'Ông trùm' Nhật Bản Masayoshi Son và cú bắt tay 100 tỷ USD với TT Trump

Ông Trump cho biết khoản đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng trí tuệ nhân tạo sẽ tạo ra 100.000 việc làm, gấp đôi con số 50.000 mà ông Son cam kết đầu tư 50 tỷ USD vào Mỹ sau chiến thắng của ông Trump vào năm 2016.

Tỷ phú Masayoshi Son, nhà sáng lập kiêm giám đốc điều hành của SoftBank Group, nổi tiếng với những quyết định táo bạo đôi khi mang lại lợi nhuận lớn và đôi khi không.

SoftBank đã đầu tư vào hàng chục công ty khởi nghiệp ở Thung lũng Silicon, cùng với các công ty lớn như công ty thiết kế chất bán dẫn Arm và "gã khổng lồ" thương mại điện tử Trung Quốc Alibaba.

Sự phục hồi của thị trường chứng khoán và cơn sốt AI đã thúc đẩy giá trị tài sản của công ty, nhưng không rõ liệu các khoản đầu tư vào Mỹ có tạo ra nhiều việc làm như kết hay không.

Masayoshi Son là ai?

Tỷ phú Son thành lập SoftBank vào những năm 1980, mở rộng từ một công ty viễn thông sang các dự án năng lượng tái tạo và công nghệ. Là một nhân vật hàng đầu trong giới kinh doanh Nhật Bản, ông là người đầu tiên tin tưởng vào Internet, đổ hàng tỷ USD vào các công ty khởi nghiệp ở Thung lũng Silicon và các công ty công nghệ khác.

Ông Son có gia cảnh xuất thân khiêm tốn. Khi còn học tại Đại học California, Berkeley, ông đã phát minh ra một máy dịch bỏ túi mà ông đã bán với giá 1 triệu USD cho nhà sản xuất thiết bị điện tử Nhật Bản Sharp Corp.

Ông đã tạo dựng sự nghiệp bằng cách chấp nhận rủi ro, thúc đẩy việc áp dụng các dịch vụ băng thông rộng khi Internet vẫn còn tương đối mới mẻ ở Nhật Bản. Việc ông tiếp quản nhà mạng di động Mỹ Sprint Nextel Corp. với giá 20 tỷ USD vào năm 2012 là thương vụ mua lại doanh nghiệp nước ngoài lớn nhất của Nhật Bản vào thời điểm đó.

Ông Son cũng có những khoản đầu tư thất bại, chẳng hạn như khoản đầu tư 18,5 tỷ USD của SoftBank vào nhà cung cấp không gian làm việc chung WeWork, công ty đã nộp đơn xin bảo hộ phá sản vào năm ngoái. SoftBank cũng đã đầu tư vào công ty sản xuất pizza bằng robot Zume đã thất bại.

Vị tỷ phú Nhật Bản được đánh giá là rất khôn ngoan với những khoản chi tiêu liên quan đến SoftBank cho hoạt động vận động hành lang và quyên góp cho các chính trị gia và đảng phái Mỹ lên tới hàng tỷ USD. Và cả hai lần ông Trump đắc cử, ông Son đều nhanh chóng thể hiện sự ủng hộ của mình.

Trong những tháng gần đây, SoftBank đã được hưởng lợi từ giá trị gia tăng của một số khoản đầu tư, chẳng hạn như công ty thương mại điện tử Coupang có trụ sở tại Mỹ, nhà cung cấp dịch vụ di động Trung Quốc DiDi Global và Bytedance, nhà phát triển TikTok của Trung Quốc.

Ông Son đã xây dựng khối tài sản của mình nhờ những khoản đầu tư ban đầu vào công cụ tìm kiếm Yahoo và Alibaba của Trung Quốc.

SoftBank đầu tư vào T-Mobile, Deutsche Telekom, Microsoft, Nvidia và nền tảng chia sẻ chuyến đi Uber, cùng hàng trăm công ty khác mà công ty này tập hợp lại trong Vision Funds. Quỹ đầu tư quốc gia Saudi Arabia và quỹ đầu tư quốc gia Abu Dhabi là một trong những nhà đầu tư lớn nhất vào các quỹ này.

