Phát hiện “amip ăn não” trong nguồn nước sinh hoạt ở Australia, vì sao loài vi sinh vật này nguy hiểm đến mức gần như không có cơ hội sống sót?

Giới chức y tế Australia vừa thông báo phát hiện vi sinh vật cực kỳ nguy hiểm, thường được gọi là “amip ăn não” (Naegleria fowleri), trong hệ thống cung cấp nước sinh hoạt tại hai thị trấn Augathella và Charleville, bang Queensland.

Theo Báo Tin Tức, thị trấn Augathella có khoảng 300 dân cư và Charleville có khoảng 3.000 người, đều nằm cách thủ phủ Brisbane 750 km về phía Tây. Việc phát hiện loài amip này đã làm dấy lên lo ngại lớn về mức độ an toàn của nguồn nước mà người dân đang sử dụng hằng ngày.

Nguyên nhân ô nhiễm hiện vẫn đang được điều tra. Tuy nhiên, các chuyên gia nhận định khả năng cao mầm bệnh có thể xuất phát từ dòng nước ngọt tự nhiên hoặc mạch nước ngầm đã bị nhiễm khuẩn.

Ông Bruce Scott, Giám đốc điều hành Murweh Shire, kêu gọi người dân bình tĩnh, tuân thủ chặt chẽ các hướng dẫn từ cơ quan y tế. “Đây là tình huống hoàn toàn mới với hội đồng, nhưng chúng tôi tin sẽ sớm có chuyên gia đưa ra giải pháp phù hợp,” ông Scott nhấn mạnh.

“Amip ăn não” nguy hiểm thế nào?

Naegleria fowleri là loại vi sinh vật thường tồn tại trong môi trường nước ngọt và đất chưa qua xử lý, đặc biệt phát triển mạnh khi nhiệt độ nước dao động từ 25°C đến 40°C.

Theo giới chuyên môn, loài amip này không gây nguy hiểm khi uống phải, nhưng có thể xâm nhập vào cơ thể qua đường mũi trong quá trình tắm, bơi hoặc rửa xoang. Sau khi vào mũi, chúng di chuyển theo dây thần kinh khứu giác, tấn công não bộ, gây viêm não màng não nguyên phát – một căn bệnh hiếm gặp nhưng tỷ lệ tử vong gần như tuyệt đối.

Quá trình nhiễm bệnh thường diễn biến rất nhanh:

• 3 – 7 ngày đầu: xuất hiện các triệu chứng như sốt cao, đau đầu dữ dội, cứng cổ, đau họng, buồn nôn, nôn ói.

• Giai đoạn nặng: người bệnh có thể rơi vào tình trạng lú lẫn, ảo giác, thay đổi vị giác – khứu giác, co giật.

• Tiên lượng xấu: phần lớn bệnh nhân tử vong chỉ sau 5 ngày kể từ khi có triệu chứng đầu tiên, do mô não bị phá hủy và phù não nặng.

Cảnh báo đối với cộng đồng

Sở Y tế Queensland nhấn mạnh rằng bản thân việc uống nước nhiễm amip không gây bệnh. Nguy cơ lớn nhất nằm ở việc nước xâm nhập vào đường mũi, đặc biệt trong các hoạt động như:

• Tắm vòi sen, tắm bồn.

• Bơi lội ở hồ nước ngọt, bể chứa không được khử trùng.

• Rửa mũi bằng nước chưa được xử lý vô trùng.

Để phòng ngừa, giới chức khuyến cáo người dân nên:

• Sử dụng dung dịch nước muối vô trùng hoặc nước đã đun sôi để nguội khi rửa mũi.

• Tránh để nước máy chảy trực tiếp vào mũi trong thời gian chờ xử lý.

• Đảm bảo các nguồn nước sử dụng sinh hoạt phải được khử trùng bằng clo đúng quy chuẩn.

Sở Y tế cũng khẳng định amip Naegleria fowleri không thể tồn tại trong nước sạch, mát và được khử trùng đầy đủ.

Mặc dù các ca nhiễm Naegleria fowleri được ghi nhận rất ít trên thế giới, nhưng mức độ nguy hiểm của nó khiến nhiều quốc gia đặc biệt cảnh giác. Tại Mỹ và một số nước châu Á, đã từng có các trường hợp tử vong do tắm hoặc bơi ở hồ nước ngọt tự nhiên có chứa amip này.