Dưới đây là tổng hợp chính sách mới có hiệu lực từ tháng 10/2025 đáng chú ý:
Thêm 3 khoản thu nhập được miễn thuế TNCN từ 1/10/2025
Căn cứ theo quy định tại khoản 3 Điều 71 Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo 2025 đã bổ sung khoản 17 Điều 4 về thu nhập được miễn thuế TNCN quy định tại Luật Thuế thu nhập cá nhân 2007 đã được sửa đổi, bổ sung.
Cụ thể, thêm 03 khoản thu nhập được miễn thuế TNCN gồm:
- Thu nhập từ tiền lương, tiền công từ thực hiện nhiệm vụ khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.
- Thu nhập từ quyền tác giả của nhiệm vụ khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo khi kết quả nhiệm vụ được thương mại hóa theo quy định của pháp luật về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, pháp luật về sở hữu trí tuệ.
- Thu nhập của nhà đầu tư cá nhân, chuyên gia làm việc cho dự án khởi nghiệp sáng tạo, sáng lập viên doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, nhà đầu tư cá nhân góp vốn vào quỹ đầu tư mạo hiểm.
Phụ nữ độc thân được thực hiện IVF khi có nguyện vọng từ 1/10/2025
Nghị định số 207/2025/NĐ-CP ngày 15/7/2025 quy định về sinh con bằng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản và điều kiện mang thai hộ vì mục đích nhân đạo có hiệu lực từ 1/10.
Nghị định quy định về việc hiến, nhận, sử dụng, lưu giữ, gửi tinh trùng, noãn, phôi; sinh con bằng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản; điều kiện, hồ sơ, thủ tục, thẩm quyền cho phép cơ sở khám bệnh, chữa bệnh được thực hiện kỹ thuật thụ tinh trong ống nghiệm và mang thai hộ vì mục đích nhân đạo; điều kiện mang thai hộ vì mục đích nhân đạo.
Nghị định cũng quy định rõ việc thực hiện hiến tinh trùng, hiến noãn, hiến phôi trong kỹ thuật hỗ trợ sinh sản phải tuân theo nguyên tắc chỉ được hiến tại một cơ sở được phép lưu giữ tinh trùng, lưu giữ noãn, lưu giữ phôi. Tinh trùng, noãn, phôi hiến chỉ được sử dụng cho một phụ nữ hoặc một cặp vợ chồng để sinh con. Việc hiến và nhận tinh trùng, hiến và nhận phôi được thực hiện trên nguyên tắc vô danh giữa người hiến và người nhận.
Theo quy định chỉ thực hiện kỹ thuật hỗ trợ sinh sản đối với các cặp vợ chồng vô sinh hoặc có chỉ định về y tế và phụ nữ độc thân có nguyện vọng. Vợ chồng nhờ mang thai hộ, người mang thai hộ, trẻ sinh ra nhờ mang thai hộ vì mục đích nhân đạo được đảm bảo an toàn về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình và được pháp luật tôn trọng, bảo vệ.
Đánh thuế với mọi thu nhập tại Việt Nam của doanh nghiệp nước ngoài từ 1/10/2025
Căn cứ theo điểm d khoản 2 Điều 2 Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp 2025, doanh nghiệp nước ngoài không có cơ sở thường trú tại Việt Nam, bao gồm cả các doanh nghiệp kinh doanh thương mại điện tử, kinh doanh dựa trên nền tảng số phải nộp thuế đối với thu nhập chịu thuế phát sinh tại Việt Nam.
Quy định mới về cấp giấy chứng sinh cho trẻ từ 1/10/2025
Theo Điều 3 Thông tư 22/2025/TT-BYT quy định các trường hợp cấp mới giấy chứng sinh cho trẻ gồm:
- Trường hợp trẻ sinh ra tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh:
Cơ sở khám bệnh, chữa bệnh nơi trẻ sinh ra cấp giấy chứng sinh theo mẫu số 01 quy định tại Phụ lục I ban hành kèm theo Thông tư 22/2025/TT-BYT cho trẻ trước khi trẻ ra khỏi cơ sở khám bệnh, chữa bệnh hoặc sớm hơn theo đề nghị của thân nhân của trẻ.
