Theo báo VTV, các bác sĩ tại Bệnh viện trực thuộc thứ nhất Đại học Y An Huy (Trung Quốc) vừa công bố bước tiến đột phá trong lĩnh vực ghép tạng dị loài: một bệnh nhân 71 tuổi đã sống thêm 171 ngày sau khi được ghép gan từ lợn biến đổi gen. Trong đó, 38 ngày đầu tiên, lá gan lợn hoạt động bình thường trong cơ thể người, thành tựu vừa được đăng tải trên Journal of Hepatology.
Ca phẫu thuật được tiến hành vào tháng 5/2024, với lá gan lấy từ một con lợn 11 tháng tuổi, được chỉnh sửa 10 gen để giảm nguy cơ thải ghép và nhiễm trùng. Bệnh nhân vốn mắc xơ gan do viêm gan B, kèm khối u lớn ở thùy phải gan, không đáp ứng điều trị hóa chất. Khi phần gan còn lại sau phẫu thuật không đủ duy trì chức năng sống, nhóm bác sĩ quyết định thực hiện ca ghép gan lợn như giải pháp cuối cùng.
Người đàn ông Trung Quốc sống thêm 171 ngày nhờ ghép gan lợn. Ảnh minh họa: Xijing Hospital.
Trước đó, bệnh nhân nhập viện trong tình trạng nặng, khối u có nguy cơ vỡ. Việc tìm người hiến gan tương thích thất bại, buộc đội ngũ y tế phải lựa chọn gan lợn biến đổi gen để cứu sống ông. Sau khi được giải thích về tính chất thử nghiệm, bệnh nhân và con gái đã đồng ý.
Ngay sau ca ghép, lá gan lợn nhanh chóng chuyển sang màu đỏ hồng, thể hiện được tưới máu tốt và bắt đầu sản xuất mật – dấu hiệu hoạt động chức năng. Trong 10 ngày đầu, cơ thể không xuất hiện phản ứng thải ghép cấp tính, phần gan tự thân cũng dần phục hồi.
Tuy nhiên, đến ngày thứ 25, bệnh nhân bắt đầu gặp biến chứng: tim quá tải, cơ thể xuất hiện phản ứng viêm và hiện tượng vi mạch huyết khối (các cục máu đông nhỏ gây tắc mạch máu). Đến ngày thứ 37, huyết áp tụt đột ngột. Nhận thấy phần gan tự thân đã tái tạo đủ, đội ngũ y tế gỡ bỏ lá gan lợn vào ngày thứ 38. Sau đó, gan của bệnh nhân hoạt động ổn định, nhưng đến ngày thứ 135, ông bị xuất huyết tiêu hóa và qua đời sau 171 ngày kể từ ca mổ đầu tiên, theo VnExpress.
Dù kết quả cuối cùng không trọn vẹn, cộng đồng y khoa quốc tế đánh giá đây là cột mốc lịch sử. Tiến sĩ Heiner Wedemeyer, Trưởng khoa Tiêu hóa – Gan mật, Trường Y Hannover (Đức), nhận định trên CNN: "Đây thực sự là một bước đột phá. Với tư cách là một bác sĩ chuyên về cấy ghép gan, nó mở ra những góc nhìn và ý tưởng hoàn toàn mới”.
Theo tiến sĩ Sun Beicheng, Viện trưởng Bệnh viện Liên kết số 1 và là đồng tác giả nghiên cứu, thành công này mở ra góc nhìn mới trong điều trị gan – một cơ quan vốn được xem là “quá phức tạp để ghép” so với tim hay thận.
Các nhà khoa học nhấn mạnh, mục tiêu của ca ghép không phải là thay thế gan vĩnh viễn, mà là “giải pháp bắc cầu” – giúp bệnh nhân sống sót trong thời gian chờ ghép gan người phù hợp.
“Trong tương lai, chúng ta có thể dùng gan lợn để giúp phần gan còn lại của bệnh nhân tái tạo, rồi gỡ bỏ gan lợn khi cơ thể đã phục hồi. Hoặc ít nhất, kéo dài sự sống cho họ thêm vài tháng,” ông Sun nói.
