Mỗi độ hè về, khi những trái mít tròn căng, vàng óng thơm lừng xuất hiện dày đặc ở chợ quê hay siêu thị, phần múi mít ngọt thơm thường được trân trọng tận hưởng, còn hạt mít lớp lõi cứng màu trắng nâu nằm lẫn trong các múi mít – lại thường bị bỏ đi. Thế nhưng, ít ai biết rằng, hạt mít lại là một nguyên liệu giàu dinh dưỡng, có thể trở thành “vàng trong bếp” nếu được tận dụng đúng cách.
Theo nghiên cứu của Viện Dinh dưỡng Quốc gia, hạt mít chứa nhiều tinh bột kháng một loại tinh bột có khả năng cải thiện tiêu hóa, hỗ trợ đường ruột và kiểm soát lượng đường huyết. Trong 100g hạt mít có đến khoảng 53g tinh bột, 2g chất béo và hơn 7g chất đạm. Ngoài ra, hạt mít còn chứa kẽm, phốt pho, sắt, kali và chất chống oxy hóa giúp hỗ trợ hệ miễn dịch và làm chậm quá trình lão hóa.
Theo chuyên gia dinh dưỡng, nếu biết chế biến đúng cách, hạt mít có thể thay thế tinh bột trong một số bữa ăn nhẹ, vừa no lâu vừa không gây tăng cân đột biến như cơm trắng hay khoai.
Ở nhiều vùng quê Việt Nam, hạt mít luộc là món quà vặt gắn bó với ký ức tuổi thơ. Hạt mít sau khi rửa sạch được luộc chín tới, bóc vỏ rồi ăn như món khoai luộc, vừa bùi vừa dẻo, lại có hậu ngọt nhẹ.
Không chỉ dừng lại ở đó, ngày nay hạt mít còn được sáng tạo thành nhiều món ăn hấp dẫn:
Hạt mít rang muối: Giòn tan như snack, thường được dùng làm món nhậu hoặc ăn vặt.
Chè hạt mít đậu xanh: Hạt mít ninh mềm kết hợp đậu xanh bùi bùi và nước cốt dừa béo ngậy, là món giải nhiệt mùa hè lý tưởng.
Hạt mít xào sa tế: Một món ăn chay khoái khẩu, cay nồng và đậm đà, rất được ưa chuộng trong các mâm cơm thanh đạm.
Cà ri hạt mít: Biến tấu độc đáo từ ẩm thực Ấn Độ, nơi hạt mít được dùng như nguyên liệu thay thế thịt trong các món cà ri chay.
Không ít quán ăn chay hiện nay còn tận dụng hạt mít làm thành “giò chay” hoặc “thịt giả” nhờ kết cấu dẻo bùi và khả năng ngấm gia vị tốt.
Trong y học cổ truyền, hạt mít được cho là có tính bình, vị ngọt nhẹ, giúp bổ tỳ vị, hỗ trợ tiêu hóa, lợi tiểu và tăng cường sinh lực. Một số bài thuốc dân gian sử dụng hạt mít nướng cháy, tán thành bột mịn trộn với mật ong để bồi bổ cho người suy nhược.
Ngoài ra, hạt mít nghiền nhỏ còn được tận dụng làm mặt nạ dưỡng da nhờ chứa hàm lượng cao protein và các chất chống oxy hóa, giúp cải thiện độ đàn hồi và làm sáng da.
Dù chứa nhiều lợi ích, hạt mít cần được chế biến đúng cách để tránh tác dụng phụ. Hạt sống chứa chất độc nhẹ (gồm tanin và một số hợp chất gây ức chế enzyme tiêu hóa), vì vậy không nên ăn sống. Ngoài ra, do hạt có lớp vỏ cứng và trơn, khi nấu nên cắt nhỏ hoặc xay nhuyễn để tránh hóc nghẹn ở trẻ em và người lớn tuổi.
Chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo chỉ nên ăn khoảng 5–7 hạt mít mỗi lần, không nên lạm dụng quá nhiều vì dễ gây đầy bụng hoặc khó tiêu, đặc biệt với người có bệnh lý tiêu hóa.
Mẹo nhỏ trong bếp
– Hạt mít luộc chín, để nguội rồi trữ ngăn mát tủ lạnh có thể bảo quản 2–3 ngày.
– Có thể tách vỏ, xay nhuyễn và trộn cùng bột mì để làm bánh hoặc nhân chay.
– Vỏ hạt mít khô có thể đem phơi khô, đốt lấy tro bón cây – tận dụng triệt để không lãng phí.
