu đồng/tháng). Nhưng vị lãnh đạo này thừa nhận tìm được người phù hợp là rất khó, công cuộc tuyển dụng giống như “mò kim đáy bể”. Dù lương cao nhưng số lượng và chất lượng nhân lực thuộc khối công nghệ trong các ngân hàng luôn trong tình trạng cung không đủ cầu.
Trong bối cảnh nhân sự ngân hàng bị sa thải nhiều như hiện nay thì thông tin ứng viên được tuyển dụng có mức lương lên đến 250 triệu/tháng khiến nhiều người sốc. Tuy nhiên, giám đốc một công ty “săn đầu người” có tiếng trên thị trường cho biết, mức thu nhập trên vẫn còn ít nếu so với thu nhập “khủng” nhất trong ban điều hành một ngân hàng có vốn nhà nước.
Theo đó, Giám đốc khối công nghệ thông tin và chuyển đổi số kiêm Giám đốc Trung tâm ngân hàng số được trả lương, thưởng lên đến 15,258 tỷ đồng trong năm 2023. Trung bình, thu nhập mỗi tháng từ lương, thưởng của giám đốc khối công nghệ thông tin lên đến 1,27 tỷ đồng, gấp hơn 9 lần so với thu nhập của chủ tịch và tổng giám đốc.
Khan hiếm nguồn nhân lực số trong nước, dẫn đến tình trạng các ngân hàng “câu” người của nhau không phải là hiếm. Không tìm được người đáp ứng 100% nhu cầu, các ngân hàng chấp nhận thuê nhân sự đáp ứng 60% nhu cầu, 40% còn lại sẽ được đào tạo dần. Tuy nhiên, nhiều ông chủ nhà băng cũng phải “than trời” rằng khi nhân sự vừa được đào tạo xong và đã thạo việc thì lại “nhảy” sang ngân hàng khác do được trả lương cao hơn.
Giải quyết tình trạng này khẩn cấp và trong ngắn hạn, các ngân hàng chọn giải pháp tìm kiếm nhân tài gốc Việt tại Singapore, Úc, Anh và thậm chí tuyển dụng trực tiếp nhân lực người nước ngoài. Tuy nhiên, tình hình không khả quan hơn là bao. Đơn cử như trường hợp nhân sự 4 năm trước được biết đến với chức danh tại Techcombank, 2 năm sau ở SHB và hiện tại là ACB hay nhân sự ở VIB chuyển về SHB rồi nay dừng chân tại LPBank…
Giám đốc khối Công nghệ một ngân hàng TMCP cho biết: “Đây là câu chuyện “thường ngày” ở các ngân hàng. Việc phát triển công nghệ trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng khiến nhiều ngân hàng ưu tiên tuyển dụng những nhân sự có năng lực công nghệ số để hỗ trợ quá trình số hóa toàn diện, những nhân sự có thế mạnh về công nghệ lõi như AI, Big Data (dữ liệu lớn), Blockchain (chuỗi khối)... Đây là nhóm nhân lực đang được săn đón tại Việt Nam nhưng nguồn cung không dồi dào”.
Khoảng cách cung - cầu ngày càng lớn
Sau khi được chuyển giao bắt buộc cho HDBank ngày 15/2, Ngân hàng TNHH một thành viên Đông Á (DongA Bank) đã công bố về việc đổi tên thành Ngân hàng TNHH MTV số Vikki, tên viết tắt là Vikki Bank.
Ngân hàng số Vikki được định hướng là một ngân hàng số thế hệ mới đầu tiên kết hợp ứng dụng công nghệ hiện đại với mạng lưới các chi nhánh, phòng giao dịch, cung cấp các dịch vụ ngân hàng, tài chính, đầu tư, bảo hiểm, du lịch, mua sắm… không giới hạn.
Trước đó, ngày 17/1, Ngân hàng TNHH một thành viên Xây dựng Việt Nam (CBBank) được chuyển giao bắt buộc cho Vietcombank cũng đổi tên thành Ngân hàng TNHH một thành viên Ngoại thương công nghệ số, tên viết tắt là VCBNeo.
Tương tự, Ngân hàng TM TNHH MTV Đại Dương (Ocean Bank) cũng đã công bố đổi tên thành Ngân hàng TNHH MTV Việt Nam Hiện Đại (Modern Bank of Vietnam - MBV) với thông báo, trong giai đoạn mới, ngân hàng hướng đến mục tiêu trở thành một ngân hàng hiện đại, an toàn và bền vững, đóng góp vào sự phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam và củng cố vai trò quan trọng trong hệ sinh thái tài chính toàn diện của MB Group.
