Bảo hiểm xã hội là gì?
Bảo hiểm xã hội (BHXH) là một chính sách an sinh xã hội do Nhà nước tổ chức, nhằm bảo đảm thu nhập và các quyền lợi cho người lao động khi họ gặp rủi ro trong cuộc sống như ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, nghỉ hưu, hoặc tử tuất. Khi tham gia BHXH người lao động về gia sẽ có chế độ hưu trí, gọi là lương hưu. Chế độ hưu trí này có thể rút một lần hoặc nhận lương hưu thành từng tháng. Việc này khiến cho người lao động có thể an nhàn hơn khi về già không có sức lao động những cũng không trở thành gánh nặng của gia đình và xã hội.
Đóng BHXH 15 năm, người dân được bao nhiêu tiền lương hưu?
Theo Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi (có hiệu lực từ 1/7/2025), người lao động đóng BHXH từ 15 năm trở lên khi đủ tuổi nghỉ hưu sẽ được hưởng lương hưu hàng tháng. Mức lương hưu được tính dựa trên công thức sau:
Mức lương hưu hàng tháng được tính như sau = Tỷ lệ hưởng lương hưu (%) × Mức bình quân tiền lương/thu nhập tháng đóng BHXH.
Tỷ lệ hưởng lương hưu
Đối với những lao động nữ: Đóng 15 năm được hưởng 45% mức bình quân tiền lương/thu nhập tháng đóng BHXH. Đồng thời, sau mỗi năm đóng thêm được cộng 2%, mức hưởng tối đa 75% (đạt được khi đóng 30 năm).
Đối với những lao động nam: Đóng 15 năm được hưởng 40% mức bình quân tiền lương/thu nhập tháng đóng BHXH. Đồng thời, kể từ năm thứ 16 đến năm thứ 20, mỗi năm cộng 1%. Từ năm thứ 20 trở đi, mỗi năm cộng 2%, tối đa 75% (đạt được khi đóng 35 năm).
Đóng BHXH từ 10 năm trở lên, rút một lần được tới 500 triệu có đúng không?
Hiện tại, không có quy định cụ thể nào trong Luật BHXH hoặc các văn bản pháp luật liên quan xác nhận rằng người lao động đóng BHXH từ 10 năm trở lên, thì sẽ được rút một lần với số tiền cố định 500 triệu đồng. Thông tin này có thể là hiểu lầm hoặc chưa chính xác. Dưới đây là cách tính BHXH một lần:
Điều kiện rút BHXH một lần:
Đủ tuổi nghỉ hưu nhưng chưa đủ 15 năm đóng BHXH (từ 1/7/2025) hoặc 20 năm (theo luật hiện hành) và không tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện.
Sau 1 năm nghỉ việc, không tiếp tục đóng BHXH và chưa đủ 20 năm đóng.
Đi định cư nước ngoài hoặc mắc bệnh hiểm nghèo (ung thư, bại liệt, HIV giai đoạn AIDS, v.v.).
Một số trường hợp đặc biệt khác (lao động nữ ở xã, phường, thị trấn, công an, bộ đội xuất ngũ, v.v.).
Cách tính BHXH một lần
Mức hưởng BHXH một lần được tính dựa trên số năm đóng và mức bình quân tiền lương/thu nhập tháng đóng BHXH:
Từ năm 2014 trở đi: Mỗi năm đóng được tính bằng 2 tháng mức bình quân tiền lương/thu nhập tháng đóng BHXH.
Công thức: Mức hưởng = (1,5 × Mbqtl × Thời gian đóng trước 2014) + (2 × Mbqtl × Thời gian đóng từ 2014 trở đi). Trong đó, Mbqtl là mức bình quân tiền lương/thu nhập tháng đóng BHXH.
Ví dụ minh họa: Giả sử một người lao động đóng BHXH 10 năm (từ 2015-2025) với mức bình quân tiền lương tháng đóng là 5 triệu đồng:
Mức hưởng = 2 × 5 triệu × 10 năm = 100 triệu đồng.
Để rút được 500 triệu đồng, mức bình quân tiền lương tháng đóng phải rất cao.
Ví dụ: Với 10 năm đóng (từ 2015-2025), cần mức bình quân tiền lương tháng đóng là: 500 triệu ÷ (2 × 10 năm) = 25 triệu đồng/tháng. Với mức lương này, người lao động phải làm việc ở vị trí có thu nhập rất cao và đóng BHXH ở mức tối đa (hiện tại tối đa là 46,8 triệu đồng/tháng từ 1/7/2024).
Kết luận: Việc rút BHXH một lần 500 triệu đồng không phải là quy định cố định và chỉ đạt được nếu người lao động đóng BHXH với mức lương rất cao trong thời gian dài. Với mức lương trung bình (5-10 triệu đồng/tháng), số tiền rút một lần sau 10 năm thường dao động từ 50-200 triệu đồng, tùy thuộc vào mức lương cụ thể.
Từ 1/7/2025, Luật BHXH sửa đổi khuyến khích người lao động bảo lưu thời gian đóng để đủ 15 năm nhận lương hưu, thay vì rút một lần, vì rút một lần sẽ mất quyền lợi lương hưu và BHYT dài hạn.
