Ngày 11/3, Chính phủ Mỹ chính thức thông báo quyết định nối lại viện trợ quân sự và chia sẻ thông tin tình báo với Ukraine, một động thái được đưa ra sau khi Kiev đồng ý với đề xuất của Washington về việc ban hành lệnh ngừng bắn tạm thời trong vòng 30 ngày với Nga. Điều này đánh dấu một bước quan trọng trong tiến trình hòa bình, tạo ra hy vọng mới về khả năng chấm dứt cuộc xung đột đã kéo dài gần một năm qua.
Tại cuộc hội đàm giữa các đại diện Mỹ và Ukraine ở Jeddah, Ảrập Xêút vào ngày 11/3, phái đoàn Ukraine đã bày tỏ sự sẵn sàng chấp nhận lệnh ngừng bắn ngay lập tức trong 30 ngày, theo đề xuất của Washington. Điều kiện của thỏa thuận này là Nga cũng phải đồng ý và thực hiện cam kết tương tự. Mỹ sẽ thông báo với Moscow rằng "sự có đi có lại" từ phía Nga là chìa khóa để đạt được hòa bình.
Thông cáo từ Bộ Ngoại giao Mỹ khẳng định: "Mỹ sẽ ngay lập tức dỡ bỏ lệnh ngừng chia sẻ thông tin tình báo và khôi phục hỗ trợ an ninh cho Ukraine". Đây là một bước đi đáng chú ý trong bối cảnh Mỹ đã tạm dừng viện trợ quân sự và chia sẻ thông tin tình báo với Kiev kể từ đầu tháng 3 sau một cuộc tranh cãi giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky.
Ngay sau khi thỏa thuận ngừng bắn 30 ngày được thông qua, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã chính thức xác nhận việc Ukraine đồng ý với đề xuất của Mỹ. Trong một tuyên bố phát đi vào tối ngày 11/3 (theo giờ Kiev), ông Zelensky nhấn mạnh: “Ukraine chấp nhận đề xuất này, chúng tôi coi đây là một bước tiến tích cực. Chúng tôi sẵn sàng thực hiện và hy vọng Mỹ sẽ thuyết phục Nga cũng làm như vậy”.
Ông Zelensky cũng khẳng định rằng Ukraine tìm kiếm hòa bình từ những ngày đầu tiên của cuộc xung đột và sẽ làm mọi thứ để đảm bảo hòa bình có thể đạt được một cách đáng tin cậy và sớm nhất có thể. Tuy nhiên, Kiev cũng yêu cầu Mỹ tiếp tục thúc đẩy Nga thực hiện các cam kết của mình để thỏa thuận ngừng bắn có thể được triển khai hiệu quả.
Mặc dù Ukraine đã đồng ý với các điều khoản mà Mỹ đưa ra, nhưng Nga vẫn chưa chính thức phản hồi về đề xuất ngừng bắn tạm thời. Tại cuộc đàm phán ở Ảrập Xêút, phái đoàn Mỹ nhấn mạnh rằng mọi nỗ lực hòa đàm sẽ không thể hoàn thành nếu thiếu sự đồng thuận từ Moscow. Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio, trưởng phái đoàn Mỹ, khẳng định rằng "quả bóng giờ đang ở phía sân của Nga", ám chỉ rằng Moscow cần phải đưa ra quyết định cuối cùng.
Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ, ông Mike Waltz, cho biết thêm rằng "ngoại giao con thoi" sẽ tiếp tục trong những ngày tới và ông sẽ trực tiếp trao đổi với phía Nga để thúc đẩy các cuộc đàm phán. Việc Nga có đồng ý với các điều kiện ngừng bắn hay không sẽ quyết định sự thành công của thỏa thuận này.
Mỹ và Ukraine cũng đã thảo luận về các vấn đề nhân đạo trong khuôn khổ tiến trình hòa bình, bao gồm việc trao đổi tù binh và trả tự do cho các dân thường bị giam giữ trong suốt cuộc xung đột. Ngoài ra, cả hai bên cũng đề cập đến các nỗ lực cứu trợ nhân đạo và cam kết tiếp tục làm việc cùng nhau để đạt được hòa bình lâu dài.
Phía Mỹ cho biết sẽ tiếp tục phối hợp với các đối tác châu Âu trong quá trình đàm phán và khẳng định rằng các nước châu Âu phải được tham gia vào tiến trình hòa bình. Tuy nhiên, cuộc đàm phán về vấn đề này vẫn đang tiếp diễn và chưa có bất kỳ thỏa thuận cụ thể nào được đưa ra.
Mặc dù Moscow chưa có phản ứng chính thức về đề xuất ngừng bắn, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga, Maria Zakharova, đã cho biết rằng Nga "không loại trừ khả năng sẽ có liên hệ với đại diện Mỹ trong vài ngày tới". Điều này cho thấy Nga có thể sẽ xem xét các đề xuất hòa bình từ Mỹ và Ukraine trong thời gian tới, nhưng sự thay đổi trong chính sách của Moscow sẽ còn phải chờ thêm.
Trong khi đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump bày tỏ hy vọng rằng cuộc điện đàm của ông với Tổng thống Nga Vladimir Putin trong tuần này sẽ giúp thúc đẩy tiến trình hòa đàm. Ông Trump chia sẻ: "Ukraine đã đồng ý với thỏa thuận này, và tôi hy vọng Nga cũng sẽ đồng ý. Cần có hai người mới có thể khiêu vũ".
