Một cuộc điều tra toàn diện đã vạch trần một chuỗi những sai sót của cơ quan quản lý đằng sau vụ ngộ độc chì khiến hàng trăm trẻ em tại một trường mẫu giáo tư thục ở tây bắc Trung Quốc nhập viện - vụ bê bối an toàn thực phẩm tại trường học tồi tệ nhất đất nước này trong nhiều năm qua và gây ra sự phẫn nộ rộng rãi trong công chúng.
Trong báo cáo công bố hôm Chủ Nhật vừa qua, chính quyền đã nêu chi tiết về hồ sơ y tế bị giả mạo, hối lộ và sai sót trong giám sát hệ thống, dẫn đến 6 vụ bắt giữ, điều tra 17 người khác bao gồm lãnh đạo trường học, nhân viên bệnh viện và các quan chức địa phương, và một cuộc điều tra kỷ luật riêng biệt nhắm vào 10 quan chức chính phủ.
Báo cáo xác nhận rằng nhân viên trường mẫu giáo đã cố tình thêm chất tạo màu công nghiệp vào bữa ăn tại Trường mẫu giáo Peixin ở Thiên Thủy, tỉnh Cam Túc - một hành động được cho là đã được hiệu trưởng nhà trường họ Zhu và một nhà đầu tư họ Li chấp thuận.
Các xét nghiệm trong phòng thí nghiệm cho thấy một loại chất màu chứa tới 209.890 miligam chì trên một kilôgam, cao hơn 400.000 lần giới hạn an toàn thực phẩm của Trung Quốc là 0,5 mg/kg.
Các gia đình đang chờ điều trị y tế tại một bệnh viện ở Tây An, tỉnh Thiểm Tây, tháng 7 năm 2025. Ảnh: Weibo
Cuộc điều tra được tiến hành sau khi hàng trăm trẻ em và nhân viên tại trường mẫu giáo này được phát hiện có nồng độ chì trong máu cao. Đoàn điều tra, do các quan chức cấp cao của tỉnh dẫn đầu, bao gồm các thanh tra kỷ luật, cơ quan giáo dục và y tế, cơ quan quản lý môi trường, và các chuyên gia từ Bộ Sinh thái và Môi trường và Ủy ban Y tế Quốc gia.
Theo báo cáo, bếp trưởng của trường mẫu giáo, họ He, đã mua bột màu công nghiệp màu vàng, đỏ và xanh lá cây hai lần vào năm 2024 và đầu năm 2025, với giá khoảng 6 nhân dân tệ (0,8 đô la) cho 100 gram. Mặc dù bao bì ghi rõ các loại bột màu này "không dùng để ăn", nhân viên nhà bếp vẫn cho chúng vào các loại thực phẩm làm từ bột mì như chả giò ngô và bánh táo đỏ, được phục vụ cho trẻ em và nhân viên tới 6 lần một tháng.
Báo cáo lưu ý rằng mặc dù trước đó nhà trường đã mua phẩm màu làm từ trái cây và rau củ ăn được — với giá thấp hơn khoảng 5 nhân dân tệ cho 100 gram — nhưng các nhân viên đã chọn phẩm màu công nghiệp vì màu sắc tươi sáng hơn. Hiệu trưởng Zhu cũng đã ăn thực phẩm này và sau đó được phát hiện có nồng độ chì trong máu là 169,3 microgam/lít — cho thấy tình trạng ngộ độc chì.
Sáu nhân viên của Trường Mẫu giáo Peixin — bao gồm hiệu trưởng Zhu, nhà đầu tư Li, và nhiều nhân viên nhà bếp — đã chính thức bị bắt giữ vì nghi ngờ sản xuất và phân phối thực phẩm độc hại. Cảnh sát cáo buộc họ cố tình thêm các chất công nghiệp không ăn được vào bữa ăn tại trường, gây ra tình trạng phơi nhiễm chì trên diện rộng cho trẻ em và nhân viên.
Bánh mì hấp nhuộm màu, được phục vụ tại Trường mẫu giáo Peixin ở Thiên Thủy. Ảnh: Weibo
Nhưng những sai phạm tại trường mẫu giáo chỉ là bước khởi đầu. Cuộc điều tra cũng phát hiện hành vi sai phạm nghiêm trọng tại Bệnh viện Nhân dân số 2 Thiên Thủy, nơi dữ liệu chì trong máu đã bị thao túng.
