Quốc hội sẽ quyết việc sáp nhập tỉnh thành trong hôm nay 12/6

Dân trí cho hay, theo chương trình nghị sự, sáng 12/6, Quốc hội dành trọn buổi làm việc thảo luận tại hội trường về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh năm 2025. Bộ trưởng Nội vụ sẽ phát biểu giải trình cuối phiên thảo luận để làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội nêu.

Nghị quyết của Quốc hội về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh năm 2025 cũng được Quốc hội biểu quyết thông qua ngay sau đó. Đây sẽ là một quyết định lịch sử trong việc sắp xếp bộ máy, kiến tạo không gian phát triển mới cho cả nước.

Sáp nhập tỉnh, thành là một trong hai nội dung mới được Quốc hội thống nhất điều chỉnh thời gian xem xét tại kỳ họp thứ 9 này, đưa ra biểu quyết sớm hơn so với dự kiến, để làm cơ sở cho các cơ quan chuẩn bị và kịp thời tổ chức triển khai.

Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà nhiều lần nhấn mạnh giai đoạn này là thời khắc lịch sử, cách mạng khi Quốc hội quyết định vấn đề mang tính bước ngoặt với nền hành chính, quản trị quốc gia.

Theo Bộ trưởng Nội vụ, Bộ Chính trị đã chỉ đạo nghiên cứu kỹ lưỡng, chặt chẽ, bài bản với việc sắp xếp 52 địa phương thành 23 tỉnh, thành mới, chỉ giữ nguyên 11 tỉnh, thành đủ tiêu chuẩn. Mô hình 34 tỉnh, thành mới dần thành hình, trong đó có 28 tỉnh, 6 thành phố trực thuộc Trung ương.

Ngoài ra, theo tinh thần chỉ đạo chung của Bộ Chính trị, từ 1/7, cả hệ thống chính trị quyết tâm đưa vào vận hành mô hình chính quyền 2 cấp mới ở địa phương. Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương, Chính phủ đã chuẩn bị sẵn sàng tất cả các điều kiện cho quyết định lịch sử này.

Đặc biệt, các địa phương đã nỗ lực chuẩn bị sắp xếp, sáp nhập, triển khai các yêu cầu để thực hiện mô hình tổ chức chính quyền chưa có tiền lệ.

VnExpress đưa tin, theo đề xuất của Chính phủ, 11 tỉnh, thành phố giữ nguyên hiện trạng, trong đó 10 địa phương đáp ứng đủ tiêu chuẩn gồm: Hà Nội, TP Huế, Lai Châu, Điện Biên, Sơn La, Lạng Sơn, Quảng Ninh, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh; riêng Cao Bằng có yếu tố đặc thù. 52 đơn vị hành chính cấp tỉnh còn lại sẽ được sắp xếp thành 23 tỉnh, thành mới.

Sau sắp xếp, cả nước sẽ có 34 đơn vị hành chính cấp tỉnh, bao gồm 6 thành phố trực thuộc Trung ương và 28 tỉnh: Lai Châu, Điện Biên, Sơn La, Lạng Sơn, Cao Bằng, Tuyên Quang, Lào Cai, Thái Nguyên, Phú Thọ, Bắc Ninh, Hưng Yên, Ninh Bình, Quảng Ninh, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Trị, Quảng Ngãi, Gia Lai, Khánh Hòa, Lâm Đồng, Đăk Lăk, Đồng Nai, Tây Ninh, Vĩnh Long, Đồng Tháp, Cà Mau và An Giang.

Từ năm 1975 đến nay, Việt Nam đã trải qua nhiều đợt chia tách và sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh. Tuy nhiên, đợt sáp nhập năm 2025 đánh dấu cột mốc đặc biệt - cả nước sẽ có số tỉnh thành ít nhất trong gần nửa thế kỷ qua.

Theo báo Thanh niên, thảo luận tại tổ về nội dung này, nhiều đại biểu (ĐB) QH đều bày tỏ đồng tình với đề án sáp nhập tỉnh, thành phố nhằm tinh gọn bộ máy, tái cấu trúc không gian phát triển của địa phương để phát triển đất nước. Lo lắng lớn nhất của các ĐBQH là những vướng mắc có thể phát sinh trong quá trình triển khai cần có sự hướng dẫn của QH, Chính phủ.

