Theo báo Người Lao Động, đại diện Cục Công nghiệp (Bộ Công Thương) cho biết hành vi sử dụng nguyên liệu dầu thực vật có nguồn gốc dành cho thức ăn chăn nuôi để sản xuất, chế biến thực phẩm tiêu dùng cho người là hành vi cố ý làm sai lệch bản chất, công dụng và mục đích sử dụng của hàng hóa, có dấu hiệu cấu thành hành vi sản xuất, buôn bán hàng giả.
Dầu thực vật dùng cho chăn nuôi không đạt chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm, không có công dụng, giá trị sử dụng dành cho người tiêu dùng.
Khi bị cố tình đưa vào chuỗi sản xuất thực phẩm cho người và gắn nhãn là "dầu thực vật" hoặc "dầu ăn cho người", theo đại diện Cục Công nghiệp, đã sai lệch về bản chất và công dụng; Có dấu hiệu giả mạo về công dụng và mục đích sử dụng của hàng hóa; Việc gắn nhãn dầu thực vật dùng cho người là hành vi gian lận về bản chất hàng hóa.
Hành vi này tiềm ẩn nguy cơ nghiêm trọng tới sức khỏe cộng đồng và xâm phạm quyền lợi người tiêu dùng.
Về trách nhiệm của cơ quan quản lý, đại diện Cục Công nghiệp dẫn quy định tại Điều 65 Luật An toàn thực phẩm, Điều 40 Nghị định số 15 năm 2018 của Chính phủ, UBND cấp tỉnh có trách nhiệm: Thực hiện quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm trên phạm vi địa phương, chịu trách nhiệm trước Chính phủ về an toàn thực phẩm tại địa phương; Tổ chức tiếp nhận bản tự công bố sản phẩm; chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm theo phân công, phân cấp; Thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm pháp luật về an toàn thực phẩm trên địa bàn quản lý.
Qua thông tin sơ bộ thu thập được đến thời điểm hiện tại, Công ty TNHH Sản xuất và XNK Nhật Minh Food đã có bản tự công bố sản phẩm đối với sản phẩm dầu thực vật.
Tuy nhiên, đại diện Cục Công nghiệp khẳng định Bộ Công Thương chưa cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện an toàn thực phẩm đối với doanh nghiệp này, đồng thời, Bộ Công Thương chưa nhận được báo cáo của chính quyền địa phương và các cơ quan liên quan về hành vi sản xuất và tiêu thụ dầu ăn giả nêu trên.
Được biết, dầu thực vật dùng làm thức ăn chăn nuôi là nguyên liệu thuộc Danh mục quản lý theo Thông tư 21 năm 2019, chịu sự quản lý của Bộ NN-PTNT, nay là Bộ NN-MT.
Việc sản xuất, kinh doanh và sử dụng dầu thực vật với mục đích này phải tuân thủ nghiêm ngặt về an toàn, chất lượng, công bố sản phẩm và ghi nhãn.
Hiện, cơ quan cảnh sát điều tra Công an tỉnh Hưng Yên đang tiến hành điều tra vụ án hình sự Sản xuất, mua bán hàng giả là lương thực, thực phẩm, phụ gia thực phẩm xảy ra tại Nhà máy của Công ty TNHH sản xuất và xuất nhập khẩu Nhật Minh Food (Công ty Nhật Minh Food) tại Khu công nghiệp Phố Nối A (Văn Lâm).
Thông tin trên báo Nhân dân, theo Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế), việc sử dụng dầu ăn chăn nuôi chế thành thực phẩm cho người vi phạm nghiêm trọng quy định về an toàn thực phẩm, tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng.
Trước thông tin một số cơ sở bị phát hiện sử dụng dầu ăn nhập khẩu với mục đích dành cho thức ăn chăn nuôi để sản xuất, chế biến thành dầu ăn để chế biến thực phẩm cho người, Cục An toàn thực phẩm khuyến cáo các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm, đặc biệt là bếp ăn tập thể và đơn vị cung cấp suất ăn sẵn cần yêu cầu nhà cung cấp làm rõ hồ sơ công bố, hồ sơ nguyên liệu của sản phẩm, không chỉ dựa vào bao bì, nhãn mác.