Theo báo cáo điều tra, nhân viên y tế đã sửa đổi kết quả xét nghiệm của ít nhất hai trẻ bị ảnh hưởng nghiêm trọng, hạ nồng độ chì trong máu của các em từ 440,14 và 292,37 microgam/lít xuống chỉ còn 103 và 42,37 microgam/lít. Mặc dù nhiều trẻ có kết quả xét nghiệm bất thường - một số trường hợp đến sáu lần khác nhau - bệnh viện đã không báo cáo nguy cơ sức khỏe cộng đồng hoặc thông báo cho trường mẫu giáo.
Nhà chức trách cũng phát hiện phòng xét nghiệm của bệnh viện đã thao túng dữ liệu xét nghiệm máu nhiều lần trước đó, mặc dù báo cáo không cung cấp thêm chi tiết. Chủ tịch, phó chủ tịch và ba quan chức cấp cao khác của cơ sở này hiện đang bị chính thức xem xét, trong khi một cuộc điều tra rộng hơn đang được tiến hành.
Theo truyền thông trong nước, Bệnh viện Nhân dân số 2 Thiên Thủy gần đây đã được chuyển giao cho Bệnh viện Nhân dân tỉnh Cam Túc quản lý, nơi đã triển khai thiết bị xét nghiệm chì tiên tiến và đưa các chuyên gia tỉnh đến giám sát chẩn đoán trong bối cảnh ngày càng có nhiều lo ngại về hoạt động xét nghiệm của bệnh viện.
Hậu quả của vụ án này đã lan đến các cấp chính quyền cao hơn.
Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc - cơ quan chống tham nhũng hàng đầu của Trung Quốc - đã mở cuộc điều tra truy cứu trách nhiệm đối với các quan chức cấp cao của Ủy ban Y tế tỉnh Cam Túc, chính quyền thành phố Thiên Thủy và chính quyền huyện. Mười quan chức cấp cao hiện đang bị điều tra.
Báo cáo điều tra cũng chỉ ra Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh tỉnh Cam Túc đã phạm phải những sai sót nghiêm trọng trong xét nghiệm. Các nhà điều tra phát hiện ra rằng khi cơ quan này xét nghiệm 267 mẫu máu của trẻ em và nhân viên nhà trẻ vào ngày 2 và 3 tháng 7, các mẫu máu đã bị để yên hơn hai giờ mà không được lắc kỹ - một hành vi vi phạm rõ ràng các quy trình tiêu chuẩn dẫn đến kết quả bị sai lệch.
Các quan chức cấp cao tại cơ quan này bị phát hiện đã vi phạm quy trình hoặc cố tình trốn tránh trách nhiệm trong quá trình điều tra. Các cuộc điều tra chính thức đã được tiến hành kể từ đó.
Vụ án đã phơi bày nạn tham nhũng trong chính quyền địa phương Thiên Thủy. Các quan chức từ phòng giáo dục quận và phòng giám sát thị trường bị cáo buộc nhận hối lộ từ nhà đầu tư trường mẫu giáo, ông Lý.
Các nhà điều tra cho biết trường mẫu giáo này được phép hoạt động trước khi có giấy phép hợp lệ, trong khi các quan chức địa phương chỉ tiến hành kiểm tra an toàn thực phẩm hời hợt. He Xu, giám đốc phòng giáo dục quận, và Zhang Haibin, giám đốc phòng quản lý thị trường, cũng bị tình nghi nhận hối lộ thêm. Họ nằm trong số năm quan chức địa phương hiện đang bị điều tra chính thức.
Giữa những đồn đoán rằng các khu công nghiệp gần đó có thể là nguồn gây ô nhiễm, các quan chức tuyên bố rằng các cuộc kiểm tra môi trường xung quanh trường học - bao gồm không khí, nước và đất - không cho thấy bất thường nào, theo báo cáo, loại trừ ô nhiễm bên ngoài.
Hình ảnh bên ngoài trường mẫu giáo Peixin. Nguồn: Weibo
Theo cập nhật mới nhất, 247 trẻ em và 28 nhân viên tại Trường Mẫu giáo Peixin, cùng với năm cựu học sinh, đã được chẩn đoán có nồng độ chì trong máu cao. Trong số 235 trẻ em nhập viện, 234 em đã hoàn thành đợt điều trị đầu tiên và được xuất viện. Theo các chuyên gia y tế được trích dẫn trong cuộc điều tra, nồng độ chì trong máu trung bình đã giảm 40,21% sau khi điều trị.
Chính quyền đã cam kết tiếp tục theo dõi y tế và hỗ trợ tâm lý, bao gồm điều trị miễn phí cho tất cả bệnh nhân bị ảnh hưởng, hoàn trả chi phí chăm sóc ngoại trú, phương tiện đi lại và chỗ ở. Trợ cấp dinh dưỡng và trợ cấp chăm sóc cũng sẽ được cung cấp.
