Ngày 24/2, trong một cuộc phỏng vấn trên kênh truyền hình Russia 1, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã công khai tuyên bố về việc sẵn sàng hợp tác với Mỹ để khai thác tài nguyên khoáng sản đất hiếm tại các tỉnh Donetsk, Luhansk, Kherson và Zaporizhia - những khu vực mà Nga đã tuyên bố sáp nhập vào cuối năm 2022. Động thái này cho thấy sự mở rộng các cơ hội hợp tác kinh tế giữa hai quốc gia lớn trên thế giới, trong khi Nga vẫn đang tìm cách phát huy thế mạnh của mình trong ngành khai khoáng.
Ông Putin nhấn mạnh rằng, mặc dù giá trị thực sự của các mỏ khoáng sản đất hiếm ở Ukraine vẫn chưa được xác định đầy đủ, nhưng những mỏ khoáng sản này được coi là cực kỳ quan trọng đối với sự phát triển của nền kinh tế toàn cầu, đặc biệt là trong các ngành công nghệ cao và sản xuất thiết bị điện tử. Chính vì vậy, Nga muốn mời Mỹ, bao gồm cả chính phủ và các doanh nghiệp tư nhân, tham gia vào việc khai thác và phát triển các mỏ khoáng sản này nếu Washington có sự quan tâm.
"Chúng tôi sẵn sàng cung cấp nguồn tài nguyên này cho các đối tác Mỹ nếu họ muốn hợp tác. Nga là một trong những quốc gia có trữ lượng đất hiếm lớn nhất thế giới, và chúng tôi sẵn lòng hợp tác với các nhà đầu tư quốc tế để phát triển ngành khai khoáng," ông Putin cho biết.
Các tỉnh Donetsk, Luhansk, Kherson và Zaporizhia, vốn là các vùng lãnh thổ đang trong tình trạng tranh chấp giữa Ukraine và Nga, được cho là sở hữu các mỏ khoáng sản đất hiếm có giá trị rất lớn. Theo ước tính của tạp chí Forbes, giá trị tổng cộng của các mỏ khoáng sản ở Ukraine có thể lên tới gần 15.000 tỷ USD, trong đó gần một nửa tổng giá trị này tập trung ở các khu vực Donetsk và Luhansk.
Nga không phải là quốc gia duy nhất nhận thấy tiềm năng kinh tế của các mỏ khoáng sản này. Trước đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã nêu ý tưởng về việc Ukraine có thể sử dụng nguồn tài nguyên khoáng sản đất hiếm như một công cụ để đổi lấy viện trợ kinh tế từ Mỹ. Mặc dù vậy, đề xuất này đã gặp phải sự phản đối mạnh mẽ từ Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, người cho rằng việc trao quyền sở hữu cho Mỹ 50% khoáng sản của Ukraine sẽ là gánh nặng nợ nần kéo dài cho đất nước.
Mặc dù mối quan hệ giữa Nga và Mỹ trong thời gian qua chủ yếu xoay quanh những vấn đề chính trị và quân sự, đặc biệt là xung đột Ukraine, nhưng Tổng thống Putin vẫn hy vọng có thể tìm được con đường hợp tác kinh tế trong tương lai. Ông cho biết, một trong những ưu tiên của Nga là phát triển ngành công nghiệp đất hiếm trong nước, từ việc khai thác mỏ cho đến sản xuất các sản phẩm công nghệ cao. Nga tin rằng, sự hợp tác với Mỹ trong lĩnh vực này sẽ giúp tăng cường sức mạnh cạnh tranh của nền kinh tế.
Tổng thống Putin cũng đề cập đến khả năng hợp tác trong ngành công nghiệp nhôm, khi Nga từng là nhà cung cấp nhôm lớn cho thị trường Mỹ trước khi Washington áp đặt các biện pháp trừng phạt. Theo ông, nếu các công ty Mỹ thể hiện sự quan tâm, Nga có thể cung cấp đến 2 triệu tấn nhôm cho thị trường Mỹ mỗi năm.
Dù đề xuất hợp tác khai thác khoáng sản giữa Nga và Mỹ có thể đem lại lợi ích kinh tế cho cả hai bên, song nó vẫn đặt ra câu hỏi lớn về khả năng vượt qua những căng thẳng chính trị giữa hai quốc gia. Trong khi các công ty Nga đang tìm cách khai thác và phát triển các mỏ khoáng sản, Washington vẫn duy trì các biện pháp trừng phạt đối với Moscow, đặc biệt là sau sự kiện sáp nhập Crimea và cuộc xung đột Ukraine.
