Vào ngày 26/2/2021, 146 nhân viên công chức tại thị trấn Ginan, tỉnh Gifu, Nhật Bản, đã nhận được một yêu cầu bất thường từ chính quyền địa phương. Theo đó, họ phải đến làm việc lúc 8h25 sáng, tức là 5 phút trước giờ bắt đầu làm việc thông thường. Quyết định này được đưa ra bởi cựu thị trưởng Hideo Kojima, người đã áp dụng chính sách này từ ngày 1/3/2021, mà không đưa ra lý do cụ thể.
Chính sách yêu cầu nhân viên đến làm việc sớm đã gây ra không ít tranh cãi và bức xúc trong công chức, đặc biệt là khi không có thông báo rõ ràng về lý do của việc thay đổi. Cựu thị trưởng Kojima, nổi tiếng với phong cách quản lý cứng rắn và thái độ không phù hợp tại nơi làm việc, thường xuyên tức giận với cấp dưới và đe dọa kỷ luật, hạ chức hoặc sa thải những ai không tuân theo mệnh lệnh của ông. Dù phủ nhận những cáo buộc này, Kojima đã phải từ chức vào tháng 2/2024 và chính sách này cũng bị hủy bỏ vào tháng 3/2024.
Mặc dù chính sách đã bị bãi bỏ, nhưng các nhân viên vẫn cho rằng việc phải làm việc thêm 5 phút mỗi ngày là một hình thức làm thêm giờ và họ xứng đáng được trả lương phụ trội. Vì vậy, vào tháng 12/2023, nhóm 146 nhân viên này đã đệ đơn lên Ủy ban Thương mại Công bằng Nhật Bản (Japan Fair Trade Commission) yêu cầu đền bù tiền làm thêm giờ cho suốt ba năm qua.
Sau một cuộc điều tra và xem xét, vào tháng 11/2024, Ủy ban Thương mại Công bằng Nhật Bản đã phán quyết có lợi cho các nhân viên, yêu cầu thị trấn Ginan bồi thường tổng cộng hơn 10,9 triệu yên (khoảng 67.000 USD) cho các nhân viên đã làm việc thêm 5 phút mỗi ngày.
Tuy nhiên, vào ngày 28/2/2025, một đề xuất bổ sung ngân sách đã được trình lên hội đồng thị trấn Ginan để giải quyết vấn đề bồi thường này, nhưng cho đến thời điểm hiện tại, khoản tiền này vẫn chưa được chi trả.
Vụ việc này đã nhanh chóng thu hút sự chú ý và tranh luận sôi nổi trên các diễn đàn trực tuyến, đặc biệt là về văn hóa làm thêm giờ vốn đã nổi tiếng ở Nhật Bản. Theo Tổ chức Diễn đàn Kinh tế Thế giới (World Economic Forum), khoảng 10% công nhân Nhật Bản làm việc hơn 80 giờ làm thêm mỗi tháng, điều này gây ra không ít lo ngại về tác động tiêu cực của việc làm thêm giờ kéo dài đối với sức khỏe và cuộc sống cá nhân của người lao động.
Một người dùng mạng xã hội Nhật Bản chia sẻ: “Tại công ty tôi, có một cuộc họp bắt buộc vào giờ nghỉ trưa mỗi ngày kéo dài 10 phút. Tôi nghĩ điều này rõ ràng là vi phạm pháp luật. Liệu chúng ta cũng nên báo cáo với Ủy ban Thương mại Công bằng không?” Một người khác cũng bày tỏ: “Một số công ty yêu cầu nhân viên tham gia các cuộc họp buổi sáng, dọn dẹp văn phòng và thậm chí làm thể dục trước khi bắt đầu làm việc, nhưng tất cả đều phải tính là làm thêm giờ theo luật pháp.”
Ngoài ra, các quan sát viên từ Trung Quốc cũng bày tỏ sự ghen tị về khoản bồi thường này. Một người viết: “Khoan đã, một nhân viên chính phủ ở Nhật Bản chỉ cần làm việc 7 giờ 45 phút mỗi ngày sao?” Một người khác đùa: “Làm thế nào để tôi ‘vô tình’ cho sếp của mình biết về tin tức này?”
Văn hóa làm thêm giờ là một phần không thể thiếu trong môi trường làm việc ở Nhật Bản, đặc biệt là đối với những nhân viên công chức. Dù có nhiều chỉ trích về việc làm thêm giờ kéo dài, nhiều người vẫn coi đó là một phần của trách nhiệm nghề nghiệp và tinh thần làm việc cống hiến. Tuy nhiên, các cuộc tranh luận như vụ việc của thị trấn Ginan lại dấy lên câu hỏi liệu có nên thay đổi cách nhìn nhận này hay không.
Trên thực tế, việc bắt buộc nhân viên làm thêm giờ mà không trả lương đã không còn là điều hiếm gặp, và nhiều công ty cũng đang đối mặt với sự chỉ trích tương tự. Câu chuyện này không chỉ phản ánh vấn đề của một thị trấn nhỏ tại Nhật Bản mà còn mở ra một cuộc thảo luận rộng lớn hơn về quyền lợi của người lao động và cách các cơ quan nhà nước cần điều chỉnh các chính sách của mình để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của nhân viên.
