Theo Thời báo Ngân hàng, rau mùi có tên khoa học là Coriandrum sativum L. Đây là loài thực vật vô cùng quen thuộc trong đời sống của chúng ta. Chúng còn được biết đến với nhiều cái tên dân dã như ngò rí, ngò thơm, mùi ta... Loại rau này xuất hiện rất nhiều trong các món ăn hàng ngày, như một thứ gia vị tô điểm thêm cho bữa ăn trở nên ngon miệng hơn.
Rau mùi ta hay còn được gọi là ngò rí, có màu xanh nhạt, có hương thơm nhẹ nhàng, dễ chịu. Chúng thường được sử dụng để làm rau trộn, rau thơm ăn kèm, gia vị cho các món ăn của người Việt. Đây cũng là loại rau được sử dụng phổ biến nhất hiện nay.
Rau mùi tàu - Ngò gai là loại thực vật vốn có nguồn gốc từ Trung Quốc, Ấn Độ. Chúng có những chiếc lá thuôn dài, viền lá có răng cưa, gân lá nổi bật chính giữa và xuyên suốt chiều dài của chiếc lá. Rau mùi tàu thường được sử dụng trong các món ăn như canh măng, rau sống để ăn
Rau mùi tây có màu xanh đậm, đậm hơn nhiều so với mùi ta và lá của chúng hơi xoăn vào một chút. Ngoài ra, lá của Parsley cũng có kích thước lớn hơn, được các nước châu Âu, Bắc Mỹ hoặc Trung Đông ưa chuộng dùng làm gia vị cho các món ăn.
Không chỉ là loại gia vị được yêu thích, rau mùi còn có nhiều công dụng tuyệt vời đối với sức khỏe con người.
Giúp làm giảm lượng đường trong máu
Rau mùi nói chung hay hạt của chúng khi thu hoạch nói riêng đều có khả năng giúp làm giảm lượng đường huyết trong máu. Do đó loại rau này rất có lợi đối với bệnh nhân bị tiểu đường, có lượng đường huyết luôn ở mức cao. Tuy nhiên, những người hiện đang sử dụng thuốc điều trị tiểu đường cũng như có lượng đường huyết luôn ở mức rất thấp cần cân nhắc nếu muốn sử dụng loại rau này để chữa trị.
Chống oxy hóa, tăng cường miễn dịch
Rau mùi cung cấp một số hoạt chất có khả năng chống oxy hóa cao, giúp ngăn ngừa những tổn thương tế bào bên trong cơ thể do các gốc tự do nguy hại gây nên. Nhờ đó, cơ thể chúng ta sẽ trở nên khỏe mạnh hơn, hệ miễn dịch được củng cố và tăng cường.
Có lợi cho sức khỏe tim mạch
Theo như một số nghiên cứu khoa học, chiết xuất từ rau mùi có khả năng giúp cơ thể đào thải natri dư thừa qua đường bài tiết, nhờ đó huyết áp sẽ được ổn định và cân bằng. Bên cạnh đó, loại rau này còn có thể giúp làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim, bằng cách làm giảm bớt hàm lượng Cholesterol LDL có hại trong mạch máu.
Bảo vệ sức khỏe não bộ
Một nghiên cứu đã cho thấy rằng, chiết xuất từ rau mùi có thể bảo vệ cơ thể khỏi các tổn thương hệ thần kinh. Nhờ đó giúp phòng ngừa nguy cơ mắc các bệnh về trí não như Alzheimer hay Parkinson. Ngoài ra, loại rau này còn có thể giúp kiểm soát được sự lo lắng, khiến tâm trạng của chúng ta cảm thấy thoải mái hơn.
Thúc đẩy việc tiêu hóa và bảo vệ đường ruột
Tinh dầu từ rau mùi có khả năng thúc đẩy quá trình tiêu hóa diễn ra thuận lợi và nhanh chóng hơn. Tại một số quốc gia Trung Đông, họ sử dụng loại rau này để bào chế thành dược liệu giúp kích thích cơn thèm ăn cho những trẻ mắc chứng biếng ăn.
Chống nhiễm trùng, kháng viêm
Trong rau mùi có chứa một hoạt chất có tên là Dodecenal, có khả năng chống lại vi khuẩn Salmonella gây ra hàng loạt các chứng bệnh về ngộ độc thực phẩm và đường ruột ở người. Ngoài ra, hạt của rau còn có thể chống lại sự viêm nhiễm do vi khuẩn đường tiết niệu gây ra. Từ đó phòng tránh được các chứng bệnh về đường tiết niệu nguy hiểm.
Bảo vệ làn da tối ưu
Nhờ vào khả năng chống viêm tuyệt vời, tinh dầu từ rau mùi mang đến sự bảo vệ cho làn da, giúp ngăn ngừa bức xạ từ tia tử ngoại, ngăn chặn tổn thương tế bào làn da, chống lại sự lão hóa, chống viêm da do dị ứng hiệu quả.
