Hành tinh gây xôn xao: K2-18b
Theo thông cáo từ Đại học Cambridge, các nhà khoa học phát hiện dấu hiệu sinh học tiềm năng rõ rệt nhất từ trước đến nay bên ngoài Hệ Mặt Trời, cụ thể trên hành tinh K2-18b. Hành tinh này cách Trái Đất khoảng 120 năm ánh sáng, thuộc chòm sao Sư Tử, được cho là nằm trong "vùng sống được" – nơi điều kiện có thể hỗ trợ sự sống nhờ có nước lỏng.
Dữ liệu do Kính viễn vọng không gian James Webb (JWST) thu thập cho thấy bầu khí quyển K2-18b có chứa metan, carbon dioxide và đặc biệt là dimethyl sulphide (DMS) – một chất trên Trái Đất chỉ do sinh vật phù du và vi khuẩn biển tạo ra. Đây là lý do khiến DMS được xem là "dấu hiệu hóa học của sự sống".
Tín hiệu gây tranh cãi
Tuy nhiên, giới khoa học vẫn chưa thống nhất. Các nhà thiên văn từ Đại học Oxford và nhiều nhóm độc lập đã kiểm tra lại dữ liệu, nhưng chưa xác nhận được sự hiện diện rõ ràng của CO₂ hay DMS. Dữ liệu thô mới nhất đã được công bố hôm 28/4 để cộng đồng khoa học tiếp tục kiểm nghiệm.
GS Chris Impey (ĐH Arizona) cảnh báo: “Phát hiện này rất thú vị, nhưng chưa đủ dữ liệu để tuyên bố đã tìm thấy sự sống ngoài hành tinh.”
Cẩn trọng với tuyên bố "giật gân"
GS Madhusudhan – người dẫn đầu nhóm nghiên cứu Cambridge – vẫn gọi đây là một "thời khắc cách mạng" khi lần đầu nhân loại thấy dấu hiệu sinh học tiềm năng trên một hành tinh sống được, nhưng khẳng định nhóm của ông không hề vội vàng tuyên bố đã phát hiện sự sống.
Tổ chức Tìm kiếm Trí tuệ ngoài Trái Đất (SETI) cũng nêu rõ: “Tín hiệu này có thể liên quan đến hoạt động sinh học, nhưng hiện vẫn còn mơ hồ và có thể chỉ là nhiễu hoặc sai số hệ thống.”
Câu hỏi còn bỏ ngỏ
Dù K2-18b được mệnh danh là "hành tinh Hycean" (có khí quyển hydro và bề mặt nước), nhưng giới khoa học cũng không loại trừ khả năng đó là một hành tinh khí với lõi magma nóng chảy. Ngoài ra, cũng có giả thuyết cho rằng DMS có thể hình thành từ phản ứng hóa học phi sinh học trong điều kiện đặc biệt như ánh sáng cực tím, bụi liên sao hoặc thậm chí là sao chổi.
Kết luận: Chưa thể kết luận
Tuyên bố từ SETI tổng kết: “Đây không phải là bằng chứng xác nhận sự sống, cũng chưa đủ để nêu giả thuyết đã có sự sống trên K2-18b. Đây chỉ là minh chứng cho những giới hạn và tiềm năng trong phương pháp nghiên cứu hiện tại.”
Giống như bao khám phá khoa học khác, việc tìm kiếm sự sống ngoài hành tinh là hành trình dài hơi, đòi hỏi kiểm chứng độc lập, phương pháp đa dạng và thời gian để hiểu rõ bản chất thực sự của các dấu hiệu sinh học tiềm năng.
“Chúng ta cần thêm nhiều nghiên cứu, dữ liệu và thời gian để có thể kể trọn câu chuyện này,” Tổ chức The Planetary Society nhấn mạnh.
