Bệnh có xu hướng gia tăng, cần lưu ý gì khi trẻ mắc bệnh?
Thời gian gần đây, nhiều địa phương ghi nhận số ca mắc bệnh tay chân miệng, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP.HCM (HCDC) cho biết, trong tuần 47, toàn thành phố ghi nhận 1.547 ca, tăng 15% so với trung bình 4 tuần trước. Số ca tích luỹ từ đầu năm 2025 đến nay là 32.637, những khu vực có tỉ lệ mắc tay chân miệng cao trên 100.000 dân gồm Côn Đảo, Nhà Bè và Bình Tân.
Không chỉ ở TP.HCM, các địa phương khác cũng ghi nhận số ca mắc tay chân miệng gia tăng. Ghi nhận tại Bệnh viện Nhi đồng TP Cần Thơ cho thấy, trong tháng 9, 10, 11 số trẻ em bị tay chân miệng điều trị nội trú tăng gấp 5-6 lần so với cùng kỳ năm trước, mỗi tháng ghi nhận trên 300 trường hợp điều trị nội trú. Trong những tuần gần đây, trung bình mỗi ngày khoa khám bệnh tiếp nhận hơn 100 ca tay chân miệng, nhiều trường hợp nhập viện trễ có dấu hiệu biến chứng thần kinh - tim mạch.
Dấu hiệu điển hình của bệnh tay chân miệng là sốt và các vết loét, mụn nước trên tay-chân-miệng. Ảnh minh họa.
Theo Cục phòng bệnh (Bộ Y tế), tay chân miệng là bệnh do virus gây ra, chủ yếu mắc ở trẻ dưới 10 tuổi, với các dấu hiệu nhận biết như sốt, loét miệng, chảy nước dãi, mụn nước ở tay - chân - miệng (có thể ở vùng gối, mông), biếng ăn… Đặc biệt, khi trẻ có biểu hiện nặng như giật mình nhiều lần, sốt cao, nôn ói nhiều, run tay chân đi loạng choạng, thở nhanh… cần đưa trẻ đến ngay bệnh viện chuyên khoa điều trị.
Bệnh tay chân miệng có thời gian ủ từ 3 đến 7 ngày. Trẻ thường khởi phát với biểu hiện sốt nhẹ, đau họng, biếng ăn và quấy khóc. Sau 1–2 ngày, các vết loét đau trong miệng và mụn nước ở tay, chân, miệng, lưỡi hoặc mông bắt đầu xuất hiện. Những tổn thương này thường tự khỏi sau khoảng 1 tuần.
Bệnh tay chân miệng tiến triển qua 3 giai đoạn. Giai đoạn khởi phát kéo dài 1–2 ngày với triệu chứng nhẹ. Giai đoạn toàn phát, thường trong 3–10 ngày, là thời điểm xuất hiện loét miệng, phát ban phỏng nước và đôi khi kèm sốt cao, nôn. Đây là giai đoạn nguy hiểm nhất khi trẻ có thể gặp biến chứng thần kinh, tim mạch hoặc hô hấp từ ngày thứ 2 đến thứ 5. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, những biến chứng này có thể đe dọa tính mạng. Trẻ bước sang giai đoạn lui bệnh từ ngày thứ 8–10, hồi phục hoàn toàn nếu không có biến chứng.
Trẻ bị tay chân miệng có hiện tượng sốt cao, đặc biệt là giật mình thì cần đưa đến viện ngay. Ảnh minh họa.
Hãy phòng bệnh từ những việc dễ làm và thực hiện thường xuyên
Theo các chuyên gia Nhi khoa, bệnh tay chân miệng là bệnh truyền nhiễm, dễ lây lan qua tiếp xúc trực tiếp với dịch tiết từ mũi, họng, bọng nước hoặc phân của người bệnh. Sở dĩ bệnh gia tăng nhanh là do bệnh tay chân miệng có nhiều chủng enterovirus gây ra, phổ biến nhất là EV-A71, CV-A16 và CV-A6. Khi trẻ mắc bệnh, cơ thể chỉ tạo được miễn dịch với đúng chủng đã nhiễm, không bảo vệ được trước các chủng khác.
Ngoài ra, trẻ nhỏ do hệ miễn dịch chưa hoàn thiện nên dễ bị virus tấn công. Một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh như trẻ suy dinh dưỡng (thiếu vitamin A, C, thiếu kẽm, sắt), mắc bệnh mạn tính hoặc dị tật bẩm sinh (bệnh tim bẩm sinh, hen suyễn, suy giảm miễn dịch bẩm sinh...) cũng làm hệ miễn dịch suy yếu. Môi trường cũng là yếu tố nguy cơ khiến trẻ mắc tay chân miệng gia tăng. Đặc biệt, khi trẻ đi học, dùng chung đồ dùng, đồ chơi khiến tình trạng lây nhiễm càng dễ dàng hơn.
Rửa tay là việc rất dễ và nên làm hằng ngày nhưng lại không được thực hiện thường xuyên khiến trẻ dễ mắc bệnh. Ảnh minh họa.
Dù bệnh gây ra nhiều biến chứng, nhưng việc phòng bệnh lại không hề khó khăn. Đầu tiên các bậc phụ huynh cần thực hiện từ những việc nhỏ nhất đó là vệ sinh cá nhân, trong đó đặc biệt chú ý đến việc rửa tay sau khi đi vệ sinh, trước khi ăn và sau khi chơi đồ chơi, nhất là đồ chơi chung. Cùng với rửa tay, cần vệ sinh tay nắm cửa, bàn ghế, đồ chơi… Đây chính là những vật thể trung gian làm cho virus xâm nhập vào cơ thể khi trẻ chạm vào và đưa tay lên miệng. Khảo sát cho thấy, trẻ có thói quen ngậm tay, ngậm đồ vật càng làm tăng nguy cơ tái nhiễm.
Cùng với vệ sinh cá nhân, nơi ở một cách phòng bệnh rất hiệu quả khác đó là chú trọng tăng cường sức đề kháng cho trẻ, thông qua chế độ dinh dưỡng cân đối, uống sữa phù hợp, bổ sung đủ vitamin A, C, D, kẽm, sắt... Ngoài ra, trẻ cần được ngủ đủ giấc, vận động phù hợp để hệ miễn dịch hoạt động ổn định.
