Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) năm 2024 sẽ chính thức có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2025, trong đó quy định các trường hợp không thuộc nhóm tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, cụ thể gồm:
- Người đang hưởng lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội, trợ cấp hằng tháng.
- Lao động là người giúp việc gia đình.
- Chủ hộ có đăng ký kinh doanh hoặc quản lý doanh nghiệp, kiểm soát viên, người đại diện phần vốn nhà nước/doanh nghiệp, tổng giám đốc, giám đốc, thành viên hội đồng quản trị/ban kiểm soát hoặc kiểm soát viên và các chức danh quản lý khác được bầu của hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã theo quy định của Luật Hợp tác xã không hưởng lương và đủ tuổi nghỉ hưu theo Bộ luật Lao động.
Luật Bảo hiểm xã hội 2024 quy định rõ những người không thuộc diện đóng BHXH từ thời điểm 1/7/2025. Ảnh minh họa.
Quyền lợi của người tham gia bảo hiểm xã hội
Luật Bảo hiểm xã hội 2024 quy định người tham gia bảo hiểm xã hội có các quyền sau đây:
- Hưởng chế độ bảo hiểm xã hội theo quy định của Luật này;
- Được cấp sổ bảo hiểm xã hội;
- Được cơ quan bảo hiểm xã hội định kỳ hằng tháng cung cấp thông tin về việc đóng bảo hiểm xã hội thông qua phương tiện điện tử; được cơ quan bảo hiểm xã hội xác nhận thông tin về đóng bảo hiểm xã hội khi có yêu cầu;
- Yêu cầu người sử dụng lao động và các cơ quan, tổ chức có liên quan thực hiện đầy đủ trách nhiệm về bảo hiểm xã hội đối với mình theo quy định của pháp luật;
- Được tuyên truyền, phổ biến chính sách, pháp luật về bảo hiểm xã hội;
- Chủ động đi khám giám định y khoa để xác định mức suy giảm khả năng lao động nếu thuộc trường hợp đang bảo lưu thời gian đóng bảo hiểm xã hội và được thanh toán phí giám định y khoa khi kết quả giám định y khoa đủ điều kiện để hưởng chế độ bảo hiểm xã hội theo quy định của Luật này;
- Khiếu nại, tố cáo và khởi kiện về bảo hiểm xã hội theo quy định của pháp luật.
Những ai không phải đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc
Theo báo Tuổi trẻ, từ ngày 1-7, Luật Bảo hiểm xã hội 2024 có hiệu lực, trong đó quy định các trường hợp không thuộc nhóm tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc như sau:
- Người đang hưởng lương hưu trợ cấp bảo hiểm xã hội, trợ cấp hằng tháng.
- Lao động là người giúp việc gia đình.
- Chủ hộ có đăng ký kinh doanh hoặc quản lý doanh nghiệp, kiểm soát viên, người đại diện phần vốn nhà nước/doanh nghiệp, tổng giám đốc, giám đốc, thành viên hội đồng quản trị/ban kiểm soát hoặc kiểm soát viên và các chức danh quản lý khác được bầu của hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã theo quy định của Luật Hợp tác xã không hưởng lương và đủ tuổi nghỉ hưu theo Bộ luật Lao động.
Từ ngày 1-1-2021, mỗi năm tăng thêm 3 tháng làm việc với nam, còn với nữ là 4 tháng cho tới khi nam đủ 62 tuổi, nữ đủ 60 tuổi.
Như vậy, năm 2025 tuổi nghỉ hưu của nam là 61 tuổi 3 tháng. Với nữ, tuổi nghỉ hưu là 56 tuổi 8 tháng.
Luật Bảo hiểm xã hội 2024 lưu ý người chấm dứt đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc mà thời gian đóng bảo hiểm xã hội còn thiếu trên 6 tháng để đủ điều kiện hưởng lương hưu thì được đóng tiếp bảo hiểm xã hội tự nguyện.
Nếu thời gian đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc còn thiếu tối đa 6 tháng để đủ điều kiện hưởng lương hưu hoặc trợ cấp tuất hằng tháng thì người lao động hoặc thân nhân của họ được đóng tiếp một lần cho số tháng còn thiếu.
Mức đóng hằng tháng bằng tổng mức đóng của người lao động và chủ sử dụng lao động trước khi người lao động nghỉ việc hoặc chết vào quỹ hưu trí và tử tuất.
Thời gian đóng tiếp không được tính là thời gian làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc thời gian làm việc ở vùng kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn.
Từ ngày 1-7, Luật Bảo hiểm xã hội 2024 mở rộng nhóm đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc như sau:
- Người làm việc không trọn thời gian (bán thời gian), có tiền lương trong tháng bằng hoặc cao hơn tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc thấp nhất. Đây là điểm mới so với quy định hiện hành là người làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn hoặc thời hạn từ 1 tháng trở lên thuộc nhóm bắt buộc.
- Người làm việc theo hợp đồng (không có tên là hợp đồng lao động) nhưng có nội dung thể hiện việc trả công, tiền lương và sự quản lý, điều hành, giám sát của một bên.
- Người hoạt động không chuyên trách ở thôn, tổ dân phố (lưu ý giới hạn ở chế độ hưu trí và tử tuất).
- Chủ hộ kinh doanh của hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh tham gia theo quy định của Chính phủ.