Hàng trăm công ty khởi nghiệp đã nhận được khoản đầu tư từ SoftBank bao gồm Nuro, một công ty giao hàng bằng robot; ứng dụng dắt chó đi dạo Wag; công ty hậu cần Coupang của Hàn Quốc; ứng dụng gọi xe Đông Nam Á Grab; và ứng dụng nhắn tin văn phòng Slack.

Sau nhiều năm khó khăn, SoftBank đã có lại lợi nhuận trong quý gần nhất, nhờ vào lợi nhuận từ các khoản đầu tư của Vision Fund; tiền bản quyền và cấp phép liên quan đến các khoản nắm giữ của công ty tại Arm, công ty thiết kế chip máy tính có trụ sở tại Anh, có hoạt động kinh doanh trải dài trên điện thoại thông minh, trung tâm dữ liệu, thiết bị mạng, ô tô, thiết bị điện tử tiêu dùng và ứng dụng AI.

Đặt cược lớn vào AI

Các bài thuyết trình của SoftBank dành cho nhà đầu tư thường có hình ảnh một con ngỗng được gắn nhãn “Cách mạng AI” đang đẻ trứng vàng.

Ông Son cho biết ông tin rằng trí tuệ nhân tạo sẽ vượt qua trí thông minh của con người trong vòng một thập kỷ, ảnh hưởng đến mọi ngành công nghiệp, từ vận tải và dược phẩm đến tài chính, sản xuất, hậu cần và các ngành khác.

Ông cho rằng các công ty và con người làm việc với AI sẽ là những người dẫn đầu trong 10 đến 20 năm tới. Cổ phần của SoftBank tại Arm (khoảng 90%) đã định vị tốt cho việc mở rộng các ứng dụng AI vì hầu hết các thiết bị di động đều hoạt động trên bộ xử lý dựa trên Arm.

Ông Donald Trump và tỷ phú Masayoshi Son cho biết 100 tỷ USD mà SoftBank đã hứa đầu tư sẽ dành cho việc xây dựng cơ sở hạ tầng AI, nhưng bản chất của khoản chi tiêu đó vẫn chưa rõ ràng.

Tác động cuối cùng của AI đối với việc làm vẫn là một câu hỏi mở, nhưng phần lớn cơ sở hạ tầng của nó dựa trên các trung tâm xử lý dữ liệu ngốn nhiều năng lượng, có khả năng sẽ sử dụng tương đối ít người sau khi chúng được xây dựng.

Ngay cả khi SoftBank thực sự đầu tư số tiền 50 tỷ USD đã hứa vào lần đầu tiên ông Trump tiếp quản Nhà Trắng, thì vẫn chưa rõ số việc làm được tạo ra là bao nhiêu.

Việc đóng cửa trong đại dịch COVID-19 đã làm phức tạp thêm vấn đề. Foxconn Technology Group, một công ty Đài Loan nổi tiếng nhất với việc sản xuất iPhone của Apple, đã nhận được lời khen ngợi của ông Trump sau khi tuyên bố vào năm 2017 rằng họ sẽ xây dựng một khu phức hợp trị giá 10 tỷ USD, sử dụng 13.000 người tại một thị trấn nhỏ ngay phía nam Milwaukee. Nhưng khoản đầu tư đó đã bị thu hẹp đáng kể.

Dù vậy, các quan chức ở Tokyo ca ngợi sáng kiến ​​của ông Son, coi đây là cử chỉ thiện chí vào thời điểm có nhiều lo ngại về việc liệu ông Trump có áp dụng mức thuế quan toàn diện đối với hàng nhập khẩu từ các đồng minh như Nhật Bản cũng như Trung Quốc hay không.

“Nhìn chung, tôi tin rằng việc mở rộng đầu tư thông qua nỗ lực tích lũy ổn định giữa các công ty Nhật Bản và Mỹ sẽ giúp tăng cường hơn nữa quan hệ kinh tế Nhật Bản - Mỹ, vì vậy tôi thấy vui mừng”, ông Yoji Muto, Bộ trưởng Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản cho biết.