Trong một động thái được thị trường trông chờ đã lâu, ngày 18/9 (giờ địa phương), Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã công bố mức cắt giảm lãi suất 0,5 điểm % (tức 50 điểm cơ bản), đưa lãi suất chuẩn về mức 4,75%-5%.
Đây là lần cắt giảm lãi suất đầu tiên trong vòng 4 năm của Fed, kể từ thời điểm đại dịch Covid-19. Ngoài các đợt cắt giảm lãi suất khẩn cấp trong thời kỳ Covid, lần gần nhất FOMC cắt giảm 0,5 điểm % là vào năm 2008 trong bối cảnh cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu.
Trong tuyên bố tại cuộc họp báo sau phiên họp của Fed, Chủ tịch Jerome Powell cho biết động thái cắt giảm này là một “sự điều chỉnh” đối với ngân hàng trung ương và không cam kết thực hiện các động thái tương tự tại các cuộc họp sắp tới.
Sự kiện này đánh dấu một cột mốc quan trọng cho cuộc chiến chống lạm phát lịch sử của ngân hàng trung ương Mỹ, giữ lãi suất ở mức cao nhất trong 23 năm trong hơn 1 năm.
Can thiệp chính sách?
Một số chuyên gia đã bày tỏ lo ngại rằng quyết định cắt giảm lãi suất của Fed khi gần đến ngày bầu cử tổng thống cũng giống như việc can thiệp vào chính sách. Nhưng Chủ tịch Jerome Powell đã bác bỏ ý tưởng đó.
“Đây là cuộc bầu cử tổng thống thứ tư của tôi tại Fed, và nó luôn giống nhau. Chúng tôi luôn tham gia cuộc họp này và hỏi điều gì là đúng đắn để làm cho những người chúng tôi phục vụ. Không bao giờ là về bất kỳ mục đích gì khác", ông Powell cho biết.
Theo Chủ tịch Fed, chính trị không bao giờ được thảo luận tại các cuộc họp của Fed. Và cần có thời gian để tác động của các hành động về lãi suất của Fed lan rộng khắp nền kinh tế, vì vậy việc cắt giảm lãi suất vào tháng 9 có thể không tạo ra nhiều khác biệt đối với nền kinh tế Mỹ vào cuộc bầu cử ngày 5/11.
“Nhiệm vụ của chúng tôi là hỗ trợ nền kinh tế thay mặt cho người dân Mỹ. Chúng tôi không đưa ra bất kỳ bộ lọc nào khác”, ông Jerome Powell nói.
Chủ tịch Fed Jerome Powell khẳng định Fed sẽ duy trì sự độc lập khỏi ảnh hưởng chính trị để đảm bảo có thể đưa ra những quyết định tốt nhất cho nền kinh tế — ngay cả khi những quyết định đó không được lòng người dân.
“Các nền dân chủ trên khắp thế giới, các quốc gia giống như Mỹ, đều có các ngân hàng trung ương độc lập. Và lý do là mọi người đã nhận ra rằng việc cô lập ngân hàng trung ương khỏi sự kiểm soát trực tiếp của các cơ quan chính trị sẽ tránh được việc đưa ra chính sách tiền tệ theo cách có lợi cho những người đang tại vị thay vì những người không tại vị”, ông Powell cho biết.
“Chúng tôi làm việc để phục vụ tất cả người Mỹ. Chúng tôi không phục vụ bất kỳ chính trị gia, nhân vật chính trị, mục đích, vấn đề nào, không gì cả. Chỉ là việc làm tối đa và ổn định giá cả thay mặt cho tất cả người Mỹ”, Chủ tịch Fed khẳng định.
Tổng thống Biden, bà Kamala Harris ủng hộ
Tổng thống Joe Biden cho biết hôm 18/9 rằng sự kết hợp giữa lạm phát giảm và lãi suất tạo nên "thời điểm quan trọng" trong quá trình phục hồi kinh tế hậu Covid.
“Chúng ta vừa đạt đến một thời điểm quan trọng: Lạm phát và lãi suất đang giảm trong khi nền kinh tế vẫn mạnh”, ông Biden viết trên X ngay sau khi Fed cắt giảm lãi suất.
“Những người chỉ trích nói rằng điều đó không thể xảy ra – nhưng chính sách của chúng tôi đang giảm chi phí và tạo ra việc làm”, ông Biden bày tỏ trên X.
