Trung thu năm nay, trăng sáng đến lạ. Sáng đến mức soi rõ từng cành lá ngoài hiên, soi cả nỗi bồn chồn trong lòng tôi. Sau hai năm yêu nhau, tôi quyết định đưa Minh – bạn trai mình – về ra mắt gia đình. Với tôi, Tết Trung thu không chỉ là ngày đoàn viên, mà còn là dịp để thử xem, hai thế giới của tôi và anh có thể chạm vào nhau được không.
Mẹ tôi là người truyền thống, luôn giữ nếp cũ. Bà tin rằng "cách một người ăn, uống, chào hỏi, thậm chí là cách họ cầm dao, cũng đủ nói lên cốt cách". Tôi hiểu điều đó, nên trước khi về, tôi đã dặn Minh cẩn thận từng chút: “Anh chỉ cần nhẹ nhàng, lễ phép là mẹ sẽ quý thôi”. Anh cười, nắm tay tôi: “Yên tâm, anh sẽ khiến mẹ em hài lòng”.
Buổi tối hôm ấy, nhà tôi tràn ngập tiếng cười. Mẹ mang ra những món ăn truyền thống – nem rán, canh măng, thịt đông – tất cả đều tươm tất như mọi lần có khách quý. Bố vui vẻ rót trà, còn em gái tôi tíu tít hỏi Minh đủ chuyện.
Tôi thở phào. Mọi thứ đều ổn, cho đến khi mẹ tôi đem ra chiếc bánh nướng thập cẩm, thứ bà luôn coi là "linh hồn của Tết đoàn viên". Bánh do mẹ đặt riêng ở tiệm quen, có hoa văn khắc hình trăng và chữ "Phúc".
“Cả nhà cùng ăn bánh, cho ngọt chuyện nhé”, mẹ tôi cười, đặt con dao nhỏ bên cạnh.
Minh nhanh nhảu nói: “Để con cắt cho ạ”. Anh có vẻ muốn thể hiện sự chu đáo của mình. Mẹ tôi khẽ gật đầu, dù trong ánh mắt vẫn còn thoáng ngập ngừng.
Anh cầm con dao, cắt phăng một đường từ giữa bánh xuống – nhanh, mạnh, dứt khoát – rồi chia ra làm bốn, rồi tám miếng vuông. “Xong rồi ạ!”, anh nói, giọng tự tin.
Tôi nhìn mẹ. Bà vẫn cười, nhưng nụ cười hơi cứng lại. Bố tôi im lặng rót thêm chén trà, còn em gái cúi xuống, như thể tránh ánh nhìn của ai đó.
Trong nhà, không khí vừa rồi như tan biến.
Đêm đó, khi Minh đã về, mẹ tôi gọi tôi vào phòng. Bà không hỏi về anh, chỉ đặt chiếc dao cắt bánh xuống bàn rồi bảo:
“Con biết không, bánh Trung thu là thứ người ta chia cho nhau, chứ không phải chỉ để ăn. Cắt bánh phải từ ngoài viền vào tâm, như giữ trọn cái tròn đầy, để người nhận miếng nào cũng thấy đẹp. Cách cậu ấy cắt bánh… giống như người không biết giữ nếp, chỉ nghĩ đến việc cho xong việc.”
Tôi cãi: “Mẹ ơi, bây giờ ai còn coi trọng mấy chuyện đó nữa, miễn là người ta thành thật là được rồi mà.”
Mẹ chỉ thở dài: “Thành thật thì quý, nhưng người ta sống với nhau không chỉ bằng tấm lòng, mà còn bằng sự tinh tế. Một người không nhìn ra cái đẹp từ điều nhỏ, thì dễ bỏ lỡ những điều lớn hơn.”
Tôi lặng im. Có lẽ với mẹ, câu chuyện không dừng ở một chiếc bánh. Nó là phép thử của sự khéo léo, của cách cư xử trong những điều nhỏ nhặt nhất.
Đêm ấy, tôi nằm nhìn trăng. Ánh trăng tròn vẹn vẽ một vệt sáng dài qua cửa sổ. Tôi nhớ lại hình ảnh Minh – tự tin, thẳng thắn, có phần bộc trực. Tôi yêu anh vì điều đó. Nhưng chính sự bộc trực ấy lại khiến anh trở nên vụng về trước những nguyên tắc mà mẹ tôi tin là “nếp nhà”.
Tôi bỗng nhận ra, trong tình yêu, có những khác biệt không thể chỉ lấp đầy bằng cảm xúc. Mẹ tôi và Minh – một người tin vào truyền thống, một người sống theo bản năng – có lẽ sẽ còn cần thời gian dài để hiểu nhau.
Tôi không biết rồi chúng tôi có thể dung hòa được không. Chỉ biết rằng, đêm ấy, ánh trăng Trung thu tròn vẹn đến thế, mà lòng tôi lại nhiều vết cắt – những vết cắt vô hình, như chính đường dao mà Minh đã vô tư chia đôi chiếc bánh đoàn viên của mẹ.
*Tâm sự của độc giả