ĐB Sùng A Lềnh (đoàn Lào Cai) băn khoăn khi các xã, phường, thị trấn hiện nay với phân loại và chế độ cho cán bộ khác nhau thì tới đây, khi sáp nhập thành một xã mới sẽ áp dụng chế độ nào. "Khi sáp nhập các xã biên giới với xã nội địa thì chế độ chính sách đối với xã biên giới trước đó sẽ thực hiện như thế nào, có áp dụng cho toàn bộ xã mới hay không?", ông Lềnh nêu và đề nghị Chính phủ, Bộ Nội vụ sớm có hướng dẫn cụ thể.

Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam Lê Văn Dũng cho biết Kết luận 128 của Bộ Chính trị về sắp xếp, tinh gọn bộ máy yêu cầu tạm dừng việc tuyển dụng, bổ nhiệm, đề bạt các chức danh lãnh đạo quản lý dẫn đến trường học thiếu hiệu trưởng, bệnh viện thiếu giám đốc cũng không bổ nhiệm được. Theo ông Dũng, không riêng Quảng Nam mà qua trao đổi cho thấy nhiều tỉnh "bí" vấn đề này. Ông đề nghị Chính phủ, Bộ Nội vụ có hướng dẫn cụ thể để gỡ vướng.

ĐB Nguyễn Thị Thu Nguyệt (đoàn Đắk Lắk) thì đề nghị Chính phủ sớm có hướng dẫn xử lý trụ sở, tài sản công dôi dư khi thực hiện sáp nhập. Nữ ĐB đề nghị cần bố trí kinh phí để sửa chữa các trụ sở dư thừa hiện nay phục vụ cho y tế, giáo dục, tránh để hư hỏng, xuống cấp, gây lãng phí. Trong khi đó, ĐB Lê Minh Nam (đoàn Hậu Giang) cho biết trong số 4.226 trụ sở dôi dư, theo báo cáo của Chính phủ, có tới 1.911 trụ sở không sử dụng sau sắp xếp. Trong đó, TP.HCM là 283 trụ sở, Phú Thọ là 202 trụ sở, Thái Nguyên là 164 trụ sở… Ông Nam đề nghị cần có kế hoạch xử lý kịp thời, phù hợp với từng địa phương và tốt nhất là phân cấp, phân quyền để địa phương chủ động xử lý, tránh lãng phí.

Giải trình ý kiến đại biểu QH tại tổ, Phó thủ tướng thường trực Nguyễn Hòa Bình cho biết việc sáp nhập sẽ tạo không gian kinh tế phát triển đủ mạnh, có sự kết hợp thế mạnh giữa các vùng, cả miền núi lẫn miền biển. Phó thủ tướng cũng cho biết ngày 30.6, đồng loạt tất cả các tỉnh sẽ công bố địa giới hành chính mới của tỉnh, xã và bộ máy lãnh đạo mới của Đảng và chính quyền. Từ 1.7, bộ máy mới của chính quyền 2 cấp bắt đầu vận hành.

Về các vấn đề liên quan trụ sở, chế độ chính sách, bố trí cán bộ khi sáp nhập tỉnh, thành, ông Bình cho hay Bộ Chính trị, Chính phủ sẽ tập trung giải quyết trong quá trình tổ chức thực hiện. Về trụ sở, Chính phủ yêu cầu tổng rà soát tất cả trụ sở xã, huyện, tỉnh các cơ quan, sau đó các tỉnh tự đề xuất phương án. Trong đó, ưu tiên cho giáo dục, y tế hay công trình văn hóa hoặc dành cho trung tâm dịch vụ công.

Về chính sách cho cán bộ, Phó thủ tướng nói nhiều địa phương rất chủ động, như tổ chức xe đưa đón hoặc bố trí nhà cho cán bộ ở xa trung tâm hành chính mới. "Địa phương này có thể chỉ xây nhà 20 - 30 tầng cho cán bộ nhưng nơi nào đất rộng có thể cho mỗi người một lô", ông nói thêm.

Về việc bố trí cán bộ khi sáp nhập, Phó thủ tướng nhấn mạnh tinh thần là phải hy sinh, đặt lợi ích chung lên trên chứ không có chính sách nào thỏa mãn 100% nhu cầu. "2 ông ủy viên thường vụ tỉnh ủy đều là trưởng ban tổ chức, giờ phải có 1 ông xuống phó, không thể có 2 ông trưởng ban tổ chức, 2 chủ nhiệm ủy ban kiểm tra hay 2 giám đốc sở. Tinh thần là phải hy sinh, đặt lợi ích chung lên trên", Phó thủ tướng thường trực Nguyễn Hòa Bình nhấn mạnh.