Phó Tổng thống Kamala Harris cho biết việc cắt giảm lãi suất do Cục Dự trữ Liên bang là "tin đáng mừng" và bà cũng nói thêm rằng trọng tâm của bà là giữ giá cả ở mức thấp.
Bà Harris cho biết trong một tuyên bố: “Mặc dù thông báo này là tin đáng mừng đối với người dân Mỹ đang phải gánh chịu hậu quả của giá cả cao, nhưng trọng tâm của tôi là nỗ lực tiếp theo để tiếp tục hạ giá xuống”.
Bà Kamala Harris - Ứng viên Tổng thống của đảng Dân chủ.
Bà Kamala Harris đã quảng bá đề xuất kinh tế của mình, bao gồm các kế hoạch cắt giảm thuế cho hơn 100 triệu người lao động và tầng lớp trung lưu ở Mỹ, nhà ở giá rẻ và lệnh cấm đầu tiên của liên bang đối với việc các công ty tăng giá thực phẩm và hàng tạp hóa.
Phó Tổng thống mô tả chương trình nghị sự của bà là "trái ngược với những gì ông Donald Trump sẽ làm nếu trở thành Tổng thống", trước khi chỉ trích ông về các kế hoạch kinh tế của ông.
Chủ tịch Hạ viện đảng Cộng hòa Mike Johnson và Dân biểu đảng Dân chủ Alexandria Ocasio-Cortez đều hài lòng với quyết định cắt giảm lãi suất của Cục Dự trữ Liên bang.
Lãi suất thấp hơn “giúp chúng ta về mặt cấu trúc. Chúng ta cần tài trợ cho các dự án cơ sở hạ tầng rất lớn, từ nhà ở đến đường sá và cầu cống. Điều này sẽ giúp ích cho tất cả những điều đó", bà Ocasio-Cortez nói với CNN vào chiều 18/9, ngay sau khi Fed công bố quyết định của mình".
Trong khi đó, ông Johnson cho rằng “đây là tin đáng mừng cho người tiêu dùng”. Tuy nhiên, ông đặt câu hỏi về thời điểm đưa ra thông báo, nói rằng nó “có chút đáng ngờ”.
Ông Donald Trump: Fed "chơi trò chính trị"
Trái lại, cựu Tổng thống Donald Trump cho rằng quyết định cắt giảm nửa điểm lãi suất của Cục Dự trữ Liên bang có thể mang động cơ chính trị.
Khi được hỏi trong một chuyến dừng chân vận động tranh cử ở Thành phố New York về phản ứng của ông đối với việc cắt giảm lãi suất, ông Trump cho biết điều này phản ánh "nền kinh tế rất tồi tệ" hoặc Fed đang "chơi trò chính trị" khi ấn định lãi suất.
“Tôi đoán điều đó cho thấy nền kinh tế rất tệ khi cắt giảm nhiều như vậy. Nền kinh tế sẽ rất tệ hoặc họ đang chơi trò chính trị, một trong hai cách. Nhưng đó là một mức cắt giảm lớn”, ông Trump nói.
Với quyết định cắt giảm lãi suất trong thời điểm sát gần cuộc bầu cử Tổng thống, Fed bị cho là đang hỗ trợ Phó Tổng thống Kamala Harris chạy đua vào Nhà Trắng bằng cách giảm bớt gánh nặng tài chính mà người dân Mỹ hiện đang phải gánh chịu.
Ngay cả Kevin Hassett, người từng giữ chức Chủ tịch Hội đồng Cố vấn Kinh tế khi ông Trump còn là Tổng thống, cũng đã phát biểu trong một cuộc phỏng vấn với PBS News vào tuần trước rằng: “Có rất nhiều dữ liệu xấu được công bố và tôi nghĩ rằng một Fed thận trọng sẽ bắt đầu quản lý rủi ro bằng cách cắt giảm lãi suất ngay bây giờ”.
Ông Hassett, người được ông Trump đề cử làm chủ tịch Fed nếu ông thắng cử, cho biết: "Thật không may khi việc này diễn ra trước cuộc bầu cử vì có vẻ như có sự chia rẽ đảng phái".
Trước đó, ông nói rằng sẽ là một "sai lầm lớn" nếu Fed cắt giảm lãi suất trước cuộc bầu cử nhưng sau đó ông cho biết ông đã thay đổi quan điểm về vấn đề này vì tình hình kinh tế ngày càng xấu đi.