Cùng với đó, không sử dụng nguyên liệu không đúng mục đích công bố trong chế biến thực phẩm, kể cả khi có đủ hóa đơn, chứng từ.
Đồng thời, Cục An toàn thực phẩm nhấn mạnh, mọi hành vi cố tình sử dụng nguyên liệu không đúng với mục đích đã đăng ký để chế biến thực phẩm, đặc biệt trong trường hợp nguyên liệu không bảo đảm an toàn cho người tiêu dùng, sẽ bị cơ quan chức năng xem xét, xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.
Trao đổi với Tuổi Trẻ Online, ông Nguyễn Duy Thịnh, nguyên giảng viên Viện Công nghệ và Thực phẩm (Đại học Bách khoa Hà Nội), cho hay dầu sử dụng trong chăn nuôi và dầu ăn sử dụng cho người hoàn toàn khác nhau từ khâu chế biến đến sử dụng.
Việc sử dụng dầu ăn trong chăn nuôi thành dầu ăn cho người sẽ tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe rất lớn.
"Dầu dùng trong chăn nuôi, bản chất là dầu thô - tức là dầu vừa ép xong từ nguyên liệu như lạc, đậu tương… nhưng chưa trải qua quá trình tinh chế, không đạt chuẩn để dùng cho người", ông Thịnh nói.
Theo ông, quá trình tinh chế dầu ăn cho người sử dụng không chỉ làm sạch mà còn loại bỏ các chất độc hại, mùi hôi... Trong khi đó, dầu thô cho chăn nuôi thì không cần tinh lọc, nghĩa là chỉ cần ép lạc, đậu tương thành dầu - nhằm tiết kiệm thời gian, chi phí.
Dầu này thường được bổ sung vào khẩu phần ăn của heo, bò, trâu… để tăng năng lượng, phục vụ quá trình vỗ béo vật nuôi.
"Người ta dùng dầu thô đó để đưa vào cám cho lợn, bò ăn nhằm hoàn chỉnh nhu cầu dinh dưỡng cho vật nuôi. Dầu này không dùng cho người, nhưng vẫn hợp lý trong chăn nuôi", ông nhấn mạnh.
Ngoài dầu thực vật dạng thô, một loại dầu khác cũng hay được sử dụng trong ngành chăn nuôi là dầu đã qua sử dụng, tức dầu chiên rán nhiều lần trong nhà hàng, khách sạn, sau đó được thu gom bán lại.
"Loại dầu ấy chứa những chất độc phát sinh trong quá trình chiên rán có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe con người. Tuy nhiên do không gây tác hại rõ rệt với vật nuôi nên vẫn được một số nơi tận dụng cho chăn nuôi", ông Thịnh phân tích.
Ông cảnh báo, nếu các loại dầu không đạt chuẩn an toàn, đặc biệt là dầu thải, dầu tái sử dụng bị trà trộn và sử dụng để chế biến thực phẩm cho người, thì đây là hành vi vi phạm nghiêm trọng, có thể dẫn đến các nguy cơ về sức khỏe lâu dài như ngộ độc, tổn thương gan, thận.
"Dầu ăn cho người nhất thiết phải là dầu sạch, đã tinh chế, đạt chuẩn an toàn thực phẩm. Còn dầu thô và dầu đã qua sử dụng là hai loại dầu tuyệt đối không được sử dụng trong thực phẩm dành cho người", ông khẳng định.
Ông cũng cho hay bằng cảm quan nếu tinh ý có thể phân biệt được dầu thô và dầu đã qua tinh chế. Cụ thể dầu thô sẽ có mùi khó chịu hơn, màu sắc cũng đậm hơn so với dầu đã qua tinh chế.
"Người tiêu dùng khi lựa chọn dầu ăn cần lưu ý về màu sắc cũng như mùi vị của loại dầu đó. Thông thường các loại dầu ăn dành cho người sẽ có màu nhạt hơn, không có mùi hôi, tạp chất", ông Thịnh khuyến cáo.
