Vào buổi tối ngày 12/11 tại nhiều bang như Colorado, Texas, Oklahoma và Kansas, một hiện tượng bí ẩn đã làm xôn xao người dân khi những vật thể sáng rực rỡ xuất hiện trên bầu trời và vỡ vụn ra thành nhiều mảnh, theo Dailymail. Cảnh tượng này khiến hàng nghìn người ngỡ ngàng, nhiều người nghi ngờ đó có thể là một quả cầu lửa hoặc một phần của trận mưa sao băng.
Sự việc diễn ra vào khoảng 9 giờ tối (giờ miền Đông Hoa Kỳ), khi những vệt sáng kéo dài tới 60 giây trước khi biến mất. Nhân chứng đã ghi lại hình ảnh một trận mưa sao băng màu đỏ và cam, rực sáng rồi từ từ mờ đi trên bầu trời đêm.
Một cư dân Texas chia sẻ: “Ban đầu nó trông như đang bay thẳng lên trời, nhưng sau đó chuyển hướng bay qua đầu chúng tôi và bắt đầu vỡ ra thành từng mảnh.” Một người khác ở Texas gọi đây là “sự kiện sao băng sáng nhất tôi từng thấy.”
Nguyên nhân thực sự: Vệ tinh Starlink của SpaceX
Nhà thiên văn học Jonathan McDowell đã giải thích rằng, hiện tượng này không phải là mưa sao băng mà là do một vệ tinh Starlink của SpaceX đang tái nhập bầu khí quyển và vỡ ra khi bốc cháy. SpaceX hiện có hàng nghìn vệ tinh Starlink quay quanh Trái Đất nhằm cung cấp internet cho các khu vực xa xôi, với 98 vệ tinh đã được phóng lên chỉ tính riêng trong năm nay.
Những vệ tinh này, khi hoàn thành sứ mệnh, sẽ tái nhập bầu khí quyển để tránh tạo ra rác vũ trụ. McDowell cho biết rằng Starlink hiện “đang chiếm ưu thế” trong lượng mảnh vỡ không gian và gần như mỗi ngày đều có một vệ tinh Starlink tái nhập, đôi khi thậm chí là nhiều vệ tinh cùng một lúc.
Vệ tinh này đã đi qua bang Washington, di chuyển về hướng đông nam và biến mất trên bầu trời phía bắc Texas. Một cư dân ở Oklahoma mô tả nó như “quả cầu lửa sáng chói, di chuyển chậm và chia thành ba phần,” trong khi người khác gọi đó là “cảnh tượng tuyệt vời nhất tôi từng chứng kiến.”
Sự gia tăng các vụ tái nhập vệ tinh
Nhiều người ban đầu cho rằng hiện tượng này liên quan đến ba trận mưa sao băng Leonids, Southern Taurids và Northern Taurids đang diễn ra. Tuy nhiên, McDowell xác nhận rằng số lượng vệ tinh Starlink tái nhập bầu khí quyển đã tăng mạnh từ khoảng 50-100 vệ tinh mỗi năm lên đến khoảng 300 vệ tinh hàng năm trong 5 năm qua.
Mặc dù việc các vệ tinh bị đốt cháy khi tái nhập bầu khí quyển đã trở thành thông lệ, các nhà nghiên cứu vẫn lo ngại về tác động của những hạt kim loại nhỏ được giải phóng trong quá trình này. Một nghiên cứu năm 2023 cho thấy, các vệ tinh lớn khi cháy chậm sẽ giải phóng các hạt aerosol kích thước nhỏ hơn một micromet, có khả năng gây biến đổi thành phần tầng bình lưu.
Máy bay WB-57 của NASA đã phát hiện khoảng 500.000 hạt aerosol chứa 20 nguyên tố khác nhau như lithium, nhôm, đồng và chì. Đáng lo ngại nhất là nhôm, vì nó có thể phản ứng với hydro chloride trong tầng bình lưu, gây phá hủy tầng ozone.
Nguy cơ từ sự gia tăng số lượng vệ tinh
Pierre Lionnet, giám đốc của ASD Eurospace, cảnh báo rằng việc số lượng lớn vệ tinh Starlink quay trở lại Trái Đất có thể gây ra vấn đề trong tương lai. Hiện tại, SpaceX đã phóng hơn 6.000 vệ tinh lên quỹ đạo và đang xin phép Ủy ban Truyền thông Liên bang (FCC) để phóng thêm 30.000 vệ tinh nữa ở quỹ đạo thấp.
Với số lượng khổng lồ như vậy, Lionnet lo ngại rằng: “Chúng ta phải tự hỏi liệu SpaceX có đang tạo ra một vấn đề lớn trong 30 năm tới hay không.”
