Với điều kiện đủ 20 năm đóng Bảo hiểm xã hội (BHXH) để hưởng lương hưu được đánh giá là quá dài, điều này đã làm giảm động lực tham gia, gắn bó lâu dài để hưởng lương hưu của người lao động (NLĐ). Bên cạnh đó, nhiều NLĐ đã không đủ kiên nhẫn mà rút BHXH 1 lần, làm ảnh hưởng tới cuộc sống sau này, đặc biệt là đối với những người bị mất sức lao động, không có nguồn thu khi về già dù đã có thời gian dài đóng BHXH trước đó.
Điều kiện hưởng trợ cấp một lần khi nghỉ hưu từ ngày 1/7/2025
Theo Luật BHXH 2014 hiện hành, NLĐ có thời gian đóng BHXH cao hơn số năm tương ứng với tỉ lệ hưởng lương hưu 75%, khi nghỉ hưu, ngoài lương hưu còn được hưởng trợ cấp một lần.
Như vậy, điều kiện hưởng trợ cấp một lần khi nghỉ hưu theo quy định hiện hành là có thời gian đóng BHXH cao hơn số năm tương ứng với tỉ lệ hưởng lương hưu 75%.
Mức trợ cấp này được tính theo số năm đóng BHXH cao hơn số năm tương ứng với tỉ lệ hưởng lương hưu 75%, cứ mỗi năm đóng BHXH thì được tính bằng 0,5 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH.
Tuy nhiên, theo Luật BHXH năm 2024 có hiệu lực từ ngày 1-7-2025, quy định này có sự điều chỉnh. Cụ thể như sau:
Theo quy định tại khoản 1 Điều 68 Luật BHXH 2024 (có hiệu lực thi hành từ ngày 1-7-2025), lao động nam có thời gian đóng BHXH cao hơn 35 năm, lao động nữ có thời gian đóng BHXH cao hơn 30 năm thì khi nghỉ hưu, ngoài lương hưu còn được hưởng trợ cấp một lần.
Như vậy, từ ngày 1-7-2025, điều kiện hưởng trợ cấp một lần khi nghỉ hưu là có thời gian đóng BHXH cao hơn:
- 35 năm đối với lao động nam.
- 30 năm đối với lao động nữ.
Mức hưởng trợ cấp một lần cũng có sự thay đổi và được quy định tại Khoản 2 Điều 68 Luật BHXH năm 2024, chia thành 2 trường hợp.
Thứ nhất, trường hợp NLĐ đủ điều kiện hưởng lương hưu và thực hiện thủ tục hưởng chế độ hưu trí, mức hưởng trợ cấp một lần được tính bằng 0,5 lần của mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH cho mỗi năm đóng cao hơn quy định tại Khoản 1 Điều 68 Luật BHXH năm 2024 đến tuổi nghỉ hưu theo quy định của pháp luật.
Trường hợp này, mức hưởng trợ cấp một lần giống như quy định hiện hành theo Luật BHXH năm 2014.
Thứ hai, trường hợp NLĐ đã đủ điều kiện hưởng lương hưu mà tiếp tục đóng BHXH thì mức trợ cấp bằng 2 lần của mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH cho mỗi năm đóng cao hơn số năm quy định (kể từ sau thời điểm đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định của pháp luật đến thời điểm nghỉ hưu, hưởng chế độ hưu trí).
Trường hợp này, mức hưởng trợ cấp một lần cao gấp 4 lần mức hưởng hiện hành theo Luật BHXH năm 2014.
Mức trợ cấp 1 lần khi nghỉ hưu năm 2024 là bao nhiêu?
Theo Điều 58 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 thì:
- Người lao động có thời gian đóng bảo hiểm xã hội cao hơn số năm tương ứng với tỷ lệ hưởng lương hưu 75% thì khi nghỉ hưu, ngoài lương hưu còn được hưởng trợ cấp một lần.
- Mức trợ cấp một lần được tính theo số năm đóng bảo hiểm xã hội cao hơn số năm tương ứng với tỷ lệ hưởng lương hưu 75%, cứ mỗi năm đóng bảo hiểm xã hội thì được tính bằng 0,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội.
Cách tính lương hưu năm 2024 với người lao động tham gia BHXH bắt buộc
Theo quy định tại Điều 7 Nghị định 115/2015/NĐ-CP thì mức lương hưu hàng tháng của NLĐ tham gia BHXH bắt buộc năm 2023 được tính như sau:
Mức lương hưu hàng tháng = Tỷ lệ (%) hưởng lương hưu hằng tháng x Mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH
Trong đó:
- Với lao động nam: 45% mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH tương ứng 20 năm đóng BHXH. Sau đó mỗi năm đóng cộng 2%, tối đa bằng 75%.
- Với lao động nữ: 45% mức bình quân lương tháng đóng BHXH tương ứng với 15 năm đóng BHXH. Sau đó mỗi năm đóng được tính thêm 2%, mức tối đa bằng 75%.
- Với lao động nữ hoạt động chuyên trách hoặc không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn đủ điều kiện hưởng lương hưu được tính theo số năm đóng BHXH và mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH:
+ Đủ 15 năm đóng BHXH tính bằng 45% mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH.
+ Từ đủ 16 - 20 năm đóng BHXH, cứ mỗi năm đóng tính thêm 2%.