Bà Ngô Thị Ngọc Lan, Giám đốc Khu vực miền Bắc của Navigos Search cho biết, trong 5 - 6 năm trở lại đây, chuyển đổi số đã trở thành xu hướng, đặc biệt trong lĩnh vực tài chính - ngân hàng. Các ngân hàng đều tập trung cho chiến lược chuyển đổi số, dẫn đến nhu cầu cao về nguồn nhân lực phục vụ mục tiêu này, đặc biệt là nhân sự được đào tạo về công nghệ. Vì thế, những năm qua, nhân sự công nghệ vẫn luôn là vấn đề nóng khi lặp đi lặp lại câu chuyện cung không đủ cầu, chất lượng chưa đi kèm với số lượng.
“Trong khi đó, chuyển đổi số trong hệ thống ngân hàng là lĩnh vực mới mẻ, cần cả yếu tố công nghệ lẫn yếu tố tài chính, khiến cho khoảng cách cung - cầu nhân sự ngày càng bị kéo dãn, từ đó dẫn đến sự cạnh tranh gay gắt trong việc thu hút và tuyển dụng nguồn nhân lực. Việc các ngân hàng đồng loạt tiến hành số hóa mạnh mẽ khiến cho nguồn nhân lực chuyển đổi số vốn đã hạn chế nay càng trở nên khan hiếm”, bà Lan nói.
“Mạnh vì gạo, bạo vì tiền”
Ông Trần Minh Bình, Chủ tịch VietinBank cho biết, theo thống kê từ các tổ chức tư vấn hàng đầu thế giới có đến hơn 70% các chương trình chuyển đổi số trên toàn thế giới không thành công. Trong đó rào cản lớn nhất là thay đổi tư duy, nhận thức đổi mới về chuyển đổi số và nguồn lực thiếu hụt nhất chính là nhân tài.
“Nguồn nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực chuyển đổi số vẫn đang rất khan hiếm, đồng thời yêu cầu về mức lương cao dẫn đến nhiều khó khăn trong công tác tuyển dụng với hạn chế về Quy định Quỹ lương dành cho các ngân hàng có vốn Nhà nước. Vì vậy, VietinBank đề xuất NHNN xem xét có cơ chế ngoại lệ trong Quỹ lương dành riêng cho các nhân tài trong lĩnh vực Chuyển đổi số để các NHTM nhà nước chủ động hơn trong việc thu hút nhân tài”, ông Minh Bình nói.
Nếu so sánh với mức thu nhập “khủng” của Giám đốc khối công nghệ thông tin và chuyển đổi số của ngân hàng có vốn Nhà nước được đề cập ở trên sẽ không khó để lý giải nguyên nhân vì sao Chủ tịch VietinBank “sốt ruột” và đề xuất kiến nghị liên quan đến hạn chế trong Quy định Quỹ lương. Đặc biệt, nếu nhìn sang khối ngân hàng tư nhân cũng “mạnh tay xuống tiền” để thu hút và giữ chân nhân lực như ông Jens Lottner, Tổng giám đốc Techcombank, đã giải thích cách thức ngân hàng này “đặt cược” vào công nghệ, dữ liệu cũng như chiến lược thu hút nhân tài.
“Chúng tôi đã tổ chức các buổi roadshow tới Sydney, Singapore, London, Thung lũng Silicon và cố gắng thu hút nhân tài người Việt quay về đất nước. Nhiều người trong số họ nói rằng, họ rời Việt Nam vì chưa có môi trường phát triển nhiều như mong muốn, nhưng sau 10 - 15 năm, khi đã làm việc ở Amazon hoặc Microsoft, họ nhận thấy Việt Nam đã tăng trưởng ổn định và tạo ra cho họ nhiều cơ hội hơn so với quá khứ. Việc chúng tôi phải làm là kết nối và trao cơ hội đó cho họ, để họ hiểu rằng, ở Việt Nam cũng có những doanh nghiệp tạo ra cho họ môi trường chẳng thua kém gì nơi họ đang cống hiến”, ông Jens Lottner nói.
Được biết, trong giai đoạn từ 2021 - 2025, Techcombank dự kiến chi hơn 500 triệu USD (khoảng gần 13.000 tỷ đồng) cho chuyển đổi số và phát triển hạ tầng công nghệ.
Ông Tim Evans, Tổng Giám đốc HSBC Việt Nam cho hay làn sóng số hóa đã trở thành động lực quan trọng cho phát triển kinh tế toàn cầu và tất nhiên, ở cả Việt Nam. Khách hàng hiện nay yêu thích các giải pháp số nhanh chóng, an toàn và tiện lợi mọi lúc mọi nơi. Nhà đầu tư cũng xem xét mức độ số hóa của doanh nghiệp trước khi ra quyết định đầu tư.
“Bất cứ sự chậm trễ nào trong chuyển đổi số chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến doanh nghiệp, giảm sự hấp dẫn đối với khách hàng và nhà đầu tư, cũng như giảm khả năng cạnh tranh của họ trên thị trường. Mỗi khoảnh khắc chúng ta trì hoãn, chúng ta có nguy cơ mất đi những cơ hội quan trọng. Hơn nữa, sự chậm trễ này sẽ cản trở khả năng đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của hội nhập kinh tế quốc tế”, ông Tim Evans nhận định.
