Vào ngày 10/3, thông qua các kênh truyền thông, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã làm dấy lên những lo ngại mới về cuộc chiến Ukraine bằng một tuyên bố đặc biệt. Ông khẳng định rằng Ukraine và Nga hiện không còn nhiều “quân bài” trong tay và cả hai bên cần phải nhượng bộ nếu muốn tìm kiếm một giải pháp hòa bình. Phát biểu này được đưa ra sau khi các cuộc đàm phán giữa phái đoàn Mỹ và Ukraine được lên kế hoạch tổ chức tại Ả Rập Xê-út vào ngày 11/3, với mục tiêu chính là xác định các giao thức an ninh và giải quyết tranh chấp lãnh thổ.
Câu chuyện bắt đầu từ cuối tháng 2, khi Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đến thăm Nhà Trắng với hy vọng ký kết một thỏa thuận khoáng sản và tìm kiếm sự hỗ trợ từ Mỹ trong cuộc xung đột với Nga. Tuy nhiên, cuộc hội đàm giữa ông và Tổng thống Donald Trump nhanh chóng biến thành một cuộc tranh cãi công khai, với những cáo buộc từ phía Mỹ rằng chính quyền Kiev chưa sẵn sàng cho các cuộc đàm phán hòa bình và thiếu sự tôn trọng đối với những hỗ trợ của Washington.
Những căng thẳng này đạt đến đỉnh điểm khi các quan chức Mỹ đề nghị Zelensky phải xin lỗi để hàn gắn quan hệ và cam kết sẵn sàng đàm phán hòa bình với Nga. Ban đầu, Zelensky từ chối lời yêu cầu này. Tuy nhiên, trước sức ép mạnh mẽ từ phía Mỹ và quốc tế, ông đã phải thay đổi quan điểm và cuối cùng gửi một lá thư xin lỗi tới Tổng thống Trump. Đặc phái viên Mỹ về Trung Đông, ông Steve Witkoff, cho biết trong cuộc phỏng vấn với Fox News rằng “Đó là một bước đi quan trọng và có rất nhiều cuộc thảo luận giữa các nhóm của chúng tôi và Ukraine cũng như các nước châu Âu có liên quan”.
Động thái này của Zelensky được cho là nhằm xoa dịu căng thẳng giữa hai quốc gia và mở ra cơ hội để đàm phán hòa bình trong bối cảnh xung đột Ukraine – Nga vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt.
Mặc dù Zelensky đã thực hiện bước đi quan trọng với lời xin lỗi, nhưng Tổng thống Trump không có vẻ gì là thỏa mãn hoàn toàn với sự thay đổi này. Theo các nguồn tin từ NBC, ông Trump vẫn duy trì quan điểm rằng Ukraine cần phải tổ chức bầu cử và chuẩn bị cho khả năng từ chức của Zelensky. Bên cạnh đó, Trump cũng yêu cầu Kiev phải có sự nhượng bộ về lãnh thổ trong các cuộc đàm phán hòa bình với Nga.
Trước đó, vào ngày 7/3, ông Trump đã phát biểu rằng việc đàm phán với Nga dễ dàng hơn nhiều so với Ukraine, vì “Moscow đang có tất cả các lá bài”. Tuy nhiên, chỉ vài ngày sau, ông lại khẳng định rằng cả Ukraine và Nga đều không còn nhiều lựa chọn và cần phải nhượng bộ để chấm dứt xung đột. Tuyên bố này thể hiện sự thay đổi trong lập trường của Trump, khi ông không còn chỉ tập trung vào Nga mà cũng bắt đầu đặt yêu cầu với Ukraine.
Thông tin về lá thư xin lỗi của Zelensky và những tuyên bố của Trump được đưa ra ngay trước thềm cuộc gặp gỡ giữa phái đoàn Mỹ và Ukraine tại Ả Rập Xê-út vào ngày 11/3. Cuộc đàm phán này không chỉ mang tính chất quan trọng đối với quan hệ Mỹ - Ukraine, mà còn có thể ảnh hưởng lớn đến cục diện chiến sự giữa Ukraine và Nga.
Washington hy vọng có thể đạt được “tiến triển đáng kể” trong các vấn đề như thảo luận khung thỏa thuận hòa bình Nga - Ukraine, dỡ bỏ lệnh đóng băng viện trợ cho Ukraine, và ký kết thỏa thuận khoáng sản với Kiev. Một quan chức Ukraine giấu tên tiết lộ rằng trong cuộc gặp này, Ukraine có thể sẽ đề xuất lệnh ngừng bắn trên không và trên biển với Nga. “Chúng tôi có đề xuất ngừng bắn trên không và ngừng bắn trên biển. Bởi vì đây là những lựa chọn ngừng bắn dễ triển khai và giám sát”, quan chức này cho biết.
Bên cạnh đó, các nguồn tin cũng cho biết rằng Nga và Ukraine đang thảo luận về khả năng ký kết một thỏa thuận nhằm hạn chế việc sử dụng vũ khí chính xác cao, như tên lửa hành trình, tên lửa đạn đạo, và máy bay không người lái tầm xa. Đây có thể là một dấu hiệu cho thấy các bên đang tìm cách giảm thiểu thương vong và tạo ra một khuôn khổ hòa bình trong bối cảnh chiến tranh kéo dài.
