Tuyên bố này được đưa ra chỉ vài ngày sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump ký sắc lệnh hành pháp áp thuế bổ sung đối với một số đối tác thương mại, trong đó có Trung Quốc, Mexico và Canada. Theo đó, thuế suất 25% sẽ được áp lên hàng hóa từ Mexico và Canada, trong khi Trung Quốc sẽ phải chịu mức thuế 10%. Những thay đổi này dự kiến có hiệu lực từ ngày 4/2 và được kỳ vọng sẽ làm gia tăng căng thẳng thương mại toàn cầu.
EU đã theo dõi sát sao tình hình và ngay lập tức bày tỏ quan ngại về các biện pháp thuế quan mà Mỹ có thể áp đặt đối với các sản phẩm xuất khẩu của Liên minh. Một phát ngôn viên của EU khẳng định rằng khối này sẽ không ngồi im nếu Mỹ áp dụng các biện pháp thuế "tùy tiện và bất công" đối với các sản phẩm của các quốc gia thành viên.
Tình hình thương mại giữa Mỹ và EU đã trở nên căng thẳng trong những năm gần đây, khi Tổng thống Trump nhiều lần chỉ trích thâm hụt thương mại lớn mà Mỹ phải gánh chịu với Liên minh Châu Âu. Theo số liệu của Cục Thống kê Dân số Mỹ, thâm hụt thương mại của Mỹ với EU đã lên tới 208,7 tỷ USD trong năm 2023, dù Mỹ có thặng dư trong lĩnh vực dịch vụ với EU. Một trong những điểm nóng trong mối quan hệ thương mại này là vấn đề xuất khẩu ô tô từ EU sang Mỹ, trong khi Mỹ lại gặp khó khăn trong việc tăng cường xuất khẩu ô tô vào thị trường châu Âu.
Vào tháng 12 năm ngoái, ông Trump từng cảnh báo EU về khả năng áp thuế đối với khối này nếu EU không tăng cường mua dầu và khí đốt từ Mỹ để giảm bớt thâm hụt thương mại. Thậm chí, ông Trump còn yêu cầu EU phải thực hiện các giao dịch này "với số lượng lớn", điều mà EU cho rằng khó có thể thực hiện nếu không có sự tăng cường sản lượng dầu khí từ Mỹ.
Mặc dù EU không thể đáp ứng yêu cầu của ông Trump, khối này đã bắt đầu tăng cường nhập khẩu dầu khí từ Mỹ, đặc biệt là sau khi EU quyết định cắt giảm sự phụ thuộc vào năng lượng từ Nga, trong bối cảnh cuộc chiến ở Ukraine. Mỹ hiện là nhà sản xuất dầu lớn nhất thế giới, với sản lượng hơn 20 triệu thùng mỗi ngày, tương đương 1/5 nhu cầu toàn cầu. Xuất khẩu dầu thô của Mỹ sang châu Âu đạt khoảng 2 triệu thùng mỗi ngày, chiếm hơn một nửa tổng lượng xuất khẩu của Mỹ. Những quốc gia nhập khẩu lớn nhất bao gồm Hà Lan, Tây Ban Nha, Pháp, Đức, Italy, Đan Mạch và Thụy Điển.
Không chỉ có vấn đề thuế quan và năng lượng, mối quan hệ giữa EU và Mỹ cũng gặp trục trặc trong các vấn đề chính trị khác. Căng thẳng giữa hai bên bùng phát mạnh mẽ khi Tổng thống Trump bày tỏ mong muốn mua lại Greenland, một lãnh thổ thuộc Đan Mạch. Các quan chức Đan Mạch đã ngay lập tức khẳng định rằng Greenland không phải để bán, và Thủ tướng Đan Mạch Mette Frederiksen cũng đã có một cuộc điện đàm "căng thẳng" với ông Trump về vấn đề này.
Phát ngôn viên của EU nhấn mạnh rằng Liên minh Châu Âu sẽ tiếp tục bảo vệ quyền lợi của các quốc gia thành viên trước bất kỳ biện pháp thuế quan nào mà Mỹ áp đặt nếu những biện pháp này được cho là bất công và gây tổn hại cho EU. "Chúng tôi sẽ kiên quyết đáp trả bất kỳ đối tác thương mại nào áp thuế quan không công bằng lên hàng hóa của chúng tôi," phát ngôn viên của EU cho biết.
Liên minh Châu Âu cũng cho biết, mối quan hệ thương mại và đầu tư với Mỹ là lớn nhất thế giới và việc áp thuế chỉ làm tăng thêm sự căng thẳng, gây ảnh hưởng đến cả hai nền kinh tế. Thế giới đang chứng kiến sự leo thang trong các cuộc chiến thương mại, và mối quan hệ giữa EU và Mỹ vẫn tiếp tục là yếu tố quyết định trong nền kinh tế toàn cầu.
