Trong các bộ phim cổ trang Trung Quốc, đặc biệt là những tác phẩm lấy bối cảnh triều đại nhà Thanh, không khó để bắt gặp cảnh tượng các phi tần được thái giám dùng chăn quấn kín người, sau đó khiêng vào tẩm cung mỗi khi đến lượt thị tẩm. Sau buổi “chầu hạnh”, các phi tần cũng bị yêu cầu rời khỏi ngay trong đêm, tuyệt đối không được ngủ lại cùng hoàng đế.
Hình thức thị tẩm kỳ lạ này từng khiến không ít khán giả thắc mắc, thậm chí thấy khó hiểu và thương cảm cho các phi tần. Dưới góc nhìn lịch sử, nguyên nhân phía sau lại mang đến nhiều bất ngờ và không ít phần… đỏ mặt.
Giới hạn thời gian để tránh đắm chìm tửu sắc
Tổ huấn của triều Thanh quy định rất rõ về việc hoàng đế không được quá sa đà vào chuyện chốn phòng the. Các đời vua trước từng cảnh báo rằng, mê đắm sắc dục dễ làm suy yếu ý chí và thể lực, ảnh hưởng đến vận nước. Vì vậy, thời gian thị tẩm luôn được giám sát chặt chẽ bởi thái giám bên ngoài điện.
Khi đến mốc thời gian nhất định, thái giám sẽ gõ cửa ba lần để nhắc nhở. Nếu quá ba lần mà hoàng đế không kết thúc, sẽ bị coi là trái tổ huấn – điều tối kỵ với một bậc quân vương. Chính vì thế, việc quấn chăn khiêng vào không chỉ giúp tiết kiệm thời gian chuẩn bị mà còn bảo đảm quá trình diễn ra đúng khuôn khổ.
Trang phục cầu kỳ, tốn thời gian tháo gỡ
Trang phục của các phi tần nhà Thanh rất phức tạp. Từ y phục tầng tầng lớp lớp đến kiểu tóc được búi chặt, đính kèm vô số trang sức, nếu phải tự cởi bỏ sẽ mất rất nhiều thời gian. Để hoàng đế không phải chờ đợi quá lâu, các cung nữ sẽ hỗ trợ phi tần thay trước một phần trang phục, sau đó dùng chăn quấn kín rồi khiêng vào tẩm điện. Hành động này không hẳn là mất tôn nghiêm, mà còn thể hiện sự “hiệu quả hóa” trong hậu cung thời kỳ phong kiến.
Biện pháp phòng ngừa ám sát
Dù được tuyển chọn kỹ lưỡng, phi tần không phải ai cũng có lòng trung thành tuyệt đối. Trong hoàn cảnh thị tẩm – khi chỉ có hai người ở trong phòng, nếu phi tần giấu hung khí và có ý đồ hại vua, hậu quả sẽ khôn lường. Việc quấn chăn kín giúp triệt tiêu khả năng che giấu vật nguy hiểm, đồng thời đảm bảo an toàn tuyệt đối cho hoàng đế.
Chính điều này khiến hình thức “quấn chăn khiêng vào” trở thành một quy trình bắt buộc, được thực hiện nghiêm ngặt trong suốt các triều vua Thanh.
Tâm lý “làm chủ” của đế vương
Ngoài những lý do kể trên, giới sử học cũng cho rằng, hình thức thị tẩm đặc biệt này phần nào giúp thỏa mãn cảm giác “kiểm soát và chinh phục” vốn có trong tâm lý nam giới, đặc biệt là các bậc quân vương. Việc phi tần bị động trong quá trình thị tẩm khiến quyền lực của hoàng đế càng được khẳng định rõ ràng.
Có thể thấy, đằng sau nghi thức thị tẩm kỳ lạ của triều Thanh là cả một hệ thống tư tưởng phong kiến đặt lợi ích của đế vương lên hàng đầu, còn thân phận phi tần gần như chỉ là công cụ phục vụ. Qua đó, chúng ta phần nào hình dung được sự bất bình đẳng và khắt khe của chế độ quân chủ chuyên chế một thời.
