Ngân hàng đồng loạt hạ lãi suất huy động
Thời điểm sau Tết Nguyên đán, nhiều ngân hàng điều chỉnh tăng lãi suất huy động nhằm thu hút tiền trong dân.
Tuy nhiên, ngày 25/2, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) có cuộc họp khẩn với các ngân hàng thương mại, sau khi Thủ tướng Chính phủ ra công điện yêu cầu thanh tra, kiểm tra các ngân hàng thương mại tăng lãi suất huy động, xử lý nghiêm những đơn vị không thực hiện theo chỉ đạo.
NHNN xác định mục tiêu lớn lúc này là phải duy trì lãi suất thấp ổn định hỗ trợ tích cực cho doanh nghiệp, người dân. Vì vậy, NHNN đã chỉ đạo các ngân hàng đã tăng lãi suất huy động dịp đầu năm điều chỉnh lãi suất.
Ngay sau cuộc họp này, nhiều ngân hàng đồng loạt hạ lãi suất tiền gửi.
Tính từ cuối tháng 2 đến nay có tổng cộng 20 ngân hàng điều chỉnh lãi suất với mức giảm 0,1-0,9 điểm %, tùy từng kỳ hạn và hình thức gửi tiền. Trong đó, một số ngân hàng thậm chí đã giảm lãi suất nhiều lần chỉ trong thời gian ngắn.
Ngân hàng giảm lãi suất huy động mạnh nhất trong thời gian qua là Eximbank với 5 lần điều chỉnh kể từ ngày 18/2.
Lãi suất huy động cao nhất tại nhà băng này từng được áp dụng ở hình thức gửi online cho kỳ hạn 24-36 tháng từ 6,8%/năm hiện giảm xuống còn 5,7%/năm; kỳ hạn 15 tháng giảm từ 6,4%/năm xuống còn 5,5%/năm; lãi suất kỳ hạn 18 tháng từ 6,7%/năm nay hạ còn 5,6%/năm.
Nhiều nhà băng khác cũng giảm khá mạnh lãi suất huy động. Đáng chú ý, KienlongBank giảm lãi suất huy động online tới 0,9% đối với kỳ hạn 60 tháng, kỳ hạn 36 tháng giảm 0,8% và giảm 0,6% với các kỳ hạn từ 13-24 tháng…
Ngân hàng số Vikki (Vikki Bank - tên mới của Dong A Bank) vừa giảm mạnh lãi suất huy động các kỳ hạn tiền gửi từ 1-13 tháng. Theo đó, từ 11/3, lãi suất ngân hàng tại nhà băng này giảm 0,5%/năm, xuống chỉ còn 3,9%/năm với kỳ hạn 1 tháng; kỳ hạn 2 tháng giảm 0,4%/năm xuống còn 4%/năm; kỳ hạn 3 và 4 tháng giảm 0,25%/năm còn 4,15%/năm; kỳ hạn 6 tháng hạ 0,3%/năm xuống còn 5,3%/năm.
Mới đây, NamABank giảm 0,3%/năm đối với tiền gửi online ở các kỳ hạn 1, 3 đến 5 tháng; giảm 0,4% kỳ hạn 2 tháng và giảm 0,1% kỳ hạn từ 6 đến 36 tháng.
Trong khi các ngân hàng thương mại tư nhân liên tục điều chỉnh lãi suất thì 4 ngân hàng thương mại quốc doanh (Vietcombank, VietinBank, BIDV, Agribank) vẫn là nhóm duy trì mặt bằng lãi suất ổn định và thấp nhất trên thị trường.
Hiện nay, lãi suất huy động kỳ hạn 12 tháng cao nhất trên thị trường chỉ vào khoảng 6,05%/năm; trong khi thấp nhất là 4,7%/năm. Ở kỳ hạn 6 tháng, lãi suất huy động cao nhất là 5,7 %/năm, thấp nhất là 2,9%/năm.
Chỉ còn vài ngân hàng còn duy trì mức lãi suất tiền gửi 6%/năm trở lên cho khách hàng cá nhân là HDBank, Baoviet Bank, BVBank, GPBank, VietABank và MBV (tên cũ là OceanBank).
Lãi suất khó giảm mạnh thêm
Hệ thống ngân hàng đang nỗ lực ổn định mặt bằng lãi suất, hỗ trợ các doanh nghiệp có thể tiếp cận vốn với chi phí thấp hơn, thúc đẩy hoạt động sản xuất.
Tuy nhiên, giảm lãi suất vẫn là bài toán khó đối với các ngân hàng trong bối cảnh tỷ lệ nợ xấu vẫn ở mức cao và áp lực thanh khoản gia tăng. Sự gia tăng nợ xấu buộc các ngân hàng phải trích lập dự phòng cao hơn, làm giảm khả năng hạ lãi suất cho vay.
