Phát biểu tại Nhà Trắng ngày 9/4, ông Trump nhấn mạnh: “Ông Tập Cận Bình là một người thông minh, yêu nước và biết rõ điều gì cần phải làm. Tôi nghĩ chúng tôi sẽ đạt được một thỏa thuận rất tốt.” Tổng thống Mỹ cho biết ông đang cân nhắc đối thoại trực tiếp với nhà lãnh đạo Trung Quốc và dự đoán rằng một cuộc điện đàm sẽ diễn ra “vào thời điểm nào đó".
Đáng chú ý, những tuyên bố mang tính hòa giải này được đưa ra chỉ vài ngày sau khi chính ông Trump quyết định tăng thuế nhập khẩu đối với toàn bộ hàng hóa từ Trung Quốc lên 125%. Động thái này được Nhà Trắng lý giải là nhằm phản ứng trước việc Trung Quốc “thiếu tôn trọng các quy tắc thương mại toàn cầu”.
Bắc Kinh sau đó đã có động thái trả đũa bằng việc nâng thuế đối với hàng hóa Mỹ lên mức 84%. Các nhà phân tích nhận định cuộc đối đầu thuế quan giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới đã bước sang một giai đoạn căng thẳng mới, mang tính “ăn miếng trả miếng” rõ rệt.
Dù vậy, ông Trump khẳng định ông “không nghĩ mình sẽ phải tăng thuế thêm nữa với Trung Quốc”, cho thấy khả năng để mở cho một bước đi ngoại giao mới. Tổng thống Mỹ nói thêm: “Tôi tin rằng đầu tư vào Mỹ là khoản đầu tư lớn nhất. Chúng ta sẽ nhận được một cuộc gọi, và rồi cuộc đua sẽ bắt đầu".
Phản ứng từ Trung Quốc, tờ Nhân dân Nhật báo, cơ quan ngôn luận chính thức của Đảng Cộng sản Trung Quốc, hôm 9/4 viết rằng Bắc Kinh không khép lại cánh cửa đối thoại, đồng thời nhấn mạnh nước này đã tích lũy nhiều kinh nghiệm đấu tranh sau tám năm căng thẳng thương mại với Mỹ.
Bài viết cũng gọi các đòn thuế mới của Mỹ là “bắt nạt bằng thuế quan”, đồng thời khẳng định Trung Quốc sẽ không khuất phục trước áp lực và sẵn sàng tự bảo vệ quyền lợi kinh tế của mình.
Bên cạnh những lời ca ngợi, chính quyền Mỹ vẫn kiên định lập trường cứng rắn đối với Bắc Kinh. Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent hôm 9/4 tuyên bố: “Trung Quốc là một nền kinh tế mất cân đối, là nguồn gốc của nhiều vấn đề thương mại toàn cầu. Việc tăng thuế là cần thiết để buộc Bắc Kinh phải trở lại bàn đàm phán.”
Ông Bessent cho biết Washington không muốn gây chiến tranh thương mại, nhưng buộc phải phản ứng khi Trung Quốc leo thang căng thẳng. Ông cũng lưu ý rằng các quốc gia khác, trong đó có Việt Nam, Nhật Bản, Hàn Quốc và Ấn Độ, đang được mời vào các vòng đàm phán mới.
“Không ai tạo được đòn bẩy thương mại tốt hơn Tổng thống Trump”, ông Bessent nói với báo giới.
Ở chiều ngược lại, các lãnh đạo Đảng Dân chủ tại Quốc hội Mỹ tỏ ra nghi ngờ về tính nhất quán trong chính sách thuế quan của ông Trump. Thượng nghị sĩ Chuck Schumer cho rằng Tổng thống đang bị áp lực từ trong nước và “liên tục thay đổi chính sách theo ngày”.
“Ông ấy đang cảm thấy sức ép từ dư luận về tác hại của chính sách thuế và đang tìm cách rút lui một cách danh dự”, ông Schumer phát biểu trước báo giới.
Về phía quốc tế, Tổng giám đốc Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) Ngozi Okonjo-Iweala đưa ra cảnh báo rằng cuộc đối đầu thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc nếu tiếp diễn có thể khiến kim ngạch hàng hóa song phương giảm tới 80%. Bà kêu gọi hai bên sớm nối lại đối thoại để ngăn chặn những hệ lụy kinh tế toàn cầu.
Chủ tịch Hạ viện Mỹ Mike Johnson, một người ủng hộ ông Trump, lại ca ngợi hành động của Tổng thống là một “bước đi chiến lược đúng lúc”. Trên mạng xã hội X, ông Johnson viết: “Hãy nhìn xem nghệ thuật đàm phán. Tổng thống Trump đang tạo đòn bẩy, đưa các quốc gia vào bàn đàm phán và mang lại lợi ích cho người lao động Mỹ.”
