Sáng 7/1, Tòa án nhân dân tỉnh Thái Bình mở phiên tòa xét xử sơ thẩm vụ án "Cưỡng đoạt tài sản" và "Lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi".
5 bị cáo gồm: Lưu Bình Nhưỡng (sinh năm 1963, trước khi bị bắt là đại biểu Quốc hội, Phó Trưởng ban Dân nguyện Trung ương); Lê Thanh Vân (sinh năm 1964, trước khi bị bắt là đại biểu Quốc hội); Nguyễn Văn Vương (sinh năm 1976, nguyên chuyên viên Vụ pháp luật, Văn phòng Chủ tịch nước), Phạm Minh Cường (sinh năm 1986, thường gọi là Cường "quắt", trú tại xã Thụy Xuân, huyện Thái Thụy, tỉnh Thái Bình); Vũ Đăng Phương (sinh năm 1982, trú tại xã Thụy Trường, huyện Thái Thụy, tỉnh Thái Bình).
Trong vụ án này, bị cáo Lưu Bình Nhưỡng bị đưa ra xét xử về 2 tội "Cưỡng đoạt tài sản" và "Lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi".
Bị cáo Lê Thanh Vân và Nguyễn Văn Vương (cựu chuyên viên Vụ pháp luật - Văn phòng Chủ tịch nước), bị đưa ra xét xử tội "Lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi".
Bị cáo Phạm Minh Cường (Cường "quắt") và bị cáo Vũ Đăng Phương (trú tại tỉnh Thái Bình) bị xét xử về tội "Cưỡng đoạt tài sản".
Theo cáo trạng, từ năm 2020 đến năm 2023, 5 bị cáo trên đã có hành vi cưỡng đoạt tài sản, lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng với người khác để trục lợi, xảy ra tại các tỉnh, thành phố gồm Thái Bình, Quảng Ninh, Hải Phòng và Hà Nội; thể hiện cụ thể ở vụ án cưỡng đoạt tài sản của chi nhánh Công ty Sao Đỏ; lợi dụng chức vụ quyền hạn can thiệp việc giải quyết vụ án dân sự xảy ra tại Tòa án nhân dân thành phố Hải Phòng và việc phê duyệt dự án Quế Võ III (tỉnh Bắc Ninh) để trục lợi.
Ông Lưu Bình Nhưỡng có 3 luật sư bào chữa. Ông Lê Thanh Vân có 4 luật sư bào chữa. Cựu chuyên viên Văn phòng Chủ tịch nước Nguyễn Văn Vương có 3 luật sư bào chữa.
Vợ bị cáo Lưu Bình Nhưỡng là bà Phạm Thị Mỹ Dung được TAND tỉnh Thái Bình triệu tập đến tham dự phiên tòa với tư cách người làm chứng có mặt từ sớm.
Trong vụ án, nhóm người từng đưa 300.000 USD cho ông Lưu Bình Nhưỡng liên quan dự án đầu tư xây dựng và kinh doanh cơ sở hạ tầng Khu công nghiệp Quế Võ 3 được tòa triệu tập với tư cách người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan.
Ngoài ra, tòa cũng triệu tập nhiều người khác với tư cách người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan.
Nêu ý kiến, luật sư bào chữa cho ông Lê Thanh Vân đề nghị hội đồng xét xử triệu tập thêm một số người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan hầu hết là chủ các doanh nghiệp vắng mặt trong phiên tòa hôm nay.
Theo luật sư, "những người này liên quan trực tiếp đến vụ án, có vai trò quan trọng nên cần triệu tập đến tòa". Luật sư cũng đề nghị hoãn phiên tòa để khi mở lại có mặt đầy đủ người liên quan.
Trong khi đó, được trình bày ý kiến, ông Lê Thanh Vân cho biết đã có 2 văn bản với 6 nội dung gửi hội đồng xét xử. Trong đó có nội dung ông Vân đề nghị tòa triệu tập nguyên Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ninh Nguyễn Xuân Ký cùng một nguyên lãnh đạo khác của tỉnh này.
Nêu quan điểm, đại diện viện kiểm sát cho rằng những người vắng mặt đã có lời khai trong hồ sơ vụ án, không ảnh hưởng đến quá trình xét xử. Quá trình diễn ra phiên tòa nếu thấy cần thiết sẽ xem xét triệu tập. Từ đó, viện kiểm sát đề nghị tiếp tục xét xử.
Sau khi hội ý, TAND tỉnh Thái Bình quyết định tiếp tục phiên tòa.
Phiên tòa thực hiện nghiêm quy định trình tự, thủ tục; công tác an ninh được siết chặt tại các khu vực xung quanh Tòa án Nhân dân tỉnh và tại phòng xử án. Dự kiến phiên xét xử sẽ diễn ra trong 7 ngày làm việc.
