Như thông tin đã đăng tải, rạng sáng 3/11, camera giám sát ghi lại cảnh một đoàn xe gồm hàng chục xe máy di chuyển tốc độ cao, lạng lách, hò hét, nẹt pô ầm ĩ trên các tuyến phố tại Hà Nội. Tới khu vực ngã tư Trần Hưng Đạo - Bà Triệu (quận Hoàn Kiếm), nhóm thanh niên tông vào một cô gái đang dừng chờ đèn đỏ khiến nạn nhân tử vong tại chỗ.
Ngày 4/11, Công an quận Hoàn Kiếm (Hà Nội) tạm giữ 10 thanh niên (độ tuổi 16 - 19) trong đoàn "quái xế" liên quan vụ tông tử vong cô gái đứng chờ đèn đỏ ở ngã tư Trần Hưng Đạo - Bà Triệu.
Trước trụ sở Công an quận Hoàn Kiếm, người thân của một số "quái xế" có mặt từ sớm. Qua song sắt hàng rào, có người bật khóc khi nhìn thấy con, cháu bước ra từ nhà tạm giữ, báo Dân trí đưa tin.
Cũng theo Dân trí, bà Lưu Thị L. (xã Hữu Hòa, huyện Thanh Trì, Hà Nội), mẹ của N.T.M.K. (16 tuổi), cho biết ngày 2/11, gia đình đi ăn cỗ ở làng bên, để chìa khóa xe máy ở nhà.
Sáng đi học, tối làm thêm phục vụ quán bia, K. hỏi mượn xe máy của mẹ. Bà L. ngăn cản, nhưng thanh niên nhất quyết "muốn đi làm thêm" rồi lấy chìa khóa xe.
K. là con út trong gia đình, trên có hai chị gái. Từ khi hay tin con trai tuổi mới lớn nhập đoàn đua xe gây chết người, bà L. nói cảm thấy "hối hận vì đã giao xe cho con".
"Con mình cũng như con người ta, tôi vô cùng đau xót. Giờ tôi chỉ biết chờ đợi, mong được cơ quan chức năng giúp đỡ sang nhà nạn nhân nói lời xin lỗi", người phụ nữ chia sẻ.
Dưới góc độ pháp lý, trao đổi với PV Báo Tri thức và Cuộc sống, Tiến sĩ, luật sư Đặng Văn Cường - Trưởng Văn phòng luật sư Chính Pháp (Đoàn luật sư TP Hà Nội) cho biết, hành vi của các đối tượng gây mất an ninh trật tự dẫn đến sự việc đau thương như vậy là rất đáng trách và có dấu hiệu tội phạm nên cơ quan điều tra sẽ vào cuộc xác minh làm rõ để xử lý theo quy định của pháp luật.
Trường hợp kết quả xác minh cho thấy đã có hành vi đua xe trái phép và tổ chức đua xe trái phép thì sẽ khởi tố vụ án hình sự, khởi tố bị can đối với các đối tượng tham gia đua xe và tổ chức đua xe này để xử lý theo quy định của pháp luật. Trong trường hợp kết quả xác minh của cơ quan điều tra cho thấy đã có hành vi tổ chức đua xe trái phép, đã có đối tượng lôi kéo, tổ chức cho những người khác đua xe trên đường phố dẫn đến hậu quả tai nạn giao thông chết người thì cơ quan điều tra sẽ khởi tố vụ án hình sự, khởi tố bị can với các đối tượng đã thực hiện hành vi tổ chức đua xe trái phép theo quy định tại khoản 2, Điều 265 Bộ luật Hình sự với chế tài có thể lên đến 10 năm tù.
Trong vụ việc này, hậu quả làm chết một người, hành vi phạm tội được thực hiện tại nơi tập trung đông dân cư và có đến vài chục người tham gia đua xe nên hình phạt sẽ quy định tại khoản 2, điều 265 Bộ luật Hình sự là phạt tù từ 04 năm đến 10 năm. Ngoài các đối tượng tổ chức đua xe trái phép, các đối tượng tham gia đua xe trái phép cũng bị xử lý hình sự theo quy định tại điều 266 Bộ luật Hình sự, hình phạt cao nhất của tội danh này có thể tới 20 năm tù.
