Liên quan đến vụ án “lợi dụng quyền tự do dân chủ, xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân” xảy ra sau khi mạng xã hội xôn xao về vụ việc va chạm giao thông, đòi tiền đền bù giữa phương tiện của đoàn thiện nguyện tỉnh Đắk Lắk với một công dân tỉnh Thanh Hóa, lực lượng Cảnh sát hình sự, Công an tỉnh Thanh Hóa đã mở rộng điều tra và đang tạm giữ hình sự Đào Quang Hà, sinh năm 2001, thường trú tại tỉnh Hưng Yên để làm rõ hành vi chiếm đoạt tiền kêu gọi từ thiện.
Theo điều tra ban đầu, Đào Quang Hà là chủ nhân của kênh fanpage “Hà và Việt Nam” và là thành viên của đoàn thiện nguyện tỉnh Đắk Lắk, có vai trò kêu gọi ủng hộ để đoàn tổ chức hoạt động thiện nguyện tại vùng lũ Thái Nguyên vào đầu tháng 10 vừa qua.
Sau khi xảy ra va chạm giao thông giữa xe từ thiện của đoàn và 1 công dân người Thanh Hóa, mặc dù không trực tiếp có mặt chứng kiến vụ việc, nhưng Hà đã đăng tải lại video của đoàn lên trang mạng xã hội cá nhân, thu hút nhiều bình luận, công kích chủ xe bị tai nạn và người dân Thanh Hóa.
Trong đó, nhiều bình luận bày tỏ mong muốn được ủng hộ nhà xe của đoàn thiện nguyện khắc phục số tiền 100 triệu đã đền bù cho chủ xe Thanh Hóa. Thấy vậy, Hà đã công khai số tài khoản cá nhân và đăng bài kêu gọi ủng hộ.
Tuy nhiên, sau khi nhận được số tiền ủng hộ trị giá khoảng 83 triệu đồng từ các nhà hảo tâm, Hà chỉ chuyển cho chủ xe 43.148.000 đồng. Số tiền còn lại khoảng 40 triệu đồng đối tượng này đã chiếm đoạt, sử dụng vào mục đích trả nợ và tiêu sài cá nhân.
Việc tạm giữ hình sự đối tượng Đào Quang Hà và trước đó là 2 admin trang "Best 36 Thanh Hóa" cho thấy lực lượng Công an Thanh Hoá đang tích cực đấu tranh, xử lý nghiêm đối với các đối tượng lợi dụng mạng xã hội để thông tin sai sự thật, xúc phạm nhân phẩm, danh dự, uy tín của tổ chức, cá nhân và các hành vi lợi dụng mạng xã hội nhằm lừa đảo, chiếm đoạt tài sản.
Công an tỉnh Thanh Hóa khuyến cáo người dân cần cảnh giác khi sử dụng mạng xã hội, với các chiêu trò lừa đảo tương tự; mọi hành vi lợi dụng không gian mạng, lợi dụng hoạt động từ thiện để trục lợi sẽ bị cơ quan chức năng xử lý nghiêm theo quy định pháp luật./.
Theo Thư viện pháp luật:
1. Trục lợi tiền từ thiện là gì?
Trục lợi tiền từ thiện có thể hiểu đơn giản là hành vi lợi dụng từ thiện để lừa đảo, thu lợi bất chính từ số tiền được mọi người quyên góp, ủng hộ.
2. Nghiêm cấm hành vi trục lợi tiền từ thiện
Theo Điều 5 Nghị định 93/2021/NĐ-CP quy định các hành vi bị nghiêm cấm trong kêu gọi từ thiện bao gồm:
- Cản trở hoặc ép buộc tổ chức, cá nhân tham gia vận động, đóng góp, tiếp nhận, phân phối và sử dụng nguồn đóng góp tự nguyện.
- Báo cáo, cung cấp thông tin không đúng sự thật; chiếm đoạt; phân phối, sử dụng sai mục đích, không đúng thời gian phân phối, đối tượng được hỗ trợ từ nguồn đóng góp tự nguyện.
- Lợi dụng công tác vận động, tiếp nhận, phân phối và sử dụng nguồn đóng góp tự nguyện để trục lợi hoặc thực hiện các hoạt động xâm phạm an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội.
Như vậy, hành vi trục lợi tiền từ thiện là một trong những hành vi bị nghiêm cấm trong kêu gọi từ thiện.
3. Trục lợi tiền từ thiện bị xử lý như thế nào?
Tùy vào tính chất và mức độ vi phạm của hành vi mà bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự về Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
(1) Xử lý hành chính
Căn cứ tại điểm c khoản 1 Điều 15 Nghị định 144/2021/NĐ-CP quy định phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng đối với hành vi dùng thủ đoạn gian dối để chiếm đoạt tài sản.
Lưu ý: Mức phạt nêu trên là mức phạt đối với cá nhân, tổ chức có cùng hành vi vi phạm thì mức phạt tiền sẽ gấp đôi mức phạt tiền đối với cá nhân (Điều 4 Nghị định 144/2021/NĐ-CP)
Đồng thời, tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính đối với hành vi dùng thủ đoạn gian dối để chiếm đoạt tài sản.
(2) Truy cứu trách nhiệm hình sự
Theo Điều 174 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) quy định về mức xử lý hình sự đối với Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản như sau:
(1) Người nào bằng thủ đoạn gian dối chiếm đoạt tài sản của người khác trị giá từ 2.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng hoặc dưới 2.000.000 đồng nhưng thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:
- Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi chiếm đoạt tài sản mà còn vi phạm;
- Đã bị kết án về tội này hoặc về một trong các tội quy định tại các điều 168, 169, 170, 171, 172, 173, 175 và 290 Bộ luật Hình sự 2015, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm
- Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội
- Tài sản là phương tiện kiếm sống chính của người bị hại và gia đình họ.
(2) Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm:
- Có tổ chức
- Có tính chất chuyên nghiệp
- Chiếm đoạt tài sản trị giá từ 50.000.000 đồng đến dưới 200.000.000 đồng
- Tái phạm nguy hiểm
- Lợi dụng chức vụ, quyền hạn hoặc lợi dụng danh nghĩa cơ quan, tổ chức
- Dùng thủ đoạn xảo quyệt.
(3) Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:
- Chiếm đoạt tài sản trị giá từ 200.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng
- Lợi dụng thiên tai, dịch bệnh.
(4) Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân:
- Chiếm đoạt tài sản trị giá 500.000.000 đồng trở lên;
- Lợi dụng hoàn cảnh chiến tranh, tình trạng khẩn cấp.
(5) Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.
Như vậy, tùy thuộc vào việc trục lợi tiền từ thiện xảy ra trên thực tế, nếu bị kết án về Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản thì hình phạt chính cao nhất là tù chung thân.
