Chính sách BHXH đang được thực hiện với hai loại hình gồm BHXH bắt buộc và BHXH tự nguyện. Người lao động nếu không thuộc các nhóm đối tượng tham gia BHXH bắt buộc thì có thể tham gia BHXH tự nguyện.
Còn nếu đang bảo lưu thời gian đóng bảo hiểm xã hội mà muốn tiếp tục tham gia bảo hiểm xã hội thì người lao động cần chú ý về thời gian tham gia và độ tuổi đóng bảo hiểm:
Khi đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc: Người lao động đã đủ tuổi nghỉ hưu được tiếp tục tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc đến khi đủ thời gian đóng bảo hiểm để hưởng lương hưu.
Theo Điều 59 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014, thời điểm hưởng lương hưu của người lao động đang đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc là thời điểm ghi trong quyết định nghỉ việc do đơn vị sử dụng lao động lập khi người lao động đã đủ điều kiện hưởng lương hưu.
Thời điểm này được hiểu là khi người lao động đủ tuổi nghỉ hưu và có thời gian đóng bảo hiểm bắt buộc từ đủ 20 năm trở lên (trừ trường hợp lao động nữ là cán bộ, công chức cấp xã hoặc là người hoạt động không chuyên trách cấp xã chỉ cần có từ đủ 15 năm đến dưới 20 năm đóng bảo hiểm).
Khi đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện: Người lao động được đóng đến khi nào muốn dừng thì thôi.
Điểm c Khoản 1 Điều 5 Thông tư 01/2016/TT-BLĐTBXH, trường hợp người tham gia bảo hiểm xã hội đủ điều kiện hưởng lương hưu mà vẫn tiếp tục tham gia bảo hiểm tự nguyện thì thời điểm hưởng lương hưu là ngày 1 tháng liền kề sau tháng dừng đóng bảo hiểm tự nguyện và có yêu cầu hưởng lương hưu.
Luật BHXH 2024 (có hiệu lực từ 1/7/2025) cũng không giới hạn độ tuổi tối đa đóng BHXH, người lao động nếu chưa từng tham gia có thể bắt đầu ở bất kỳ độ tuổi nào
Đối với BHXH bắt buộc, theo Luật BHXH 2024 thì điều kiện hưởng lương hưu của người lao động tham gia BHXH bắt buộc khi nghỉ việc có thời gian đóng BHXH từ đủ 15 năm trở lên và đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định của Bộ Luật Lao động.
Trong trường hợp người lao động đã đủ tuổi nghỉ hưu, nhưng chưa đủ điều kiện về số năm đóng BHXH để hưởng lương hưu, có thể tham gia BHXH tự nguyện cho những năm còn thiếu.
Hoặc tiếp tục ở lại làm việc và tham gia BHXH bắt buộc đến khi đủ thời gian đóng bảo hiểm để hưởng lương hưu (chỉ áp dụng với người đang tham gia BHXH bắt buộc).
Đối với BHXH tự nguyện, người tham gia là công dân Việt Nam từ đủ 15 tuổi trở lên nếu không thuộc nhóm đối tượng tham gia BHXH bắt buộc và không phải là người đang hưởng lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội, trợ cấp hằng tháng thì có thể tham gia BHXH tự nguyện.
Khi đóng BHXH tự nguyện, người lao động được đóng cho đến khi có nhu cầu hưởng lương hưu mà không bị giới hạn thời gian đóng và độ tuổi đóng.
Từ ngày 1/7/2025, điều kiện hưởng lương hưu của người tham gia BHXH tự nguyện là khi đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định tại Khoản 2, Điều 169 của Bộ Luật Lao động năm 2019 và có thời gian đóng BHXH từ đủ 15 năm trở lên.
Như vậy, hiện nay, Luật BHXH không giới hạn độ tuổi tối đa đóng BHXH, người lao động nếu chưa từng tham gia có thể bắt đầu ở bất kì độ tuổi nào, miễn là từ 15 tuổi trở lên (đối với người muốn tham gia BHXH tự nguyện).
