Bộ Quốc phòng Nhật Bản ngày 25/11 thông báo Lực lượng Phòng vệ Trên không đã phát hiện một thiết bị bay không người lái của Trung Quốc xuất hiện tại vùng biển giữa đảo Yonaguni và đảo Đài Loan vào ngày 24/11. Theo cơ quan này, tiêm kích thuộc Bộ tư lệnh Phòng không Tây Nam đã được điều động để xử lý tình huống ngay khi phát hiện mục tiêu.
Đảo Yonaguni là đảo cực tây của Nhật Bản, nằm cách đảo Đài Loan khoảng 110 km về phía đông. Đây là vị trí chiến lược và thường được nhắc đến trong các đánh giá an ninh của Tokyo. Lực lượng Phòng vệ Mặt đất Nhật Bản đã mở căn cứ tại đảo này từ năm 2016 nhằm tăng cường năng lực quan sát và phòng vệ.
Sự xuất hiện của UAV diễn ra chỉ một ngày sau chuyến thăm của Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản Shinjiro Koizumi tới khu vực. Chuyến công tác kéo dài hai ngày 22 và 23/11 được xem là hoạt động kiểm tra thực địa quan trọng trong bối cảnh căng thẳng giữa Tokyo và Bắc Kinh tiếp tục leo thang.
Trong chuyến đi đến đảo Yonaguni, Bộ trưởng Koizumi đã làm việc với nhiều đơn vị, kiểm tra trang thiết bị và theo dõi nội dung diễn tập đánh chặn trên không từ máy bay vận tải. Ông cũng đề cập khả năng triển khai hệ thống tên lửa phòng không tầm trung Type 03 tại đảo tiền tiêu này.
Khi gặp Thị trưởng Tsuneo Uechi, ông Koizumi kêu gọi người dân địa phương ủng hộ kế hoạch tăng cường năng lực phòng vệ, nhấn mạnh đây là biện pháp cần thiết nhằm ứng phó rủi ro an ninh ngày càng gia tăng trong khu vực.
Một số cư dân tại đảo Yonaguni bày tỏ lo ngại việc triển khai tên lửa Type 03 có thể làm tình hình trở nên căng thẳng hơn. Tuy nhiên, Bộ trưởng Koizumi khẳng định hệ thống tên lửa này chỉ có chức năng phòng vệ. Theo ông, mục tiêu của việc tăng cường lực lượng là đối phó các tình huống máy bay hoặc tên lửa xâm nhập lãnh thổ Nhật Bản, không phải nhằm vào bất kỳ quốc gia nào.
Tokyo và Bắc Kinh đang trải qua một trong những giai đoạn căng thẳng ngoại giao nghiêm trọng nhất trong nhiều năm gần đây. Các tranh cãi xung quanh vấn đề Đài Loan đã tạo thêm nhiều sức ép lên quan hệ song phương.
Thủ tướng Nhật Bản Sanae Takaichi ngày 7/11 phát biểu tại quốc hội rằng một kịch bản Đài Loan bị tấn công có thể dẫn đến phản ứng quân sự của Tokyo. Ngay sau đó, Trung Quốc yêu cầu Thủ tướng Takaichi rút lại phát biểu, đồng thời áp dụng nhiều biện pháp đáp trả như cấm nhập khẩu hải sản và phim Nhật Bản, đồng thời cảnh báo công dân hạn chế đến Nhật Bản.
Bắc Kinh cũng lên tiếng chỉ trích kế hoạch có thể triển khai tên lửa phòng không Type 03 tại đảo Yonaguni, gọi đây là hành động làm gia tăng căng thẳng và kích động đối đầu. Bộ Quốc phòng Trung Quốc trước đó cảnh báo Nhật Bản sẽ phải chịu thất bại quân sự thảm hại nếu sử dụng vũ lực can thiệp vào vấn đề Đài Loan.
Trung Quốc luôn coi Đài Loan là một phần lãnh thổ không thể tách rời. Bắc Kinh nhiều lần tuyên bố sẽ sử dụng mọi biện pháp để đạt mục tiêu thống nhất, dù chủ trương ưu tiên vẫn là đối thoại và thống nhất trong hòa bình. Việc Nhật Bản liên tục đưa ra phát biểu và tăng cường lực lượng gần khu vực này khiến Trung Quốc phản ứng mạnh mẽ.
