Theo thông tin trên báo VnExpress, bệnh nhân quê Lào Cai, bị rắn cắn vào buổi trưa, cách đây vài hôm. Thay vì đến bệnh viện, ông tìm đến một thầy lang địa phương để đắp thuốc lá. Khoảng 2 giờ sau vết cắn, bệnh nhân bắt đầu nói khó, gia đình liền đưa đi bệnh viện. Trên đường đi, ông xuất hiện các cơn co cứng toàn thân, tím tái, suy hô hấp, hôn mê và ngừng tim.
Các bác sĩ bệnh viện tuyến huyện đã cấp cứu thành công, giúp tim bệnh nhân đập trở lại và đặt ống nội khí quản. Sau đó, ông được chuyển đến Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai. Tại đây, bệnh nhân được chẩn đoán hôn mê do ngừng tuần hoàn sau khi bị rắn hổ mang chúa cắn.
Hiện, bệnh nhân vẫn hôn mê, tụt huyết áp, tim tổn thương. Ông đang được hồi sức tích cực, hạ thân nhiệt bảo vệ não và giải độc. Tuy nhiên, các trường hợp như vậy thường đối mặt với nguy cơ cao tổn thương não nặng nề, thậm chí tử vong.
Chia sẻ với Znews, TS.BS Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc, cho biết với các loại rắn độc như hổ mang chúa, cạp nong, rắn biển…, nọc độc gây liệt cơ hô hấp cực nhanh, có thể khiến bệnh nhân tử vong chỉ sau vài giờ. Việc chậm trễ dùng huyết thanh kháng nọc làm tăng nguy cơ hoại tử, tổn thương thần kinh vĩnh viễn hoặc tử vong.
Các biện pháp dân gian như đắp lá, dùng thảo dược, đá chữa rắn cắn, sừng tê giác, áp gà, hay uống thuốc nam… hoàn toàn không có tác dụng trung hòa nọc độc mà còn làm mất thời gian cấp cứu quý giá. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và cả các quốc gia có nền y học cổ truyền phát triển như Trung Quốc, Ấn Độ đều khuyến cáo không sử dụng các phương pháp này.
"Trung tâm Chống độc từng tiếp nhận trường hợp con trai một thầy lang ở Hà Nội tử vong do bị rắn cắn nhưng gia đình chỉ dùng thuốc nam thay vì đến viện", bác sĩ Nguyên nói.
Bác sĩ Nguyên cũng cho hay có khoảng 30% trường hợp rắn hổ mang cắn là "vết cắn khô", tức rắn không bơm nọc. Tuy nhiên, chúng ta không thể biết trước rơi vào nhóm này hay không. Việc nhầm tưởng bệnh nhân được "chữa khỏi" bằng mẹo dân gian, thực chất là hiểu sai bản chất của vết cắn khô hoặc do rắn không độc cắn.
Hiện Việt Nam ghi nhận khoảng 70 loài rắn độc và hàng trăm loài rắn không độc. Do đó, điều quan trọng là phải đưa nạn nhân đến viện để bác sĩ nhận diện loài rắn, đánh giá tình trạng nhiễm độc và điều trị đúng phác đồ.
Trước một ca nghi ngờ bị rắn độc cắn, người dân cần bình tĩnh, hạn chế vận động vùng bị cắn.
Nếu bị cắn bởi các loài rắn có thể gây liệt (rắn cạp nong, cạp nia, rắn hổ chúa, một số loài rắn hổ mang, rắn biển, rắn lục núi, rắn lục đầu bạc), băng ép toàn bộ vùng chân tay bị cắn bằng băng sau đó buộc nẹp tương tự cố định để hạn chế, làm chậm nọc độc vào cơ thể. Biện pháp đơn giản hơn có thể làm là sử dụng các loại vật liệu có sẵn tại chỗ (khăn, dây lưng,... ưu tiên băng hoặc dây mềm cỡ to) để buộc ép ở phía trên vị trí vết cắn, thông tin trên báo VietNamNet.
Có thể dùng biện pháp ga rô tĩnh mạch (dùng dây buộc ở phía trên vị trí vết cắn nhưng chỉ ngăn cản tuần hoàn tĩnh mạch và vẫn sờ thấy mạch đập ở đoạn trước ga rô).
Trường hợp vết cắn ở thân mình hoặc đầu mặt cổ, người cấp cứu dùng một miếng giấy hoặc bìa, vải dày để gấp thành miếng kích thước 4-5cm, ấn trực tiếp liên tục lên vết cắn.
Nhanh chóng đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất bằng phương tiện vận chuyển hoặc cõng. Khi vận chuyển để vùng bị cắn thấp hơn vị trí của tim.
