Cá là một trong những loại thực phẩm bổ dưỡng và tốt cho sức khỏe, mang lại nhiều lợi ích cho cơ thể. Một số tác dụng tuyệt vời của cá như cung cấp Omega-3 dồi dào, tốt cho mắt và da, hỗ trợ giảm cân và cải thiện sức khỏe tiêu hóa, giảm nguy cơ mắc bệnh mãn tính, tăng cường hệ miễn dịch...
Lợi ích của việc ăn cá là điều không thể phủ nhận, tuy nhiên, không phải loại cá nào cũng tốt. Có 2 loại cá được các chuyên gia khuyến cáo không nên ăn vì có thể gây ngộ độc, ung thư cho các thành viên trong gia đình bạn.
Thứ nhất là cá muối mặn
Cá muối mặn là một loại thực phẩm phổ biến ở nhiều nơi, đặc biệt là các quốc gia châu Á. Tuy nhiên, có một số lý do mà bạn nên hạn chế hoặc tránh ăn cá muối mặn thường xuyên. Dưới đây là những lý do chính:
- Hàm lượng muối cao gây hại cho sức khỏe: Cá muối mặn thường được ướp với lượng lớn muối để bảo quản, dẫn đến hàm lượng natri rất cao.
- Nguy cơ ung thư: WHO đã liệt kê cá muối mặn là món ăn gây ung thư hàng đầu, đặc biệt là ung thư vòm họng. Lý do là bởi những thực phẩm được bảo quản bằng muối thường rất giàu nitrite, chỉ cần tiêu thụ 0,3 đến 0,5 gram nitrite cũng đủ gây ngộ độc và hơn 3 gram có thể gây tử vong. Nitrite cũng có thể phản ứng với protein amin để tạo thành nitrosamine. Nitrosamine là một chất gây ung thư cực mạnh và là 1 trong 4 hóa chất gây ô nhiễm chính trong thực phẩm, có thể làm tăng nguy cơ hình thành các khối u ở hệ tiêu hóa.
- Nguy cơ mắc bệnh dạ day: Cá muối mặn có thể gây kích thích niêm mạc dạ dày do hàm lượng muối cao, dễ dẫn đến viêm loét dạ dày và trào ngược axit. Muối mặn cũng có thể làm tổn thương niêm mạc dạ dày, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn Helicobacter pylori phát triển, đây là một trong những nguyên nhân chính gây ra viêm loét dạ dày.
- Nguy cơ nhiễm ký sinh trùng: Cá muối mặn thường không được nấu chín hoàn toàn, chỉ được ướp muối và phơi khô. Điều này có thể không đủ để tiêu diệt các ký sinh trùng có hại. Ăn cá muối mặn chưa qua chế biến nhiệt độ cao có thể dẫn đến nguy cơ nhiễm sán lá gan, sán dây, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ tiêu hóa.
Thứ 2 là cá nóc
Cá nóc là một loài cá có độc tố cực kỳ nguy hiểm, và vì vậy, việc ăn cá nóc có thể gây ra nguy hiểm nghiêm trọng cho sức khỏe. Dưới đây là những lý do tại sao không nên ăn cá nóc:
- Độc tố tetrodotoxin cực kỳ nguy hiểm
Cá nóc chứa tetrodotoxin, một loại độc tố thần kinh cực kỳ mạnh, có thể gây tử vong chỉ với liều lượng rất nhỏ.
Tetrodotoxin mạnh gấp 1.200 lần so với cyanide (xianua), và chỉ cần khoảng 1-2 mg là đủ để gây tử vong cho người lớn.
Độc tố này không bị phân hủy ở nhiệt độ cao, vì vậy dù cá có được nấu chín, độc tố vẫn tồn tại và gây nguy hiểm.
- Gây ngộ độc nghiêm trọng
Ngộ độc do ăn cá nóc thường xảy ra rất nhanh, trong vòng 20 phút đến vài giờ sau khi ăn.
Các triệu chứng ngộ độc bao gồm:
Tê liệt môi, lưỡi và miệng.
Buồn nôn, nôn mửa, và đau bụng.
Khó thở, suy hô hấp.
Tê liệt cơ bắp, có thể dẫn đến tê liệt toàn thân và mất ý thức.
Nếu không được cấp cứu kịp thời, ngộ độc cá nóc có thể dẫn đến tử vong do suy hô hấp trong vòng vài giờ.
- Độc tố không có thuốc giải
Hiện nay, chưa có thuốc giải độc cho tetrodotoxin.
Việc điều trị ngộ độc cá nóc chủ yếu là hỗ trợ, bao gồm thở máy, theo dõi chức năng tim mạch, và hỗ trợ hô hấp cho đến khi cơ thể tự loại bỏ độc tố.
Tỷ lệ tử vong khi bị ngộ độc cá nóc là rất cao, đặc biệt nếu không được điều trị kịp thời.
- Độc tố phân bố không đều trong cơ thể cá
Tetrodotoxin thường tập trung ở các bộ phận như gan, buồng trứng, ruột, và da của cá nóc.
Tuy nhiên, hàm lượng độc tố có thể thay đổi tùy thuộc vào loài cá, môi trường sống, và mùa sinh sản. Điều này khiến việc xác định phần nào của cá có độc tố trở nên khó khăn và nguy hiểm.
Ngay cả những đầu bếp có kinh nghiệm cũng có thể gặp sai sót trong việc chế biến cá nóc, dẫn đến ngộ độc.