- Trường hợp trẻ sinh ra ngoài cơ sở khám bệnh, chữa bệnh nhưng được người hành nghề khám bệnh, chữa bệnh hoặc nhân viên y tế thôn, bản hoặc cô đỡ thôn, bản đỡ đẻ (sau đây gọi tắt là người đỡ đẻ):
+ Trong thời hạn 30 ngày kể từ thời điểm trẻ sinh ra sống, thân nhân của trẻ nộp tờ khai đề nghị cấp giấy chứng sinh theo quy định tại Phụ lục II ban hành kèm theo Thông tư 22/2025/TT-BYT cho cơ sở khám bệnh, chữa bệnh nơi quản lý người đỡ đẻ và xuất trình giấy tờ tùy thân hợp lệ có số định danh cá nhân hoặc hộ chiếu của người mẹ sinh ra trẻ để đối chiếu;
+ Trong thời hạn 05 ngày làm việc kể từ ngày nhận được tờ khai đề nghị cấp giấy chứng sinh, cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có trách nhiệm xác minh thông tin về người đỡ đẻ, người mẹ sinh ra trẻ, trẻ sơ sinh và cấp giấy chứng sinh cho trẻ. Trường hợp không xác minh được thông tin hoặc thông tin không chính xác thì không cấp giấy chứng sinh.
- Trường hợp trẻ sinh ra do thực hiện kỹ thuật mang thai hộ:
+ Nếu trẻ sinh ra tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh thực hiện kỹ thuật mang thai hộ cho người sinh ra trẻ: cơ sở khám bệnh, chữa bệnh cấp giấy chứng sinh theo mẫu số 02 quy định tại Phụ lục I ban hành kèm theo Thông tư 22/2025/TT-BYT cho trẻ trước khi trẻ ra khỏi cơ sở khám bệnh, chữa bệnh hoặc sớm hơn theo đề nghị của thân nhân của trẻ.
+ Nếu trẻ sinh ra tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh không phải cơ sở khám bệnh, chữa bệnh đã thực hiện kỹ thuật mang thai hộ cho người sinh ra trẻ: bên nhờ mang thai hộ hoặc bên mang thai hộ nộp cho cơ sở khám bệnh, chữa bệnh nơi trẻ sinh ra bản xác nhận về việc thực hiện kỹ thuật mang thai hộ vì mục đích nhân đạo của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh thực hiện kỹ thuật mang thai hộ theo quy định tại Phụ lục IV ban hành kèm theo Thông tư 22/2025/TT-BYT và xuất trình giấy tờ tùy thân hợp lệ có số định danh cá nhân hoặc hộ chiếu của người mẹ sinh ra trẻ để đối chiếu.
Trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ thời điểm nhận được bản xác nhận về việc thực hiện kỹ thuật mang thai hộ vì mục đích nhân đạo, cơ sở khám bệnh, chữa bệnh nơi trẻ sinh ra cấp giấy chứng sinh theo mẫu số 02 quy định tại Phụ lục I ban hành kèm theo Thông tư 22/2025/TT-BYT.
- Trường hợp trẻ sinh ra sống tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh và tử vong trước khi ra viện, cơ sở khám bệnh, chữa bệnh thực hiện cấp giấy chứng sinh cho trẻ theo mẫu quy định tại Phụ lục I ban hành kèm theo Thông tư này, sau đó thực hiện cấp giấy báo tử.
- Giấy chứng sinh được lập thành 02 bản có giá trị pháp lý như nhau, 01 bản giao cho thân nhân của trẻ và 01 bản lưu tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh. Trường hợp đẻ sinh đôi hoặc nhiều hơn, thì mỗi trẻ sinh sống được cấp 01 giấy chứng sinh với mã số khác nhau.
Xóa bỏ cơ chế Nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng từ 1/10/2025
Nghị định 232/2025 sửa đổi, bổ sung Nghị định 24/2012 về quản lý hoạt động kinh doanh vàng có hiệu lực thi hành từ 10/10.
Đáng chú ý, nghị định quy định việc thanh toán mua, bán vàng có giá trị từ 20 triệu đồng trong ngày trở lên của một khách hàng phải được thực hiện thông qua tài khoản ngân hàng.
Nghị định 232/2025 cũng quy định doanh nghiệp được Ngân hàng Nhà nước xem xét cấp Giấy phép sản xuất vàng miếng phải có Giấy phép kinh doanh mua, bán vàng miếng; có vốn điều lệ từ 1.000 tỷ đồng trở lên và không bị xử phạt vi phạm trong hoạt động kinh doanh vàng…
Đối với các ngân hàng thương mại điều kiện để được xem xét cấp Giấy phép sản xuất bán vàng miếng cần có vốn điều lệ từ 50.000 tỷ đồng trở lên…
Ngoài ra, nghị định cũng xóa bỏ cơ chế Nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng, xuất khẩu vàng nguyên liệu và nhập khẩu vàng nguyên liệu để sản xuất vàng miếng.
NHNN có quyền quyết định cho vay đặc biệt với lãi suất 0%/năm từ 15/10/2025
Căn cứ theo Điều 1 Luật Các tổ chức tín dụng sửa đổi 2025 sửa đổi, bổ sung khoản 1 Điều 93 Luật Các tổ chức tín dụng 2024 từ 15/10/2025, Ngân hàng Nhà nước có thể cho vay đặc biệt không cần tài sản bảo đảm với lãi suất 0%/năm, theo quy định của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước.