Dễ dàng thêm vào chế độ dinh dưỡng hàng ngày
Tất cả các bộ phận của rau mùi trừ phần rễ đều có thể ăn được. Tuy nhiên phần thân, lá của cây thì thường được sử dụng trong các món ăn nhiều hơn là phần hạt. Hạt chủ yếu được thu hoạch, mang đi phơi khô rồi tán nhuyễn thành bột nhằm bào chế thành gia vị cho món ăn. Bạn có thể thêm rau vào các món ăn thường ngày của gia đình, hoặc có thể dùng nó để ăn kèm với các món trộn, salad...
Gần đây, một chàng trai đến từ Hàn Quốc mặc chiếc áo với nhiều dòng chữ phiên dịch từ tiếng Hàn sang tiếng Việt. Trong đó dòng chữ đầu tiên của danh sách anh in trên áo gây chú ý: Đừng cho rau mùi.
Theo thông tin từ báo Tuổi Trẻ, khẩu vị của một bộ phận người Hàn hoàn toàn “không hợp” với rau mùi. Trong ẩm thực Hàn Quốc, rau mùi từng xuất hiện từ thời Goryeo nhưng không trở thành một nguyên liệu truyền thống. Qua nhiều thế hệ, họ không có thói quen ăn rau thơm có mùi đậm như người Việt. Khi đến Việt Nam – nơi rau mùi được sử dụng trong phở, bún, gỏi, nước chấm hay ngay cả trong bánh mì – nhiều người cảm thấy khó ăn, thậm chí “sợ hãi” trước mùi của nó.
Hiện tượng “ghét rau mùi” không chỉ xảy ra ở người Hàn Quốc, mà xuất hiện trên toàn thế giới. Nhiều nghiên cứu quốc tế – được trang Cleveland Clinic, Britannica và Tạp chí Flavour Journal trích dẫn – cho thấy nguyên nhân đến từ yếu tố di truyền.
Các nhà khoa học phát hiện một biến thể gen mang tên OR6A2, liên quan đến khả năng nhận diện các hợp chất aldehyde trong rau mùi. Trớ trêu thay, aldehyde cũng chính là hợp chất xuất hiện trong… xà phòng và nước rửa chén. Vì vậy, ở một số người, bộ não diễn giải mùi của rau mùi giống như mùi chất tẩy rửa, khiến họ cảm nhận vị soapy – “như xà phòng”.
Một nghiên cứu cho thấy tỷ lệ người “thấy rau mùi có vị xà phòng” dao động từ 17% đến hơn 20% ở một số cộng đồng Đông Á. Điều này lý giải vì sao người Việt – vốn ăn rau thơm từ nhỏ – hoàn toàn không cảm thấy mùi khó chịu, trong khi nhiều du khách Hàn Quốc, Nhật Bản hay một số người châu Âu lại đặc biệt nhạy cảm.
Trong ẩm thực Việt, đặc biệt ở nhiều món đặc sản nổi tiếng, rau mùi, rau thơm lại được ví như "linh hồn", là một phần hương vị không thể tách rời. Trong đó, rau thơm bao gồm cả rau mùi trong đó, các loại khác có thể kể tới mùi tàu, húng quế, kinh giới, rau răm…
Một tô phở nóng luôn được rắc thêm ít rau mùi để dậy hương, bát canh chua chỉ tròn vị khi có thì là, còn đĩa bún riêu, bún ốc hay bún thịt nướng phải có húng quế, tía tô, kinh giới đi kèm. Trong bữa cơm gia đình, rau mùi thường được thả vào các món canh ngay khi tắt bếp để giữ trọn mùi thơm, trong khi rau răm, rau húng được ăn kèm với trứng vịt lộn, gỏi, các món chiên hoặc đồ nướng. Nhờ thói quen kết hợp linh hoạt ấy, ẩm thực Việt Nam luôn có sự cân bằng tự nhiên giữa vị béo – cay – chua – ngọt và hương thơm tươi mát đặc trưng mà hiếm nền ẩm thực nào sở hữu.
Trong mâm cơm thường ngày của người Việt cũng vậy, rau mùi và rau thơm xuất hiện ở hầu hết các món ăn theo những cách rất tự nhiên. Canh rau, canh khoai, canh bí sau khi múc ra bát luôn được rắc thêm vài lá rau mùi để tạo hương thơm dịu. Các món kho như cá kho, thịt kho tiêu thường được thêm hành lá, mùi tàu vào cuối để dậy mùi và làm món ăn bớt ngấy. Với những món xào — từ rau muống, bắp cải đến tim gan — người Việt hay bổ sung húng quế hoặc hành lá để cân bằng vị và giúp món ăn thơm hơn.
Ngay cả những món luộc như thịt luộc, rau luộc cũng thường ăn kèm rau răm hoặc tía tô để tạo cảm giác thanh mát. Nhờ những loại rau thơm quen thuộc ấy, bữa cơm gia đình Việt luôn hài hòa cả sắc – hương – vị, dù là những món đơn giản nhất.
