Được biết, theo thông tin tham khảo từ CNN; Live Science, Colombia vừa trục vớt được những hiện vật đầu tiên từ xác một chiến hạm Tây Ban Nha được mệnh danh là “chén thánh của các con tàu đắm”. Cụ thể, con tàu này có tên San José, bị hải quân Hoàng gia Anh đánh chìm hơn 300 năm trước.
Trong số các báu vật được đưa lên mặt nước lần này có những đồng tiền vàng và đồng, một chiếc tách sứ và cả một khẩu thần công, tất cả đều được lấy từ đáy biển Caribe nơi con tàu nằm yên suốt nhiều thế kỷ.
San José bị chìm trong cuộc Chiến tranh Kế vị Tây Ban Nha khi đang vận chuyển lượng lớn vàng, bạc và ngọc lục bảo từ các thuộc địa ở Nam Mỹ trở về châu Âu để dâng lên nhà vua Tây Ban Nha. Ước tính theo giá trị ngày nay, kho báu trên tàu ước tính có giá trị lên đến 17 tỷ USD (khoảng 416.500 tỷ đồng). Số kho báu này trở thành tâm điểm của một cuộc tranh chấp pháp lý kéo dài giữa chính phủ Colombia và công ty trục vớt Sea Search-Armada (SSA) có trụ sở tại Mỹ.
Theo các tài liệu đã công bố, tàu San José được cho là mang hơn 11 triệu đồng vàng và bạc khi gặp nạn, ước tính tương đương khoảng gần 90 tấn vàng và 237 tấn bạc, cùng với đó là các viên ngọc lục bảo lớn.
Chính phủ Colombia nhấn mạnh rằng việc trục vớt lần này nằm trong khuôn khổ một dự án nghiên cứu, nhằm cung cấp thêm manh mối về bối cảnh kinh tế, xã hội và chính trị của châu Âu đầu thế kỷ 18. Đồng thời, con tàu San José cũng mang ý nghĩa văn hóa sâu sắc đối với người Colombia, bởi nó phản ánh một phần lịch sử biển cả gắn liền với đất nước.
Trong tuyên bố đưa ra ngày 20/11, Bộ trưởng Văn hóa Colombia Yannai Kadamani Fonrodona gọi đây là “sự kiện mang tính lịch sử”, thể hiện năng lực của quốc gia trong việc gìn giữ di sản văn hóa dưới nước.
Alhena Caicedo Fernández, Giám đốc Viện Nhân chủng học và Lịch sử Colombia, cho biết việc đưa được những hiện vật đầu tiên lên bờ mở ra cơ hội để người dân tiếp cận lịch sử của con tàu San José qua các bằng chứng vật chất.
Các hiện vật được robot lặn sâu thu gom và sẽ trải qua quá trình bảo tồn kéo dài trong phòng thí nghiệm trước khi được dùng cho nghiên cứu khảo cổ. Theo tài liệu lịch sử, San José là một phần của hạm đội Flota de Tierra Firme, rời Peru năm 1707 với số tài sản hoàng gia khổng lồ. Con tàu chưa bao giờ cập bến Tây Ban Nha, mà chìm ngoài khơi Colombia sau trận giao chiến với lực lượng Anh vào năm 1708.
Theo Tạp chí Điện tử Đầu tư Tài chính, những vật phẩm đầu tiên được trục vớt gồm đồng xu, tiền vàng, đồ gốm Trung Hoa và một khẩu thần công, tất cả đều trong tình trạng được lưu giữ tốt một cách đáng kinh ngạc. Đặc biệt, những đồng xu bạc kiểu macuquinas mang niên đại 1707 và ký hiệu của quan giám định Francisco de Hurtado đã trở thành bằng chứng xác nhận gần như chắc chắn danh tính của con tàu.
Việc lần đầu đưa được hiện vật lên mặt nước sau hơn 300 năm được đánh giá là cột mốc quan trọng, mở đường cho quá trình trục vớt toàn diện kho báu trong thời gian tới. Với giá trị lên tới hàng chục tỷ USD, San José không chỉ là “mỏ vàng dưới biển” mà còn có thể định hình lại ngành khảo cổ biển sâu và thúc đẩy cuộc đua công nghệ khám phá đại dương của nhiều quốc gia.
Liệu kho báu San José có thay đổi cách thế giới nhìn nhận các con tàu đắm giàu có? Đây là câu hỏi đang nhận được sự quan tâm của giới khảo cổ, nhà đầu tư và cộng đồng quốc tế.