Áp dụng thuế TNDN bổ sung với tập đoàn đa quốc gia từ 15/10/2025
Căn cứ theo Điều 3 Nghị định 236/2025/NĐ-CP, các trường hợp nộp thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung như sau:
- Đơn vị hợp thành của tập đoàn đa quốc gia có doanh thu hợp nhất của công ty mẹ tối cao từ 750 triệu EUR/năm trở lên, đạt ngưỡng này trong ít nhất 02 năm của 04 năm liền kề trước năm tài chính xác định nghĩa vụ thuế.
- Trường hợp tập đoàn mới thành lập, chỉ cần có 02 năm đạt ngưỡng doanh thu là thuộc diện áp dụng.
*Lưu ý: Không áp dụng đối với các trường hợp loại trừ theo khoản 1 Điều 2 Nghị quyết 107/2023/QH15 và khoản 3 Điều 3 Nghị định 236/2025/NĐ-CP.
Mức đóng BHYT đối với quân nhân và người lao động Bộ Quốc phòng từ 16/10/2025
Theo Thông tư 98/2025/TT-BQP, mức đóng BHYT là là 4,5% mức lương cơ sở đối với trường hợp thuộc quản lý của Bộ Quốc phòng gồm:
- Nhóm do người lao động và người sử dụng lao động đóng;
- Nhóm do BHXH đóng;
- Nhóm do NSNN đóng;
- Nhóm được NSNN hỗ trợ, học sinh, sinh viên hệ dân sự trong các học viện, nhà trường Quân đội và Cơ yếu;
- Nhóm do người sử dụng lao động đóng.
2 hình thức tư vấn học đường trong trường học từ 31/10/2025
Theo Điều 17, Điều 18 Thông tư 18/2025/TT-BGDĐT có 02 hình thức tư vấn học đường gồm:
- Tư vấn, hỗ trợ trực tiếp
+ Tư vấn, hỗ trợ cho người học tại phòng Tư vấn học đường và công tác xã hội trong trường học hoặc địa điểm phù hợp với điều kiện của nhà trường và người học.
+ Tư vấn, hỗ trợ cho nhóm người học tại phòng Tư vấn học đường và công tác xã hội trong trường học hoặc địa điểm phù hợp với điều kiện của nhà trường và người học.
- Tư vấn, hỗ trợ trực tuyến
+ Cơ sở giáo dục tư vấn, hỗ trợ cho người học qua các kênh trực tuyến: mạng nội bộ, trang thông tin điện tử của nhà trường, hộp thư điện tử, mạng xã hội, điện thoại hoặc các phương tiện thông tin khác.
+ Tổ chức các buổi tư vấn, hỗ trợ trực tuyến cho nhóm người học hoặc toàn trường.
Không còn hình thức kỷ luật đuổi học
Thông tư số 19/2025 của Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định về khen thưởng và kỷ luật học sinh có hiệu lực từ ngày 31/10 nêu rõ nguyên tắc xử lý vi phạm đối với học sinh phải dựa trên sự tôn trọng, bao dung, khách quan, không định kiến; đồng thời bảo đảm phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý, giới tính, thể chất của các em.
Bộ Giáo dục và Đào tạo nhấn mạnh, tuyệt đối không áp dụng các biện pháp kỷ luật mang tính bạo lực, xúc phạm nhân phẩm, danh dự hoặc gây ảnh hưởng tiêu cực đến thể chất và tinh thần học sinh.
Nếu như trước đây quy định học sinh có thể bị xử lý theo 5 mức độ, từ khiển trách trước lớp đến đuổi học 1 năm, thì các biện pháp kỷ luật mới tại Thông tư số 19 được điều chỉnh theo cấp học.
Cụ thể, với bậc tiểu học, học sinh vi phạm chỉ bị nhắc nhở hoặc yêu cầu xin lỗi. Các cấp học cao hơn, biện pháp xử lý có thể là nhắc nhở, phê bình hoặc yêu cầu học sinh viết bản tự kiểm điểm.
Bên cạnh kỷ luật, Thông tư 19 đã bổ sung nhiều hoạt động hỗ trợ nhằm giúp học sinh khắc phục hành vi vi phạm. Trong đó, các em sẽ được khuyên bảo, động viên để tự nhận thức hành vi sai trái; được theo dõi, tư vấn trong quá trình khắc phục; tham gia hoạt động tư vấn học đường, công tác xã hội, giáo dục kỹ năng và các hoạt động khác do nhà trường tổ chức.
Việc phối hợp giữa gia đình, nhà trường và các lực lượng xã hội cũng được Bộ Giáo dục và Đào tạo nhấn mạnh trong quy định mới, nhằm giúp học sinh điều chỉnh hành vi, thay đổi nhận thức và khắc phục hậu quả.
*Thảm khảo: Thư viện pháp luật, báo Dân trí, báo Tiền phong