Ngoài ra, với hành vi tham gia đua xe trái phép dẫn đến hậu quả làm chết người thì người thực hiện hành vi phạm tội sẽ phải đối mặt với khung hình phạt là phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 150.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 03 năm đến 10 năm. Điều đáng chú ý trong vụ việc này là có rất nhiều đối tượng tham gia đua xe trái phép, có một xe đua đã va vào một người đi đường đang chờ đến đó dẫn đến hậu quả nạn nhân tử vong, tuy nhiên tất cả những đối tượng tham gia đua xe trái phép sẽ phải cùng chịu trách nhiệm đối với hậu quả này và cùng bị xử lý hình sự với hình phạt có thể đến 10 năm tù.
Điều đáng chú ý trong vụ việc này là những người tham gia đua xe phần lớn tuổi còn rất trẻ, là thanh thiếu niên nên cơ quan điều tra cũng sẽ làm rõ độ tuổi của những người tham gia đua xe trái phép, người từ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự với một số tội rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng được quy định tại điều 12 Bộ luật Hình sự. Còn với những người đã đủ 16 tuổi thì phải chịu trách nhiệm hình sự đối với hầu hết các tội phạm, trong đó có tội đua xe trái phép và tổ chức đua xe trái phép.
Với những người không trực tiếp lái xe nhưng ngồi trên xe có hành vi hò hét, cùng ý chí thực hiện hành vi đua xe trái phép thì cũng sẽ bị xử lý hình sự với vai trò đồng phạm giúp sức. Với diễn biến sự việc như vậy thì rất có thể tất cả các đối tượng tham gia đua xe đó đều sẽ phải bị xử lý hình sự về tội tổ chức đua xe trái phép hoặc tội đua xe trái phép tùy thuộc vào hành vi cụ thể của từng đối tượng.
Ngoài việc các đối tượng tham gia tổ chức đua xe, đua xe trái phép phải chịu trách nhiệm hình sự thì vấn đề bồi thường thiệt hại cho gia đình nạn nhân cũng sẽ được đặt ra, theo đó các bậc phụ huynh sẽ phải liên đới chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại theo quy định của pháp luật về người dưới 18 tuổi gây thiệt hại.
Trao đổi với PLO, Luật sư Bùi Quốc Tuấn, Đoàn Luật sư TP.HCM cho biết: “Qua đoạn video chúng ta thấy có hai hành vi vi phạm pháp luật ở đây. Thứ nhất là nhóm hành vi có dấu hiệu của tội gây rối trật tự công cộng theo Điều 318 Bộ luật Hình sự 2015 (được sửa đổi bổ sung năm 2017). Thứ hai là nhóm có dấu hiệu của hành vi vi phạm dẫn tới tai nạn chết người, người vi phạm có thể bị xử lý về tội vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ theo Điều 260 Bộ luật Hình sự 2015”.
“Điều 318. Tội gây rối trật tự công cộng
1. Người nào gây rối trật tự công cộng gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội hoặc đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 2 năm hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 2 năm.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 2 năm đến 7 năm:
a) Có tổ chức;
b) Dùng vũ khí, hung khí hoặc có hành vi phá phách;
c) Gây cản trở giao thông nghiêm trọng hoặc gây đình trệ hoạt động công cộng;
d) Xúi giục người khác gây rối;
đ) Hành hung người can thiệp bảo vệ trật tự công cộng;
e) Tái phạm nguy hiểm.”
Trao đổi với phóng viên Dân trí, chuyên gia tâm lý, PGS.TS Trần Thành Nam, Phó hiệu trưởng Trường Đại học Giáo Dục, Đại học Quốc Gia Hà Nội, cho biết đua xe là một trong những hành vi nguy cơ của tuổi vị thành niên.
Tâm lý của các đối tượng muốn khám phá các giới hạn của bản thân ở tuổi mới lớn, xu hướng "phá luật", ảo tưởng đua xe là "ngầu" từ những lời tôn sùng lệch lạc.
Theo chuyên gia, bên cạnh những chế tài pháp luật mang tính răn đe, cha mẹ cần giám sát thanh thiếu niên, không mua xe, giao xe cho những người chưa đủ tuổi, chưa có bằng lái.