Cụ thể, Điều 4 Nghị định 274/2025/NĐ-CP quy định các trường hợp không bị coi là trốn đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp như sau:
Các trường hợp theo quy định tại khoản 1 Điều 39 của Luật Bảo hiểm xã hội không bị coi là trốn đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp khi có một trong các lý do sau theo công bố của cơ quan có thẩm quyền về phòng, tránh thiên tai, tình trạng khẩn cấp, phòng thủ dân sự và phòng, chống dịch bệnh, bao gồm:
1. Bão, lũ, ngập lụt, động đất, hỏa hoạn lớn, hạn hán kéo dài và các loại thiên tai khác ảnh hưởng trực tiếp và nghiêm trọng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh.
2. Dịch bệnh nguy hiểm được cơ quan nhà nước có thẩm quyền công bố, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh và khả năng tài chính của cơ quan, tổ chức, người sử dụng lao động.
3. Tình trạng khẩn cấp theo quy định của pháp luật gây ảnh hưởng đột xuất, bất ngờ đến hoạt động của cơ quan, tổ chức, người sử dụng lao động.
4. Các sự kiện bất khả kháng khác theo quy định của pháp luật dân sự.
Theo Thư viện pháp luật, từ 01/7/2025 trốn đóng BHXH bắt buộc có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự
Căn cứ Điều 41 Luật Bảo hiểm xã hội 2024 (có hiệu lực từ ngày 01/7/2025), biện pháp xử lý hành vi trốn đóng BHXH bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp bao gồm:
(i) Bắt buộc đóng đủ số tiền trốn đóng; nộp số tiền bằng 0,03%/ngày tính trên số tiền bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp trốn đóng và số ngày trốn đóng vào quỹ bảo hiểm xã hội, quỹ bảo hiểm thất nghiệp.
(ii) Xử phạt vi phạm hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật.
(iii) Không xem xét trao tặng các danh hiệu thi đua, hình thức khen thưởng.
Bên cạnh đó, căn cứ khoản 2 Điều 132 Luật Bảo hiểm xã hội 2024, cá nhân có hành vi vi phạm quy định Luật Bảo hiểm xã hội 2024, tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử phạt vi phạm hành chính, xử lý kỷ luật hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự; nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường theo quy định của pháp luật.
Như vậy, từ 01/7/2025 hành vi trốn đóng BHXH tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử phạt vi phạm hành chính, xử lý kỷ luật hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Chuyên trang Lao động trẻ của báo Lao động cho biết thêm, Luật sư Nguyễn Hữu Học, Đoàn Luật sư TPHCM, phân tích, không phải tình huống thiên tai, tình trạng khẩn cấp, dịch bệnh nào cũng được coi là yếu tố tác động khách quan để được coi là không phải trốn đóng BHXH bắt buộc, BHTN.
Các tình huống khách quan đó phải được công bố bởi cơ quan có thẩm quyền, đồng thời phải ảnh hưởng trực tiếp và nghiêm trọng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh và khả năng tài chính của doanh nghiệp thì mới được coi là không phải trốn đóng BHXH bắt buộc, BHTN.
Tại Điều 7, Nghị định 274/2025/NĐ-CP quy định về xác định hành vi chậm đóng, trốn đóng; tổ chức thu số tiền chậm đóng, trốn đóng và tổ chức thu số tiền bằng 0,03%/ngày tính trên số tiền chậm đóng, trốn đóng như sau:
Cơ quan BHXH quản lý trực tiếp đối tượng tham gia BHXH bắt buộc, BHTN có trách nhiệm xác định hành vi chậm đóng, trốn đóng BHXH bắt buộc, BHTN; áp dụng hoặc trình cấp có thẩm quyền áp dụng các biện pháp xử lý hành vi chậm đóng, trốn đóng BHXH bắt buộc, BHTN.
Hàng tháng, cơ quan BHXH quản lý trực tiếp đối tượng tham gia BHXH bắt buộc, BHTN xác định số tiền BHXH bắt buộc, BHTN chậm đóng, trốn đóng và số ngày chậm đóng, trốn đóng BHXH bắt buộc, BHTN; tính số tiền NSDLĐ phải nộp bằng 0,03%/ngày đối với số tiền chậm đóng, trốn đóng; thông báo với NSDLĐ để đối chiếu; tổ chức thu và quản lý theo quy định.