Theo giới phân tích, các ngân hàng cũng muốn duy trì lãi suất huy động ở mức thấp, nhất là khi biên lãi ròng (NIM) đang khá mỏng do lãi suất cho vay giảm mạnh trong thời gian qua để hỗ trợ nền kinh tế, Nhưng khi nền kinh tế phát triển, các kênh đầu tư khác hấp dẫn hơn mà lãi suất huy động giảm ở mức thấp thì người dân sẽ không chuộng gửi tiết kiệm. Như vậy, ngân hàng sẽ gặp khó trong huy động vốn dẫn đến khó khăn trong việc giảm lãi suất cho vay.
Ông Lê Hoài Ân, chuyên gia đào tạo và tư vấn hoạt động ngân hàng, Công ty CP Giải pháp tài chính tích hợp chia sẻ việc giảm lãi suất huy động xuống mức thấp đồng nghĩa với việc lãi suất đầu ra cũng phải được duy trì ở mức thấp tương ứng. Nhưng trong điều kiện hấp thụ tín dụng còn nhiều bất ổn, nếu lãi suất cho vay phải giảm để thúc đẩy tăng trưởng tín dụng thì các ngân hàng sẽ gặp áp lực lớn lên biên lãi ròng (NIM).
Ông Bùi Văn Huy, Giám đốc Khối Nghiên cứu đầu tư, Công ty FIDT, cho rằng, lãi suất khó kỳ vọng giảm mạnh hơn nữa ở kỳ hạn dài (12 tháng trở lên) trong ngắn hạn.
PGS.TS Nguyễn Hữu Huân, Giảng viên Đại học Kinh tế TP.HCM (UEH), nhận định ngân hàng là tổ chức kinh doanh vì lợi nhuận. Việc yêu cầu họ giảm lợi nhuận để hỗ trợ doanh nghiệp không phải điều dễ dàng.
Theo ông Huân, Việt Nam cần có chiến lược dài hạn nhằm phát triển thị trường vốn, tạo thêm những kênh tài trợ đối trọng với hệ thống ngân hàng. Khi thị trường vốn phát triển, sự phụ thuộc vào ngân hàng sẽ giảm bớt, giúp kéo giảm chênh lệch giữa lãi suất huy động và lãi suất cho vay.
Trong khi đó, một số chuyên gia đánh giá mặt bằng lãi suất thấp sẽ còn duy trì ít nhất đến hết năm 2025 nhờ nhiều yếu tố hỗ trợ. Nhưng dư địa giảm thêm không còn nhiều.
TS. Lê Xuân Nghĩa, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính, tiền tệ quốc gia, nhìn nhận, với tình hình kinh tế hiện nay, lãi suất năm 2025 khó có sự thay đổi, kể cả lãi suất điều hành lẫn lãi suất trên thị trường.
Vị chuyên gia này phân tích, mặt bằng lãi suất không thể tăng vì Chính phủ muốn duy trì mặt bằng lãi suất thấp để hỗ trợ tăng trưởng. Thêm nữa, lãi suất không tăng vì hiện không có kênh đầu tư nào đủ mạnh để đe dọa tiền gửi ngân hàng. Hiện cả 4 nguồn cạnh tranh với tiền gửi ngân hàng là: vàng, chứng khoán, bất động sản, trái phiếu doanh nghiệp đều đang gặp khó và không đủ sức cạnh tranh với tiền gửi, không đủ sức để làm thay đổi mặt bằng lãi suất huy động.
Phát biểu kết luận tại hội nghị đẩy mạnh tín dụng ngân hàng, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế Khu vực 4 chiều 11/3, Phó Thống đốc thường trực NHNN Đào Minh Tú khẳng định, NHNN luôn đảm bảo thanh khoản cho các ngân hàng thương mại nên các ngân hàng không cần phải cạnh tranh lãi suất huy động để hút tiền gửi.
“NHNN cũng sẽ nghiên cứu giảm lãi suất thế nào cho phù hợp. Không phải cứ giảm đã là hay bởi vì lãi suất còn liên quan đến tỷ giá. Việc giảm sâu lãi suất huy động cũng không thu hút được người gửi tiền vào ngân hàng.
Ngược lại, nếu lãi suất huy động tăng sẽ kéo theo lãi suất cho vay tăng, như vậy sẽ không hỗ trợ được doanh nghiệp, không đạt được các mục tiêu vĩ mô”, ông Tú cho biết.
Ngoài việc kêu gọi giảm lãi suất, NHNN cũng sử dụng biện pháp hành chính bắt buộc các ngân hàng thương mại phải luôn công khai lãi suất cho vay. Việc minh bạch lãi suất cho vay sẽ tạo ra sự cạnh tranh bình đẳng về lãi suất, từ đó doanh nghiệp và người dân dễ dàng lựa chọn.
