Tại dự thảo tờ trình dự án luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) mới nhất, Bộ Tài chính đề xuất phương án sửa đổi biểu thuế thu nhập cá nhân lũy tiến từ 7 bậc xuống còn 5 bậc, mức thuế suất cao nhất là 35%.
Theo luật Thuế thu nhập cá nhân hiện hành, biểu thuế lũy tiến từng phần áp dụng đối với thu nhập từ tiền lương, tiền công gồm 7 bậc thuế: 5%, 10%, 15%, 20%, 25%, 30% và 35%.
Bộ Tài chính cho biết, qua rà soát cơ cấu biểu thuế hiện nay, nghiên cứu xu hướng cải thiện về mức sống dân cư trong thời gian tới cũng như kinh nghiệm quốc tế, có thể nghiên cứu để cắt giảm số bậc thuế từ 7 bậc hiện nay xuống mức phù hợp; xem xét nới rộng khoảng cách thu nhập trong các bậc thuế. Việc đơn giản hóa, giảm bậc thuế nhằm thuận lợi trong kê khai, nộp thuế của người nộp thuế.
Bộ Tài chính đề xuất hai phương án sửa đổi biểu thuế, cụ thể như sau:
Bộ Tài chính đề xuất hai phương án sửa đổi biểu thuế. Ảnh chụp màn hình
Theo Bộ Tài chính, việc thu hẹp số lượng bậc thuế sẽ góp phần đơn giản hóa công tác quản lý, thu thuế, tạo thuận lợi cho việc kê khai, tính thuế và phù hợp với xu hướng cải cách thuế thu nhập cá nhân trên thế giới.
Thực hiện theo phương án 1 và phương án 2 đáp ứng được mục tiêu giảm bậc thuế, điều chỉnh thu nhập tính thuế ở từng bậc ở số chẵn. Tuy nhiên, ảnh hưởng của hai phương án là khác nhau.
Đối với phương án 1, cá nhân có thu nhập tính thuế hiện đang ở bậc 1 sẽ không bị ảnh hưởng (tuy nhiên với việc điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh thì cá nhân đang có thu nhập ở bậc 1 đều được giảm thuế).
Các cá nhân hiện đang nộp thuế từ bậc 2 trở lên sẽ được giảm thuế so với hiện nay (ví dụ, cá nhân có thu nhập tính thuế 10 triệu đồng/tháng sẽ được giảm 250.000 đồng/tháng, cá nhân có thu nhập tính thuế 30 triệu/tháng sẽ được giảm 850.000/tháng, cá nhân có thu nhập tính thuế 40 triệu/tháng sẽ được giảm 750.000 đồng/tháng, cá nhân có thu nhập tính thuế 80 triệu đồng sẽ được giảm 650.000 đồng/tháng...).
Đối với phương án 2, cơ bản mọi cá nhân có thu nhập tính thuế từ 50 triệu đồng/tháng trở xuống sẽ được giảm thuế tương đương phương án 1, đối với các nhân có thu nhập tính thuế trên 50 triệu đồng/tháng thì mức giảm sẽ nhiều hơn phương án 1, vì vậy số thu ngân sách Nhà nước sẽ giảm nhiều hơn phương án 1.
Qua quá trình lấy ý kiến, đa số đều đề nghị thực hiện theo phương án 2. Bộ Tài chính cho biết có ý kiến đề xuất giãn các mức thu nhập trong từng bậc thuế cao hơn nữa, hạ mức thuế suất trong từng bậc, hạ mức thuế suất cao nhất từ 35% xuống mức thấp hơn (30% hoặc 25%)...
Về các ý kiến này, qua nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế thì một số nước trong khu vực vẫn đang quy định mức thuế suất ở bậc thuế cao nhất ở mức 35% như Thái Lan, Indonesia, Philippines; thậm chí ở mức cao hơn 45% như Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ.
Việc điều chỉnh thuế suất theo 2 phương án nêu trên, đồng thời với việc điều chỉnh nâng mức giảm trừ gia cảnh, bổ sung thêm các khoản giảm trừ khác (y tế, giáo dục...) thì mức điều tiết thuế đã giảm, hỗ trợ cho người nộp thuế, đặc biệt với cá nhân có thu nhập ở mức trung bình, thấp sẽ chuyển sang diện không phải nộp thuế thu nhập cá nhân.
Đối với cá nhân có thu nhập ở mức cao hơn thì mức độ điều tiết thuế cũng giảm hơn so với hiện hành. Ví dụ, cá nhân có một người phụ thuộc, có thu nhập từ tiền lương, tiền công 20 triệu đồng/tháng, hiện hành nộp thuế thu nhập cá nhân 125 ngàn đồng/tháng, khi thực hiện giảm trừ gia cảnh và biểu thuế theo phương án 2 sẽ không phải nộp thuế.
Nếu thu nhập 25 triệu đồng/tháng thì số thuế phải nộp từ 448 ngàn đồng/tháng hiện hành, giảm xuống còn 34 ngàn đồng/tháng (giảm khoảng 92%); nếu thu nhập 30 triệu đồng/tháng thì số thuế phải nộp từ 968 ngàn đồng/tháng hiện hành, giảm xuống còn 258 ngàn đồng/tháng (giảm khoảng 73%)...
Bộ Tài chính dẫn báo cáo khảo sát mức sống dân cư năm 2024 của Cục Thống kê cho thấy thu nhập bình quân đầu người/tháng của Việt Nam trong năm 2024 (theo giá hiện hành) là 5,4 triệu đồng và nhóm hộ có thu nhập cao nhất (nhóm gồm 20% dân số giàu nhất - nhóm 5) có thu nhập bình quân là 11,8 triệu đồng/tháng/người.
Theo đó, mức giảm trừ cho người nộp thuế đề xuất 15,5 triệu đồng/tháng, là gần 3 lần so với mức thu nhập bình quân đầu người, đồng thời cũng cao hơn mức thu nhập bình quân của nhóm 20% dân số có thu nhập cao nhất.
Việc điều tiết thuế cũng hướng tới nhóm người có thu nhập trung bình cao. Theo đó, mức thuế suất 5% ở bậc 1 áp dụng với thu nhập tính thuế từ 0 - 10 triệu đồng/tháng, tương đương với thu nhập từ tiền lương, tiền công của cá nhân có 1 người phụ thuộc từ 20 - 35 triệu đồng/tháng; mức thuế suất 15% ở bậc 2 áp dụng đối với thu nhập tính thuế từ 10 - 30 triệu đồng/tháng, tương đương với thu nhập từ tiền lương, tiền công của cá nhân có 1 người phụ thuộc từ 35 – 56 triệu đồng/tháng...
Do vậy, Bộ Tài chính trình Chính phủ thực hiện theo phương án 2.
