Cơ quan Tiêu chuẩn Thực phẩm Anh (FSA) vừa đưa ra cảnh báo khẩn sau khi phát hiện nhiều mẫu cá hồi và thịt bày bán tại các siêu thị lớn nhiễm vi khuẩn gây bệnh nguy hiểm, trong đó có chủng đã kháng kháng sinh.
Theo FSA, trong năm 2024, có tới 36 mẫu phi lê cá hồi nuôi, dạng tươi sống, ướp lạnh và đóng gói sẵn, dương tính với vi khuẩn Listeria. Đây là loại vi khuẩn có thể gây sốt, buồn nôn, tiêu chảy và trong trường hợp nặng có thể dẫn tới tử vong. Người có hệ miễn dịch yếu được cảnh báo đặc biệt dễ gặp biến chứng nguy hiểm nếu nhiễm bệnh.
Nghiên cứu còn cho thấy, hai trong số các chủng Listeria được tìm thấy có liên quan tới các đợt bùng phát listeriosis ở người trong năm 2020 và 2023. Đáng lo ngại hơn, các chủng này có khả năng kháng lại benzalkonium chloride – chất khử trùng phổ biến trong ngành chế biến thực phẩm.
Không chỉ Listeria, vi khuẩn E.coli cũng được phát hiện ở mức thấp trong 108 mẫu cá hồi. Dù đa số E.coli vô hại, song một số chủng có thể gây tiêu chảy, viêm phổi, viêm đường tiết niệu hoặc nhiễm trùng huyết. Đặc biệt, E.coli sinh độc tố Shiga (STEC) có thể dẫn đến hội chứng HUS – biến chứng nguy hiểm gây suy thận.
Các nhà nghiên cứu còn phát hiện 4 chủng vi khuẩn kháng ampicillin – kháng sinh thường dùng để điều trị E.coli và listeriosis. Đây được cho là hậu quả của tình trạng lạm dụng hoặc sử dụng sai cách thuốc kháng sinh trong nhiều năm qua. Giới chuyên môn lo ngại nguy cơ bước vào “kỷ nguyên hậu kháng sinh”, khi những bệnh lý vốn có thể điều trị trở nên khó kiểm soát và nguy hiểm hơn.
Tuy nhiên, FSA khẳng định chưa phát hiện chủng kháng thuốc mạnh trong cá hồi, nên nguy cơ lây nhiễm vi khuẩn kháng kháng sinh từ loại thực phẩm này vẫn ở mức rất thấp nếu người tiêu dùng tuân thủ nguyên tắc an toàn thực phẩm.
Trong một nghiên cứu khác tại Bắc Ireland, 300 mẫu gà và gà tây cũng được kiểm tra. Kết quả cho thấy 12% mẫu có chứa vi khuẩn có khả năng vô hiệu hóa một số loại kháng sinh như ampicillin và cefotaxime – loại thường được dùng điều trị viêm phổi. Dù vậy, chưa ghi nhận chủng nào kháng lại nhóm kháng sinh đặc trị cuối cùng.
FSA nhấn mạnh: “Nguy cơ nhiễm khuẩn kháng kháng sinh từ việc tiêu thụ thịt, cá nhiễm khuẩn bán lẻ là rất thấp nếu người dân bảo quản và nấu chín thực phẩm đúng cách.”
Cảnh báo này được đưa ra trong bối cảnh châu Âu đang bùng phát dịch listeria liên quan tới phô mai mềm do một nhà sản xuất Pháp cung cấp. Tại Pháp, đã có 21 người mắc bệnh nặng, trong đó 2 trường hợp tử vong. Các chuyên gia y tế châu Âu lo ngại dịch bệnh có thể đã lan sang Anh.
Theo số liệu của Cơ quan An ninh Y tế Anh (UKHSA), chỉ riêng trong năm 2024, tại Anh và xứ Wales ghi nhận 179 ca listeriosis, trong đó có 28 ca tử vong. London là khu vực có số ca mắc cao nhất. Đã có 7 ổ dịch được điều tra, liên quan đến nhiều loại thực phẩm khác nhau như cá hồi hun khói, sôcôla, mousse dâu tây và sandwich đóng gói sẵn.
Trong khi đó, tại Mỹ, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) ước tính, mỗi năm có khoảng 1.600 người mắc listeriosis.
