Vụ buôn gà lôi trắng bị phạt 6 năm tù: Có sự thay đổi từ chính sách pháp luật đối với gà lôi như thế nào, ảnh hưởng ra sao đến bản án với Thái Khắc Thành?

Theo thông tư, tại phụ lục danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm ban hành kèm theo quy định gà lôi trắng có tên khoa học là Lophura nycthemera, thuộc nhóm IIB (không còn thuộc nhóm IB theo nghị định số 84 của Chính phủ như khi khởi tố điều tra và truy tố).
z6902195654407090207577b954e3392364459ec4a1e5f-edited-1755060217407-1755071895.webp
Bị cáo Thái Khắc Thành (ảnh bên trái)

Báo Tuổi trẻ đưa tin, Chánh án Tòa án nhân dân tỉnh Hưng Yên Đỗ Mạnh Tăng cho biết đã kiến nghị viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân cùng cấp ra kháng nghị bản án sơ thẩm tuyên phạt Thái Khắc Thành (trú tại tỉnh Nghệ An) 6 năm tù vì nuôi, bán 13 con gà lôi.

Theo ông Tăng, Tòa án nhân dân tỉnh kiến nghị Viện kiểm sát kháng nghị bản án hình sự sơ thẩm do Tòa án nhân dân khu vực 5 (Hưng Yên) tuyên ngày 8-8 theo quy định của pháp luật, để Tòa án nhân dân tỉnh xem xét lại toàn bộ vụ án và bản án sơ thẩm.

Đồng thời, Tòa án nhân dân tỉnh đã ra quyết định thay đổi biện pháp ngăn chặn đối với Thái Khắc Thành từ tạm giam sang cấm đi khỏi nơi cư trú, chờ xét xử phúc thẩm lại toàn bộ vụ án theo quy định của pháp luật.

Ông Tăng cho hay, ngay khi nhận được nhiều thông tin phản ánh khác nhau trên mạng xã hội liên quan bản án sơ thẩm, Chánh án Tòa án nhân dân tỉnh đã phối hợp với Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân cùng cấp và lãnh đạo Công an tỉnh để nắm bắt toàn bộ nội dung vụ án.

Tòa án tỉnh cũng yêu cầu Chánh án Tòa án nhân dân khu vực 5, thẩm phán chủ tọa phiên tòa xét xử anh Thái Khắc Thành báo cáo giải trình.

Qua nghiên cứu toàn bộ hồ sơ vụ án, bản án hình sự sơ thẩm và các quy định của pháp luật, Tòa án nhân dân tỉnh nhận thấy rằng cấp sơ thẩm chưa áp dụng thông tư số 27 ban hành ngày 24-6-2025 của Bộ Nông nghiệp và Môi trường quy định về quản lý loài nguy cấp, quý, hiếm. Thông tư này có hiệu lực từ ngày 1-7.

Theo thông tư, tại phụ lục danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm ban hành kèm theo quy định gà lôi trắng có tên khoa học là Lophura nycthemera, thuộc nhóm IIB (không còn thuộc nhóm IB theo nghị định số 84 của Chính phủ như khi khởi tố điều tra và truy tố).

Tuy nhiên, bản án sơ thẩm xác định 13 cá thể thu giữ của Thái Khắc Thành là "gà lôi trắng", là loài chim hiện được ghi nhận trong nhóm IB, nghị định số 84 của Chính phủ. Hội đồng xét xử tuyên bố Thái Khắc Thành phạm tội "vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm" theo quy định tại điểm b khoản 2 Điều 244 Bộ luật Hình sự.

Sau khi nghiên cứu hồ sơ vụ án, các quy định pháp luật Tòa án nhân dân tỉnh Hưng Yên nhận định tòa sơ thẩm áp dụng các quy định trên khi tuyên án anh Thành là không đúng với sự thay đổi của chính sách, pháp luật.

Hành vi nêu trên của Thái Khắc Thành có dấu hiệu của tội "vi phạm quy định về bảo vệ động vật hoang dã" quy định tại Điều 234 Bộ luật Hình sự, tuy nhiên cần phải điều tra lại xác định giá trị các cá thể gà lôi thu giữ để làm căn cứ giải quyết vụ án theo quy định của pháp luật.

Do Chánh án Tòa án nhân dân tỉnh không có thẩm quyền kháng nghị bản án hình sự sơ thẩm theo trình tự phúc thẩm, vì vậy Tòa án nhân dân tỉnh Hưng Yên đã có văn bản kiến nghị Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tỉnh kháng nghị theo thẩm quyền.

Ngày 13-8, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Hưng Yên đã ra kháng nghị toàn bộ bản án sơ thẩm tuyên phạt anh Thành 6 năm tù theo hướng đề nghị hủy bản án sơ thẩm để điều tra lại.

Cùng ngày, Tòa án nhân dân tỉnh đã ra quyết định thay đổi biện pháp ngăn chặn đối với anh Thái Khắc Thành từ tạm giam sang cấm đi khỏi nơi cư trú, chờ xét xử phúc thẩm lại toàn bộ vụ án theo quy định của pháp luật.

Thông tin trên Dân trí, hồ sơ vụ án thể hiện, từ năm 2022, Thành tìm hiểu trên mạng xã hội, biết gà lôi trắng là loài động vật nguy cấp, quý, hiếm nên mua một con trống từ Cần Thơ và đổi một con chim chích chòe lửa lấy hai con mái ở Nghệ An. Sau thời gian nuôi, đàn gà sinh sản được 10 con non.

Tháng 3/2025, Thành rao bán 10 gà con với giá 500.000 đồng/con, nhận cọc 2 triệu đồng từ người mua qua mạng. Ngày 2/4, khi thuê xe chở số gà này đi giao tại Hưng Yên, Thành bị công an kiểm tra, thu giữ, đồng thời phát hiện thêm 3 con gà lôi tại nhà.

Bốn tháng sau, TAND khu vực 5 - Hưng Yên tuyên phạt Thành 6 năm tù, phạt bổ sung 30 triệu đồng về tội Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm. Bản án hiện thu hút sự chú ý của dư luận.

Trả lời trên báo Thanh niên, luật sư Nguyễn Thanh Hải, Giám đốc Công ty Luật An Hoàng Gia, Đoàn Luật sư TP.Hà Nội, cho rằng trong vụ án này, bị cáo nuôi nhốt 13 cá thể gà lôi (trong đó 3 cá thể mua bất hợp pháp, 10 cá thể do sinh sản), không đăng ký với cơ quan chức năng và bị tòa sơ thẩm tuyên 6 năm tù. Nếu bị cáo kháng cáo, Hội đồng xét xử phúc thẩm có thể xem xét áp dụng chính sách mới kết hợp các tình tiết giảm nhẹ như: thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải; phạm tội lần đầu; hoàn cảnh gia đình khó khăn; hợp tác với cơ quan chức năng trong việc xác định nguồn gốc và tình trạng các cá thể. Khi đó, hình phạt hoàn toàn có thể được giảm nhẹ đáng kể.

Minh Anh (t/h)