Mẫu giáo là giai đoạn đầu tiên trẻ bước ra thế giới bên ngoài gia đình. Tại đây, các em bắt đầu làm quen, giao tiếp và học cách hòa nhập với những người bạn cùng lứa tuổi, trong đó có cả bạn khác giới.
Quá trình này không tránh khỏi những tình huống khiến trẻ và phụ huynh bối rối, đặc biệt là trong các hoạt động liên quan đến sinh hoạt cá nhân như giờ ngủ và đi vệ sinh.
Ảnh minh họa
Câu chuyện của cô Tiểu Văn, một giáo viên mẫu giáo, đã làm dấy lên cuộc tranh luận sôi nổi trong cộng đồng phụ huynh.
Cô thường chia sẻ hình ảnh và video về các hoạt động của học sinh trong nhóm lớp để cha mẹ tiện theo dõi. Một lần, trong giờ nghỉ trưa, cô bắt gặp hình ảnh cậu bé đắp chăn cho bạn gái nằm cạnh – một hành động được cho là dễ thương và ấm áp. Nghĩ rằng phụ huynh sẽ vui, cô đăng bức ảnh này lên nhóm.
Tuy nhiên, thay vì những lời khen ngợi, cô nhận được hàng loạt bình luận phản đối. Nhiều phụ huynh bày tỏ lo ngại: “Trẻ con lớn thế rồi, sao vẫn ngủ chung?”, “Trai gái nằm cạnh nhau liệu có phù hợp không?”.
Trước làn sóng chỉ trích, cô giáo giải thích rằng phòng ngủ chính của trường đang được cải tạo, có thể tồn tại khí formaldehyde gây hại nên các bé tạm thời được sắp xếp ngủ chung trong cùng một không gian. Tuy nhiên, nhiều phụ huynh vẫn không yên tâm.
Để trấn an họ, nhà trường sau đó quyết định bố trí khu ngủ riêng biệt cho bé trai và bé gái.
Ngoài việc ngủ chung, một vấn đề khác cũng khiến nhiều cha mẹ băn khoăn là việc các trường mẫu giáo bố trí nhà vệ sinh chung cho cả bé trai và bé gái.
Tại nhiều trường mẫu giáo, cách bố trí này được xem là giải pháp thực tế, giúp giáo viên dễ giám sát và đảm bảo an toàn, nhất là khi mỗi lớp chỉ có hai cô phụ trách. Tuy nhiên, không ít phụ huynh phản đối vì cho rằng điều này dễ khiến trẻ lúng túng, tò mò về sự khác biệt giới tính.
Ảnh minh họa
Nhiều giáo viên ghi nhận rằng có trẻ thường nín tiểu ở trường vì ngại đi vệ sinh chung, dẫn đến việc phải vội vàng đi ngay khi về nhà. Trong khi đó, một số trẻ tỏ ra tò mò trước sự khác biệt về cách đi vệ sinh của bạn khác giới – điều khiến phụ huynh càng thêm lo lắng.
Quan điểm của chuyên gia: Nên hay không nên để trẻ sử dụng không gian chung?
Theo các chuyên gia giáo dục sớm, tại nhiều quốc gia như Thụy Điển, việc cho trẻ sử dụng nhà vệ sinh chung được xem là cách giúp xóa bỏ định kiến giới và thúc đẩy bình đẳng giới ngay từ nhỏ. Quan điểm này cho rằng việc làm mờ ranh giới giới tính trong giai đoạn đầu đời sẽ giúp trẻ phát triển tự nhiên, không bị ràng buộc bởi khuôn mẫu “nam tính – nữ tính”.
Tuy nhiên, ở nhiều nước châu Á, trong đó có Việt Nam và Trung Quốc, quan điểm truyền thống vẫn coi trọng ranh giới giới tính. Phụ huynh thường e ngại việc “trai gái ngủ chung” hoặc “dùng chung nhà vệ sinh”, và những lo lắng này không phải không có cơ sở.
Ảnh minh họa
Các nhà tâm lý học trẻ em chỉ ra rằng nhận thức về giới tính bắt đầu hình thành từ khoảng 3 tuổi. Trong giai đoạn này, nếu trẻ không được hướng dẫn phù hợp, việc sinh hoạt chung giữa hai giới có thể dẫn đến một số hệ quả:
Nguy cơ dậy thì sớm
Trẻ ở độ tuổi mẫu giáo rất tò mò về sự khác biệt giới tính. Nếu tiếp xúc quá nhiều trong không gian riêng tư chung, trẻ có thể sớm hình thành nhận thức sai lệch hoặc bắt chước những hành vi vượt quá giới hạn.
Nhận thức giới tính mơ hồ
Khi không được giáo dục rõ ràng, trẻ có thể khó phân biệt ranh giới giữa nam và nữ. Việc sinh hoạt chung kéo dài khiến trẻ dễ bắt chước hành vi hoặc tính cách của bạn khác giới, ảnh hưởng đến sự hình thành vai trò giới tính sau này.
Tác động đến sức khỏe tâm lý và ý thức tự bảo vệ
Nếu trẻ không được dạy cách bảo vệ bản thân, chẳng hạn như không để người khác nhìn thấy hoặc chạm vào vùng kín, các em có thể mất cảm giác an toàn, thậm chí bị xâm phạm quyền riêng tư mà không nhận thức được. Điều này ảnh hưởng lâu dài đến tâm lý và sự phát triển nhân cách.
Ảnh minh họa
Cần sớm giáo dục giới tính phù hợp lứa tuổi
Giáo dục giới tính không phải là vấn đề “nhạy cảm” mà là nội dung cần thiết trong giai đoạn phát triển đầu đời. Nhà trường và phụ huynh cần phối hợp để hướng dẫn trẻ hiểu rõ sự khác biệt giữa nam và nữ, biết tôn trọng và bảo vệ bản thân cũng như người khác.
Thay vì chỉ lo ngại hay cấm đoán, người lớn nên tạo môi trường vừa an toàn vừa giáo dục, giúp trẻ phát triển tự nhiên nhưng đúng hướng - để những câu chuyện như “ngủ chung” hay “vệ sinh chung” không còn là nỗi băn khoăn của các bậc cha mẹ.
