“Thần dược” làm đẹp nhưng không vô hại
Theo nghiên cứu từ Đại học Michigan (Mỹ), có đến 4,7% người trưởng thành tại Mỹ từng sử dụng ít nhất một trong sáu loại thực phẩm bổ sung có nguy cơ gây hại cho gan chỉ trong vòng 30 ngày. Danh sách này bao gồm: nghệ, chiết xuất trà xanh, ashwagandha, G. cambogia, rễ cây rắn đen và gạo men đỏ.
Tuy nhiên, trà xanh ở đây không phải là nước trà bình thường mà là chiết xuất cô đặc, thường được sử dụng trong các viên uống giảm cân, tăng năng lượng hay “detox”.
Tương tự, nghệ cũng thường được dùng ở dạng viên uống chiết xuất curcumin liều cao, khác hoàn toàn với lượng nhỏ nghệ trong bữa ăn hằng ngày.
Nguy cơ tổn thương gan đang bị xem nhẹ
Gan là cơ quan có khả năng tự tái tạo, nhưng cũng rất dễ tổn thương nếu phải xử lý quá nhiều hoạt chất lạ. Theo các bác sĩ, tình trạng độc tính gan do thực phẩm chức năng đang ngày càng phổ biến và chiếm tỷ lệ cao trong các ca ngộ độc thuốc.
Các triệu chứng tổn thương gan do thảo dược có thể bao gồm:
-
Mệt mỏi kéo dài
-
Buồn nôn, ngứa, nổi ban
-
Vàng da, đau tức vùng hạ sườn phải
Nếu không phát hiện và xử lý kịp thời, tình trạng này có thể dẫn đến viêm gan cấp tính, thậm chí suy gan cần ghép.
Một trong những lý do chính là nhiều người tự ý sử dụng thực phẩm chức năng mà không được tư vấn y tế. Ngoài ra, các sản phẩm bổ sung từ thảo dược hiện nay không bị quản lý nghiêm ngặt như thuốc kê đơn, nên:
-
Liều lượng ghi trên nhãn có thể không chính xác
-
Thành phần không đồng nhất giữa các lô sản xuất
-
Không có nghiên cứu đầy đủ về tương tác với thuốc điều trị hoặc bệnh nền
Tại Úc, Cơ quan Quản lý Hàng hóa Trị liệu (TGA) cũng đã phát đi cảnh báo chính thức về nguy cơ tổn thương gan liên quan đến nghệ hoặc curcumin cô đặc, đặc biệt với người đang có bệnh gan hoặc dùng thuốc mạn tính.
Dùng thế nào để an toàn?
Chuyên gia không khuyến khích loại bỏ hoàn toàn các sản phẩm này, nhưng khuyên người dùng nên:
-
Chỉ sử dụng khi có chỉ định rõ ràng từ bác sĩ hoặc chuyên gia y tế
-
Tránh dùng đồng thời nhiều loại thực phẩm chức năng có thành phần tương tự
-
Đọc kỹ nhãn mác, xuất xứ và liều lượng
-
Báo với bác sĩ nếu đang sử dụng thực phẩm bổ sung, đặc biệt khi điều trị bệnh lý mạn tính hoặc có chỉ số gan bất thường
