Một trường hợp vừa được ghi nhận tại Bắc Kinh (Trung Quốc) khiến nhiều người giật mình về việc lạm dụng các biện pháp dưỡng sinh dân gian. Bà L., 67 tuổi, giáo viên đã nghỉ hưu, qua đời do nhồi máu não ngay sau khi ngâm chân nước nóng — thói quen bà duy trì suốt hơn 10 năm.
Theo lời kể của người nhà, tối hôm xảy ra sự việc, bà L. ngâm chân như thường lệ với nước khá nóng. Chỉ khoảng 20 phút sau khi nằm xuống, bà xuất hiện dấu hiệu méo miệng, nói khó. Gia đình lập tức đưa đi cấp cứu nhưng chụp CT cho thấy vùng tổn thương lớn, không thể cứu chữa.
Các bác sĩ cho biết, nhiều người cao tuổi tin rằng ngâm chân, massage hay cạo gió giúp “thông mạch”, giảm nguy cơ đột quỵ. Tuy nhiên, một số nghiên cứu gần đây lại chỉ ra điều ngược lại. Báo cáo của Bệnh viện Hiệp Hòa (Trung Quốc) cho thấy 60% người cao tuổi tin vào các phương pháp dưỡng sinh dân gian, nhưng trong số bệnh nhân đột quỵ nhập viện, có tới một phần ba duy trì thói quen ngâm chân mỗi ngày và thường dùng nước rất nóng.
Một số dữ liệu quốc tế cũng cảnh báo: việc ngâm chân nước nóng vào buổi tối có thể khiến huyết áp tụt nhanh, máu dồn xuống chi dưới, làm giảm tưới máu não. Với người có bệnh nền như tăng huyết áp hay xơ cứng động mạch, nguy cơ đột quỵ càng tăng.
Gia đình bà L. cho biết bà gặp tình trạng mất ngủ kéo dài sau khi chồng qua đời. Cảm giác ấm áp từ việc ngâm chân mang lại sự thư giãn, khiến bà dần lệ thuộc vào thói quen này để dễ ngủ. Các chuyên gia tâm lý gọi đây là “sự bù đắp thay thế” — khi nỗi trống trải được lấp đầy bằng một nghi thức quen thuộc. Tuy nhiên, sự thoải mái tạm thời này có thể che lấp những vấn đề sức khỏe tiềm ẩn.
Theo các bác sĩ, không ít người lớn tuổi chủ quan cho rằng “ngâm chân vô hại”, hoặc làm theo hàng xóm mà không hiểu rõ tình trạng sức khỏe của bản thân. Thực tế ở phòng khám cho thấy nhiều người có bệnh nền mạch máu nhưng không hề hay biết vì ít kiểm tra sức khỏe định kỳ.
Các chuyên gia khuyến cáo người cao tuổi, đặc biệt là người có tiền sử tăng huyết áp, tiểu đường hoặc xơ vữa động mạch, cần hết sức thận trọng. Nếu có thói quen ngâm chân, nên:
Giữ nhiệt độ nước dưới 40°C
Ngâm tối đa 10–15 phút
Không ngâm khi cơ thể quá mệt hoặc huyết áp không ổn định
Không dùng nước quá nóng để tạo cảm giác “ấm sâu”
Quan trọng hơn, mọi phương pháp dưỡng sinh cần dựa trên đánh giá sức khỏe của từng cá nhân, không nên làm theo kinh nghiệm truyền miệng.
Trường hợp của bà L. là lời nhắc nhở buồn. Sức khỏe không thể phụ thuộc vào cảm giác dễ chịu nhất thời hay những nghi thức quen thuộc. “Thoải mái” và “an toàn” là hai khái niệm hoàn toàn khác nhau. Muốn phòng bệnh, điều quan trọng nhất vẫn là kiểm tra sức khỏe định kỳ, hiểu rõ cơ thể mình và lựa chọn phương pháp chăm sóc phù hợp.