Theo cáo trạng, thời điểm tháng 5, 6/2021, bị can Phạm Minh Cường đến nói cho ông Lưu Bình Nhưỡng biết việc Cường dùng thủ đoạn để lấy tiền của chi nhánh Công ty Sao Đỏ, và nhờ ông Nhưỡng can thiệp để tạo điều kiện cho Cường làm ăn thuận lợi.
Ông Nhưỡng được Cường bán cho 30 ha bãi triều với giá khoảng 1,2 tỷ đồng (chỉ lấy 900 triệu đồng). Sau đó, ông Nhưỡng giao diện tích này cho Cường quản lý, khai thác, còn vợ chồng ông Nhưỡng thu tiền.
Để tạo điều kiện cho Cường, ông Nhưỡng đã điện thoại, đến một số cơ quan chức năng tỉnh Thái Bình can thiệp, gây thanh thế, tạo điều kiện cho Cường tiếp tục cưỡng đoạt tài sản.
Tháng 12/2020 và tháng 5/2021, ông Nhưỡng lấy tư cách đại biểu Quốc hội ký văn bản gửi lãnh đạo UBND TP Hải Phòng, Chánh án, Viện trưởng Viện kiểm sát và Giám đốc Công an TP Hải Phòng can thiệp để giải quyết theo hướng có lợi cho một người tên Thao, hưởng lợi bộ cánh cổng gỗ trị giá 75 triệu đồng và nhằm hưởng lợi 1 lô đất trị giá 160 triệu đồng.
Ngày 15/3/2021, ông Nhưỡng lấy tư cách Đại biểu Quốc hội can thiệp đến Chính phủ để Công ty Mạnh Đức được phê duyệt thực hiện dự án Quế Võ III của tỉnh Bắc Ninh và đã được hưởng lợi 300.000 USD.
Ngày 18/7/2019 và 1/10/2019, ông Nhưỡng lấy tư cách là Đại biểu Quốc hội ký 2 văn bản can thiệp, yêu cầu UBND tỉnh Quảng Ninh cho công ty Hạ Long được tiếp tục thực hiện dự án 36 ha, hưởng lợi 1 lô đất ở Đông Anh trị giá hơn 1,8 tỷ đồng và nhằm hưởng lợi 1.000m2 đất tại dự án này (có trị giá hơn 1,9 tỷ đồng).
Từ tháng 7 - 10/2023, ông Lưu Bình Nhưỡng (thời điểm này là Phó trưởng Ban Dân nguyện, Ủy ban Thường vụ Quốc Hội) đã gọi điện, ký văn bản gửi lãnh đạo tỉnh Quảng Ninh can thiệp để Công ty CP Trường Sinh sớm được cấp phép khai thác dự án đồi Bắc Sơn và đã hưởng lợi 210 triệu đồng.
Trong khi đó, ông Lê Thanh Vân bị xác định đã ký 4 văn bản can thiệp gửi đến lãnh đạo Tỉnh ủy, UBND tỉnh Quảng Ninh, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ để đồng ý cho Công ty Hạ Long được tiếp tục thực hiện dự án 36 ha, hưởng lợi 1 lô đất ở Đông Anh, Hà Nội, trị giá hơn 1,8 tỷ đồng và hưởng lợi 1.000 m2 đất trị giá hơn 1,9 tỷ đồng.
Ông Nguyễn Văn Vương bị cáo buộc đã đến gặp ông Lưu Bình Nhưỡng và ông Lê Thanh Vân để nhờ can thiệp đến lãnh đạo Tỉnh ủy, UBND tỉnh Quảng Ninh, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ để Công ty Hạ Long được tiếp tục triển khai dự án 36 ha.
Sau khi nhận 3,3 tỷ đồng từ Công ty Hạ Long và được hứa sẽ hưởng 10% diện tích đất của dự án (khoảng 15.000 m2), Vương đã hướng dẫn Công ty Hạ Long soạn thảo đơn kiến nghị và kêu cứu khẩn cấp, gửi đến Chính phủ, UBND tỉnh Quảng Ninh và ông Lưu Bình Nhưỡng.
Vương sau đó trực tiếp gặp ông Lưu Bình Nhưỡng để đề nghị hỗ trợ can thiệp và đã tặng ông Nhưỡng một lô đất rộng 491 m2 tại huyện Đông Anh, Hà Nội, trị giá 1,8 tỷ đồng. Đồng thời, Vương hứa sẽ tặng thêm 1.000 m2 đất tại dự án 36 ha sau khi công việc được giải quyết ổn thỏa.
Sau 2 lần can thiệp nhưng không đạt kết quả, ông Nhưỡng đã giới thiệu Vương gặp ông Lê Thanh Vân, khi đó là đại biểu Quốc hội khóa XIV, để nhờ giúp đỡ và ông Vân đồng ý hỗ trợ.